Δύο είναι τα βασικά ερωτήματα του καρδιοπαθούς κάθε καλοκαίρι. Το πρώτο αφορά τους κινδύνους που αντιμετωπίζει όταν κολυμπά και το δεύτερο αφορά τους κινδύνους που αντιμετωπίζει όταν ανεβαίνει η θερμοκρασία υψηλότερα από τους 35 βαθμούς Κελσίου.
Πώς μπορεί να …. απολαμβάνει το μπάνιο ο καρδιοπαθής … ;
Τα μπάνια του λαού δεν απασχολούν μόνο τους πολιτικούς αλλά και τους γιατρούς και περισσότερο τους καρδιολόγους. Είναι αναμφισβήτητο ότι κάθε καλοκαίρι οι καρδιολόγοι είναι υποχρεωμένοι να απαντούν μονίμως σε ένα από τα βασικά ερωτήματα των αρρώστων τους: ‘Γιατρέ μου μπορώ να κάνω μπάνια;’
Αυτό είναι ένα αγωνιώδες ερώτημα κάθε ανθρώπου που αντιμετωπίζει μικρό ή μεγάλο καρδιακό πρόβλημα και υποκρύπτει την ανησυχία του γιατί πραγματικά ο άρρωστος δεν αισθάνεται ασφαλής όταν κολυμπά.
Όταν είναι γνωστό ότι ο κίνδυνος να σταματήσει απότομα η καρδιά ενός καρδιοπαθούς να λειτουργεί είναι 1 στους 1.000 αρρώστους αυτό καθ΄ αυτό το γεγονός πρέπει μάλλον να καθησυχάζει έναν καρδιοπαθή. Οι άρρωστοι εκείνοι που πρέπει να ανησυχούν περισσότερο είναι αυτοί που υποφέρουν από σοβαρές αρρυθμίες (κοιλιακές αρρυθμίες – ταχυαρρυθμίες), καθώς και εκείνοι που πάσχουν από ενεργό στεφανιαία νόσο, δηλαδή έχουν συμπτώματα του τύπου της στηθάγχης.
Σε κάθε περίπτωση πνιγμού, ως αιτία θανάτου αναφέρεται επισήμως ο πνιγμός, ιδίως όταν δεν υπάρχει ιατροδικαστική υπηρεσία για να αναζητήσει τα βαθύτερα αίτια. Στη στεριά η καρδιακή προσβολή αντιμετωπίζεται με σιγουριά και κατά κανόνα με επιτυχία, όμως μέσα στα βαθειά νερά της θάλασσας τα πράγματα είναι τελείως διαφορετικά. Γενικότερα το νερό αποτελεί ένα ανασφαλές περιβάλλον για τον άνθρωπο. Στην Ελλάδα 300-400 ζωές χάνονται κάθε χρόνο από πνιγμό. Σε πολλές από αυτές τις περιπτώσεις υπεύθυνη αιτία είναι οι παθήσεις της καρδιάς που πολλές φορές μάλιστα και ο ίδιος ο παθών αγνοεί ότι πάσχει.
Η έλλειψη οργανωμένων σωστικών μέσων, η μη εκπαίδευση του πληθυσμού στην αντιμετώπιση των καταστάσεων αυτών σε συνδυασμό με την άγνοια του κινδύνου από πλευράς κολυμβητών, θεωρούνται οι βασικότεροι λόγοι που οδηγούν τη χώρα μας στην κορυφή των χωρών με τους περισσότερους πνιγμούς.
Ορισμένα άτομα και κυρίως εκείνα που είναι ευαίσθητα στο κρύο είναι δυνατόν όταν μπαίνουν απότομα στη θάλασσα με χαμηλή θερμοκρασία να υποστούν σπασμό των στεφανιαίων αρτηριών με αποτέλεσμα να δημιουργούνται καταστάσεις οξείας ισχαιμίας της καρδιάς, με αποτέλεσμα την εκδήλωση στηθαγχικού πόνου ή αρρυθμιών που είναι επικίνδυνες για τη ζωή. Η απότομη μεταβολή της θερμοκρασίας από τη ζέστη στο κρύο νερό μπορεί να προκαλέσει σοβαρό πρόβλημα.
Μια άλλη κατηγορία κολυμβητών που πρέπει να προσέχουν ιδιαίτερα είναι εκείνοι που παίρνουν αγγειοδιασταλτατικά ή διουρητικά ή αντιδιαβητικά φάρμακα για τη ρύθμιση του σακχάρου. Τα φάρμακα αυτά μπορεί να προκαλέσουν είτε απότομη πτώση της πίεσης ή υπογλυκαιμία με αποτέλεσμα τη ζάλη ή τη λιποθυμία του κολυμβητή και τελικά τον πνιγμό του.
Για τους λόγους αυτούς όλες αυτές οι ευπαθείς ομάδες θα πρέπει να προσέχουν ιδιαίτερα. Θα πρέπει να κολυμπούν πάντα με παρέα κοντά στην ακτή και εάν είναι δυνατόν να παίρνουν τα φάρμακά τους αμέσως μετά το κολύμπι. Η παρουσία ενός ατόμου δίπλα από αυτόν που λιποθυμά μέσα στη θάλασσα μπορεί να του σώσει τη ζωή.
Όμως, γενικότερα θα πρέπει να λεχθεί ότι οι ειδικές αυτές κατηγορίες των καρδιοπαθών με στεφανιαία νόσο, ή με καρδιακή ανεπάρκεια, ή με υπέρταση ή με σάκχαρο αποτελούν τις ευπαθέστερες ομάδες.
