Κατά την διάρκεια του καλοκαιριού, υπάρχει έξαρση της δραστηριότητας των κουνουπιών στην Ελλάδα. Το φαινόμενο επιδεινώνεται όταν συνυπάρχει άπνοια, με δεδομένο ότι ο δροσερός αέρας μειώνει τη δραστηριότητά τους. Το κουνούπι δεν προκαλεί μόνο τοπικό ερεθισμό ή τοπική αλλεργική αντίδραση που ελέγχεται με απλή αντιισταμινική αλοιφή. Ορισμένες φορές αναπτύσσεται σοβαρός τοπικός φλέγμων. Επίσης αποτελεί εστία μετάδοσης σοβαρών συστηματικών νοσημάτων. Τα πιο σοβαρά νοσήματα που μεταδίδονται μέσω κουνουπιών στην Ελλάδα είναι η εγκεφαλίτιδα του Νείλου και η ελονοσία. Οι σκνίπες είναι μέσο μετάδοσης κάλα αζάρ φλεβοιών και δυστυχώς τσιμπούν και κατά την διάρκεια της ημέρας. Σποραδικά κρούσματα δάγκειου πυρετού έχουν αναφερθεί επίσης στην Ελλάδα.
1. ΙΟΣ ΤΟΥ ΔΥΤΙΚΟΥ ΝΕΙΛΟΥ
Ο ιός του Δυτικού Νείλου απομονώθηκε το 1937, στην Ουγκάντα, σε περιοχή του Δυτικού Νείλου, όπου πήρε το όνομά του. Ο ιός ανήκει στην κατηγορία των αρμποϊών. Κρούσματα από τον ιό, έχουν εμφανιστεί σε όλο τον κόσμο. Στο παρελθόν, στην Ευρώπη σημαντικές επιδημίες έχουν αναφερθεί από την Γαλλία στις αρχές της δεκαετίας του 1960 και από την Ρουμανία το 1996.
Παρά το γεγονός ότι θηλαστικά και πτηνά είναι ξενιστές του ιού, η βασική δεξαμενή του παθογόνου είναι τα πουλιά. Πολλά προσβεβλημένα άτομα δεν αναπτύσσουν συμπτώματα. Σε μικρότερο ποσοστό εμφανίζεται πυρετός με συμπτώματα ίωσης (π.χ. καταβολή, πονόλαιμος, πονοκέφαλος, διαταραχές γαστρεντερικού). Εξάνθημα ή ήπια νευρολογικά συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν. Η σοβαρή μηνιγγίτιδα ή εγκεφαλίτιδα από τον ιό είναι σπανιότερες. Τα συχνότερα νευρολογικά σημεία στις περιπτώσεις αυτές είναι η αυχενική δυσκαμψία και η σοβαρή διαταραχή του πνευματικού επιπέδου. Σπασμοί, παραλύσεις, μυϊκή αδυναμία είναι σημεία νευρολογικής προσβολής. Η ηλικία άνω των 70 ετών και η καταστολή του ανοσοποιητικού αποτελούν κύριους παράγοντες κινδύνου για εμφάνιση σοβαρής μηνιγγοεγκεφαλίτιδας και θανάτου. Επιπλοκές της νόσου είναι η πνευμονία, η λοίμωξη του ουροποιητικού, μόνιμες νευρολογικές βλάβες, σύνδρομα κόπωσης, έλκη.
Η διάγνωση γίνεται κυρίως με ειδικό έλεγχο αντισωμάτων σε υγρά του σώματος (αίμα-εγκεφαλονωτιαίο υγρό).
Ιατρικώς χορηγείται υποστηρικτική αγωγή και ειδικά φάρμακα με ποικίλη ωστόσο ανταπόκριση κατά την θεραπεία.
2. ΕΛΟΝΟΣΙΑ
Παρά το γεγονός ότι δεν μπορούμε να μιλάμε για επιδημία ελονοσίας στην Ελλάδα, αρκετά κρούσματα ελονοσίας καταγράφονται κάθε χρόνο. Το φαινόμενο εν μέρει οφείλεται στην ύπαρξη μολυσμένων μεταναστών από ενδημικές περιοχές.
