Ενεργητικό και παθητικό κάπνισμα: τι πρέπει να κάνετε για να μειώσετε τις βλαπτικές συνέπειες

Παρά την ευρεία ενημέρωση που έχει γίνει κατά τα τελευταία χρόνια υπάρχουν άνθρωποι που επιμένουν να καπνίζουν. Πολλές φορές αυτό οφείλεται σε αναγκαστική σε παθητική ή ενεργητική έκθεση για επαγγελματικούς ή κοινωνικούς λόγους. Ένα σύνηθες ερώτημα του κοινού είναι εάν υπάρχουν αποτελεσματικοί τρόποι πρόληψης των δυσμενών συνεπειών του καπνίσματος στην ομάδα αυτή των καπνιζόντων.

Είναι γεγονός ότι ο άκαυστος καπνός περιέχει νικοτίνη, καρκινογόνες ουσίες και τοξίνες, με την καύση όμως οι βλαπτικές ουσίες σύμφωνα με επιστημονικές έρευνες πολλαπλασιάζονται λόγω της εξαέρωσης, της πυρόλυσης της πυροσύνθεσης του καπνού και των άλλων χημικών προσθέτων που χρησιμοποιούνται, με αποτέλεσμα το ενεργητικό και παθητικό κάπνισμα (παραμονή σε χώρο καπνιζόντων) να συνδέεται με σοβαρά προβλήματα υγείας (π.χ. καρκινώματα καταρράκτη, οστεοπόρωση, νόσο alzheimer, έμφραγμα, ανδρική ανικανότητα, αναπνευστικά προβλήματα).

Μπορούμε ωστόσο να μιλάμε για μέτρα άμβλυνσης των συνεπειών του καπνίσματος σε άτομα που επιμένουν να καπνίζουν. Οι καπνιστές πρέπει:

1. Να αποφεύγουν τους κλειστούς χώρους καπνιζόντων όπου εκτίθενται παθητικά στον καπνό πολλαπλών τσιγάρων.

2. Να αποφεύγουν τηνδιαμονή σε περιοχές υψηλής ρύπανσης και την έκθεση σε εισπνεόμενους ρύπους.

3. Να κάνουν διατροφή ισορροπημένη σε θερμίδες και χαμηλή σε κορεσμένα και trans λιπαρά τα οποία ανευρίσκονται κλασσικά στο βούτυρο, τα ζωικά λίπη, τις μαργαρίνες αλλά και στα φυτικά έλαια των τυποποιημένων προϊόντων και των εστιατορίων. Επίσης πρέπει να εμπλουτίσουν την διατροφή τους σε καθημερινή βάση με φρέσκα φρούτα, λαχανικά, ντομάτα ή χυμό ντομάτας, κακάο (όχι πάνω από ένα φλιτζάνι ημερησίως), καρότα, να καταναλώνουν αφρόψαρα τουλάχιστον δύο φορές εβδομαδιαίως, να αποφεύγουν την κατάχρηση αλκοόλ – γλυκών και να περιορίσουν το κόκκινο κρέας. Η μεσογειακή διατροφή που χαρακτηρίζεται από άφθονη κατανάλωση φρούτων λαχανικών, συστηματική κατανάλωση οσπρίων extra παρθένου ελαιόλαδου ψωμιού ολικής άλεσης, είναι το συνιστώμενο διατροφικό μοντέλο. Αρκετές έρευνες δείχνουν την άμβλυνση των δυσμενών επιδράσεων του καπνίσματος με αυτές τις διατροφικές παρεμβάσεις κυρίως σε άτομα που δεν καπνίζουν πάνω από ένα πακέτο ημερησίως (ενεργητικά ή παθητικά). Οι παραπάνω διατροφικές παρεμβάσεις έχουν ευεργετικές επιδράσεις και στην περίπτωση των μη καπνιστών, με βάση ιατρικές μελέτες.

Σε περίπτωση χρόνιας πάθησης πρέπει να τηρούνται οι διατροφικές οδηγίες που αφορούν την αντίστοιχη πάθηση και η ενδεικνυόμενηφαρμακευτική αγωγή.

• Να περπατούν καθημερινά τουλάχιστον επί μισή ώρα. 
• Να διατηρούν την αρτηριακή τους πίεση, το σάκχαρο και την χοληστερίνη τους σε κατώτερα φυσιολογικά επίπεδα. Έρευνες αναδεικνύουν ότι οι αμυντικές εφεδρείες στον καπνιστή ενισχύονται όταν αυτές οι μεταβολικές παράμετροι είναι χαμηλές. Επίσης η επίπτωση της στυτικής δυσλειτουργίας και ανικανότητας σε αυτή την κατηγορία καπνιστών είναι μικρότερη. 
• Να μην αμελούν τη σωστή ετήσια προληπτική παθολογική εξέταση για τον πρώιμο εντοπισμό και αποκατάσταση τυχόν βλαβών. Μετά από είκοσι έτη συνεχούς έκθεσης, η εφαρμογή ενισχυτικών εμβολίων καθίσταται συχνά απαραίτητη.

Δρ. Αναστασία Μοσχοβάκη Ιατρός Ειδική Παθολόγος

E mail: amoschovaki@yahoo.gr.