Όλοι µας πλέον, ιδιαίτερα στις µέρες µας έχουµε συνειδητοποιήσει πως ο παράγοντας στρες κρύβεται πίσω από σχεδόν οποιαδήποτε σωµατική, νοητική ή ψυχική ανισορροπία. Η επιστήµη της Αγιουρβέδα αναλίσκεται σε πολυάριθμα κεφάλαια σχετικά µε την αντιµετώπισή του. Άλλωστε οι βασικές αγιουρβεδικές τεχνικές όπως: shirodhara, αγιουρβεδικά μασάζ, swedan, κ.α.) έχουν σαν βασικό στόχο την καταπολέμησή του.
“Συµβατικά” δεδοµένα και συγκεκριμένα παραδείγματα, είναι η απώλεια βάρους. Τις περισσότερες φορές επιτυγχάνεται δύσκολα και η βασική αιτία είναι ότι οι στρεσογόνες ορµόνες, όπως, η κορτιζόλη, σαµποτάρουν τα επίπεδα άλλων βασικών ορµονών που ρυθµίζουν την όρεξη, όπως της λεπτίνης και της γκρελίνης. Έτσι, δεν αποτελεί έκπληξη ότι τα αυξηµένα επίπεδα κορτιζόλης συνδέονται µε αύξηση της όρεξης και συσσώρευση λίπους. Όπως προκύπτει από µελέτες, αυτός ο δείκτης του στρες ενθαρρύνει την κατανάλωση ζάχαρης και θερµιδογόνων τροφών. Επίσης, άλλοι ψυχολογικοί παράγοντες -όπως µια απαιτητική εργασία, τα οικονοµικά προβλήµατα, ή οι εντάσεις στις σχέσεις– συνδέονται παρόµοια µε την αύξηση του βάρους και τις υψηλές τιµές του Δείκτη Μάζας Σώµατος (ΔΜΣ).
Η δράση των στρεσογόνων ορμονών
Επιπλέον, µελέτες δείχνουν ότι η αυξηµένη έκκριση κορτιζόλης συµβάλλει στην αύξηση του κοιλιακού λίπους και µπορεί να επηρεάσει αρνητικά την αποτελεσματικότητα της ινσουλίνης, ενώ το στρες ενισχύει την πιθανότητα να επηρεάζεται ο µεταβολισµός των σακχάρων στις γυναίκες.
Επίσης, όταν ενεργοποιούνται τα κέντρα του στρες και διαταράσσονται τα επίπεδα της κορτιζόλης δύο βασικές λειτουργίες που επηρεάζονται αρνητικά είναι η ποιότητα του ύπνου και η νοητική υγεία: η ποιότητα του ύπνου κατά την διάρκεια της νύχτας και η λειτουργία του εγκεφάλου κατά τη διάρκεια της ηµέρας. Παράλληλα παρατηρούνται αλλοιώσεις στη µνήµη, δυσκολίες στη ροή του λόγου, στην απόδοση και στη διάθεση, τόσο βραχυπρόθεσµα όσο και µακροπρόθεσµα. Και όπως µπορεί να έχετε ήδη υποθέσει, υπό αυτή την καθηµερινή απειλή η καρδιακή και η πεπτική σας υγεία δεν είναι δυνατόν να βρίσκονται σε πολύ καλύτερη θέση.
Το στρες επηρεάζει τα πάντα, από την αρτηριακή πίεση και την ενδοθηλιακή λειτουργία µέχρι τα επίπεδα της χοληστερόλης στο αίµα και την απόκριση του ανοσοποιητικού… ενώ τα αίτια για τις διάφορες κατά καιρούς κοιλιακές ενοχλήσεις και τη γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση θα πρέπει επίσης να αναζητηθούν στην κορτιζόλη που συνδέεται µε το στρες. Τελευταίο, αλλά εξίσου σηµαντικό είναι ότι επηρεάζεται η απόκριση του ανοσοποιητικού συστήµατος -συµπεριλαµβανοµένων των πληθυσµών και της δραστηριότητας των λευκών αιµοσφαιρίων- µε τις έρευνες να έχουν αποδείξει µε σαφήνεια το σύνδεσµο µεταξύ στρες και υγείας της ανώτερης αναπνευστικής οδού.
Γνωρίστε τους συμμάχους μας
Τα καλά νέα είναι ότι υπάρχουν πολλά θρεπτικά συστατικά που µπορούν να µας βοηθήσουν να τα καταφέρουµε. Για το σκοπό αυτό, στους πιο αποτελεσματικούς συµµάχους µας συγκαταλέγονται τα λεγόµενα «προσαρµογόνα» (βότανα που ενισχύουν την αντίσταση του σώµατος στο στρες και βοηθούν στη ρύθµιση της αδρεναλίνης). Για παράδειγµα: η Rhodiola rosea** προάγει την καλή διάθεση και βελτιώνει την ποιότητα του ύπνου, την ενέργεια και τη συνολική σωµατική και γνωστική λειτουργία, ενώ οι χρήστες αναφέρουν βελτίωση της απόδοσης σε ποσοστό µεγαλύτερο του 80%.
Ένας αριθµός άλλων βοτανικών προσαρµογόνων προσφέρουν επιπλέον βοήθεια εξισορροπώντας τα επίπεδα της κορτιζόλης, όπως το ashwagandha** που ανήκει στα βοτανικά προσαρµογόνα που βοηθούν στην εξισορρόπηση των επιπέδων της κορτιζόλης και που, όπως προκύπτει από τις µελέτες σε ζώα, βελτιώνει τη διάθεση και ενισχύει την απόκριση του οργανισµού στο στρες.
Ας επαναπροσδιορίσουμε τη «στάση» ζωής μας
Κλείνοντας λίγο “αγιουρβεδικά” όπως άρχισα θα ήθελα να τονίσω πως πέρα από την κατανόηση του “µηχανισµού δράσης” του stress και τη γνωριμία των βοτάνων που µπορεί να μας βοηθήσουν, µεγάλη σηµασία έχει η δική µας “στάση ζωής”. Άλλωστε το stress δεν έχει να κάνει τόσο µε τα γεγονότα (εξωτερικά η εσωτερικά) αλλά µε τη δική µας στάση-αντίδραση σ’ αυτά. Μέσα από την κατανόηση του Εαυτού µας (γνώθι σ’αυτόν), του περιβάλλοντος κόσµου, καθώς και την ύπαρξη απώτερου στόχου, σίγουρα µπορούµε να “φιλοσοφούµε” τις δυσκολίες µε µεγάλη πιθανότητα τελικά να τις υπερβαίνουµε.
Πηγή: Σοφία Ζαγκανίκα, MD, kardiologika.blogspot.gr