Η ελονοσία μεταδίδεται με το τσίμπημα του θηλυκού ανωφελούς κώνωπα. Οι σποροζωίτες, που απελευθερώνονται, πηγαίνουν στο συκώτι, μολύνουν τα ηπατικά κύτταρα και στη συνέχεια ως μεροζωίτες από το συκώτι μολύνουν τα ερυθρά αιμοσφαίρια του αίματος. Σημαντικοί αριθμοί κυκλοφορούντων παρασίτων αναπτύσσονται, ορισμένα εξελίσσονται σε σεξουαλικά γαμετοκύτταρα και επαναμολύνουν τα κουνούπια, επιτρέποντας τη συμπλήρωση του κύκλου ζωής του παρασίτου και τη μόλυνση νέων ατόμων. Σε ενδημικές περιοχές και μετά από συνεχείς μολύνσεις το άτομο τελικώς, αποκτά ανοσία. Η ανοσία αυτή προστατεύει από θανατηφόρα έκβαση τα άτομα (ενηλίκους και εφήβους), που κατορθώνουν να επιβιώσουν από τις προσβολές της παιδικής ηλικίας. Τέσσερα είδη του γένους plasmodium κλασσικά προκαλούν όλα τα είδη της ελονοσίας στον άνθρωπο. Το falciparum είναι υπεύθυνο σχεδόν για όλες τις πιο σοβαρές περιπτώσεις της νόσου. Κυριαρχεί σε πολλές ενδημικές περιοχές. Το vivax είναι εξίσου σύνηθες με το falciparum. Το ovale και το malariae είναι λιγότερο κοινά αίτια της νόσου. Το knowlesi είναι περιστασιακός πρόξενος μοιραίων περιστατικών της νόσου.
Η οξεία προσβολή χαρακτηρίζεται από πυρετό, ατονία, εφίδρωση που προσομοιάζει με ίωση. Τα εμπύρετα επεισόδια πολλές φορές ακολουθούνται από διαστήματα απυρεξίας, κατά την διάρκεια των οποίων ο ασθενής νοιώθει καλά. Πονοκέφαλος, κακουχία, μυαλγίες, αρθραλγίες, βήχας, θωρακικός πόνος, κοιλιακός πόνος, ανορεξία, ναυτία, πυρετός, διάρροια, είναι συχνά. Ο κίνδυνος να εκδηλώσει κάποιος ελονοσία διαρκεί δύο μήνες έως και δύο χρόνια από τη στιγμή του τσιμπήματος του κουνουπιού, ανάλογα με το στέλεχος. Λόγω των αλλοιώσεων που προκαλεί στα ερυθροκύτταρα κυρίως το πλασμώδιο falciparum (αλλά όχι μόνο), ενδέχεται να εμφανιστούν σοβαρές επιπλοκές με αναιμία, δυσλειτουργία όλων των οργάνων, νευρολογικές αλλοιώσεις και διαταραχές συνείδησης, σπασμοί, κώμα, υπόταση, πνευμονικό οίδημα, νεφρική ανεπάρκεια, αιμόλυση, υπογλυκαιμία, ηπατική δυσλειτουργία, ανωμαλίες πηκτικότητας, επιλοιμώξεις.
Η διάγνωση γίνεται με ειδικές αιματολογικές εξετάσεις ανίχνευσης του παρασίτου στο αίμα και η θεραπεία γίνεται με ειδικά ανθελονοσιακά φάρμακα.
3. ΚΑΛΑ ΑΖΑΡ
Η βασική οδός μετάδοσης είναι από το σκύλο στον άνθρωπο μέσω της σκνίπας. Το καλά αζάρ χαρακτηρίζεται από εμπύρετα επεισόδια με μακρές περιόδους απυρεξίας και απώλεια βάρους. Προοδευτικά αναπτύσσεται διόγκωση του σπλήνα. Το υπεύθυνο παθογόνο είναι παράσιτο που μολύνει κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος προκαλώντας χρόνια λοίμωξη και εξαντλώντας προοδευτικά τις αμυντικές εφεδρείες του οργανισμού. Εάν δεν χορηγηθεί θεραπεία, ο θάνατος επέρχεται λόγω εξαντλήσεως του οργανισμού ή παρεμπίπτουσας λοίμωξης.
4. Ο ΠΥΡΕΤΟΣ ΑΠΟ ΦΛΕΒΟΙΟΥΣ
Το πιο σύνηθες σύνδρομο είναι ο πυρετός του φλεβοτόμου, που αποτελεί καλόηθες βασικά εμπύρετο σύνδρομο, που μεταδίδεται με τη σκνίπα και έχει κύκλο τριών ημερών. Σπανιότερος είναι ο πυρετός της Τοσκάνης, που συχνά προκαλεί μηνιγγίτιδα. Απαντάται κυρίως σε Ιταλία, Πορτογαλία, Ισπανία και είναι σπανιότατος στην Ελλάδα.
5. ΔΑΓΚΕΙΟΣ ΠΥΡΕΤΟΣ
Ο δάγκειος πυρετός προκαλούσε πριν το 1990 επιδημίες στην Ελλάδα. Παρά το γεγονός ότι έχει ελεγχθεί στην Ελλάδα, η εκτεταμένη διασπορά της νόσου στη Μέση Ανατολή, στην Ασία, στην Αφρική σε συνδυασμό με τις κλιματολογικές αλλαγές και τα υψηλά ποσοστά μεταναστών και προσφύγων από τις χώρες αυτές δημιουργεί φόβους επανεμφάνισης κρουσμάτων στο μέλλον. Το κουνούπι που προκαλεί τον δάγκειο πυρετό συνήθως αναπαράγεται κοντά σε κατοικίες χρησιμοποιώντας το γλυκό νερό που λιμνάζει. Εισβάλλει με κεφαλαλγία, οπισθοβολβικό άλγος και ισχυρή μυαλγία, οσφυαλγία, δερματική υπερευαισθησία, εξάνθημα, ανορεξία, ναυτία, έμετο. Σε σοβαρές περιπτώσεις εμφανίζεται αιμορραγικό εξάνθημα και αιμορραγίες σε διάφορες εστίες του σώματος.
Η πρόληψη των τσιμπημάτων-Βασικά μέτρα:
Απομακρύνετε και αποφεύγετε χώρους με λιμνάζοντα ύδατα. Κουρεύετε γρασίδι θάμνους φυλλωσιές (είναι σημεία παραμονής κουνουπιών).
Χρησιμοποιείτε ανεμιστήρες ή κλιματιστικά: Ο δροσερός αέρας μειώνει τη δραστηριότητα των κουνουπιών.
Μην κυκλοφορείτε σε εξωτερικούς χώρους από το σούρουπο έως την αυγή. Εάν αυτό δεν είναι δυνατόν χρησιμοποιείστε μακριά ρούχα, που να σκεπάζουν τα χέρια και τα πόδια, παπούτσια κλειστά αντί για σανδάλια και πουκάμισα που να «μπαίνουν» μέσα στην φούστα ή το παντελόνι. Χρησιμοποιείστε επίσης ειδικά εντομοαπωθητικά σκευάσματα για το εκτεθειμένο δέρμα (30%-50% DEET επί παραμονής έως 8 ωρών σε άτομα άνω των 2 μηνών, Οil of lemon eucalyptus 30% επί παραμονής έως 4 ωρών σε εξωτερικό περιβάλλον και σε άτομα άνω των τριών ετών, επί μη υπάρξεως σοβαρής δερματικής αλλεργίας).
Να ακολουθείτε πάντα τις οδηγίες χρήσεως του κατασκευαστή του προϊόντος που χρησιμοποιείτε και να χρησιμοποιείτε πάντα εγκεκριμένα προϊόντα.
Στα μωρά και στο σπίτι, μην ανοίγετε τα παράθυρα μετά το σούρουπο και χρησιμοποιείτε σήτες και κουνουπιέρες. Eιδικά spray permethrin χρησιμοποιούνται για εμβάπτιση κουνουπιέρων και σητών με αποτελεσματική αντικουνουπική προστασία που διαρκεί για αρκετούς μήνες, εφόσον δεν πλυθούν.
ΟΔΗΓΙΕΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΠΑΛΕΙΨΗ ΤΩΝ ΕΝΤΟΜΟΑΠΩΘΗΤΙΚΩΝ
i. Το προϊόν πρέπει να τοποθετείται μόνο σε ακάλυπτο δέρμα και μετά την επιστροφή πρέπει να απομακρύνεται με καλό μπάνιο.
ii. Να μην τοποθετείτε το προϊόν σε αμυχές, πληγές, στο στόμα και στα μάτια και να πλένετε πάντα τα χέρια σας μετά την επάλειψη.
iii. Τα εντομοαπωθητικά πρέπει να επαλείφονται μετά τα αντηλιακά.
iv. Να πλένετε καλά τα χέρια σας μετά την χρήση. Αν μετά από την εφαρμογή του εντομοαπωθητικού παρατηρηθεί ερεθισμός, ενημερώνετε τον γιατρό.
Leave a Comment