Όμως, εάν αυτοί οι άρρωστοι έχουν τη σωστή ενημέρωση, γνωρίζουν τους κινδύνους που τους απειλούν και προτιμούν τις οργανωμένες παραλίες με σωστικά μέσα και όχι τις ερημιές, μπορούν να απολαμβάνουν το θαλασσινό τους μπάνιο με ασφάλεια.
Ποιοί είναι οι κίνδυνοι όταν … ανεβαίνει η θερμοκρασία υψηλότερα από τους 35 βαθμούς Κελσίου …;
Πράγματι ουδέν κακόν αμιγές καλού. Οι κλιματολογικές μεταβολές έχουν συρρικνώσει την άνοιξη και το φθινόπωρο και το εύκρατο κλίμα παραχωρεί σταδιακά τη θέση του στο τροπικό. Έτσι, Ιούλιο μήνα παρατηρούμε υψηλές θερμοκρασίες, με καταιγίδες, βροχές και ανέμους έτσι που να απαλύνονται οι υψηλές θερμοκρασίες και να απομακρύνεται η πιθανότητα του επικίνδυνου καύσωνα που απειλεί τη ζωή του ανθρώπου, ιδιαίτερα του καρδιοπαθούς αλλά και γενικότερα του ανθρώπου που παίρνει φάρμακα του τύπου των αγγειοδιασταλτικών ή των διουρητικών.
Εφέτος δεν φαίνεται να μας απασχολούν φαινόμενα καύσωνα, καθώς μάλιστα αναμένονται σύντομα να φυσήξουν μελτέμια. Όμως, καλό είναι να γνωρίζει ο καρδιοπαθής τι είναι καύσωνας και πώς θα τον αντιμετωπίζει.
Κατ’ αρχάς εάν αποφεύγει να κυκλοφορεί τις ώρες που ο καύσωνας είναι στο ζενίθ του – δηλαδή από 10:00-11:00 το πρωί μέχρι τις 4:00-5:00 το απόγευμα – αυτό είναι ένα ουσιαστικό μέτρο για να αποτρέψει τις παρενέργειες του καύσωνα.
Το βασικό ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί είναι το τι είναι καύσωνας. Καύσωνας δεν είναι κάθε υψηλή θερμοκρασία άνω των 35ο C. Οι περισσότερες αραβικές χώρες κάθε καλοκαίρι έχουν θερμοκρασίες άνω των 40ο C χωρίς να αντιμετωπίζουν ιδιαίτερα προβλήματα. Καύσωνας θεωρείται κάθε υψηλή θερμοκρασία άνω των 35ο C όταν συνδυάζεται με υψηλή υγρασία και άπνοια. Όταν δημιουργούνται αυτές οι συνθήκες, το θερμορυθμιστικό σύστημα του ανθρώπου αποσυντονίζεται. Ο ιδρώτας λόγω της υγρασίας δεν μπορεί να εξατμιστεί κι έτσι το σώμα δεν μπορεί να αποβάλει θερμότητα και η θερμοκρασία του παραμένει υψηλή. Η θερμοκρασία του σώματος όχι μόνο δεν πέφτει, αλλά αντίθετα ανεβαίνει και μπορεί να φθάσει μέχρι και 41ο C, στο στάδιο της θερμοπληξίας.
Ιδιαίτερα ευαίσθητα άτομα στη θερμοπληξία είναι τα ηλικιωμένα άτομα των οποίων το θερμορυθμιστικό σύστημα, λόγω αθηροσκλήρωσης, υπολειτουργεί. Σε προχωρημένα στάδια θερμοπληξίας, ο θερμόπληκτος είναι συγχυτικός και εμφανίζει όλα τα συμπτώματα μιας εγκεφαλοπάθειας (διαταραχή προσανατολισμού, τόπου και χρόνου, εμέτους κλπ.). Επιρρεπείς σε θερμοπληξία, εκτός από τα ηλικιωμένα άτομα, είναι όσοι παίρνουν αγγειοδιασταλτικά ή διουρητικά φάρμακα, δηλαδή οι άρρωστοι με καρδιακή ανεπάρκεια ή υπέρταση (πίεση) ή σακχαρώδη διαβήτη. Τα άτομα αυτά χαρακτηρίζονται ως άτομα υψηλού κινδύνου και θα πρέπει να γνωρίζουν ότι η εμφάνιση πυρετού μετά από ηλιοθεραπεία, σε συνδυασμό με πονοκέφαλο ή σύγχυση είναι συμπτώματα θερμοπληξίας.
Για να ελαττώνεται η πιθανότητα θερμοπληξίας σε συνθήκες πραγματικού και όχι τηλεοπτικού καύσωνα θα πρέπει:
-Να κατοικούμε σε σπίτια με κλιματισμό ή να κάνουμε συχνά ντους καθόλη τη διάρκεια της ημέρας.
-Να τρεφόμαστε με υγρές τροφές, να πίνουμε χυμούς ή άφθονο κρύο νερό.
-Θα πρέπει η ενδυμασία μας να είναι τα φαρδιά λευκά ρούχα που δεν απορροφούν άλλα αντανακλούν θερμότητα και φυσικά να αποφεύγουμε τις άσκοπες εξόδους, τις μεσημεριανές κυρίως ώρες. Όμως, οι καύσωνες που κάθε χρόνο αντιμετωπίζουμε είναι κυρίως τηλεοπτικοί. Στην Αθήνα μια φορά συνέβη καύσωνας τα τελευταία χρόνια (δεκαετία του ΄80) και είχε δεκάδες νεκρούς γιατί κατά βάση είμασταν απροετοίμαστοι για να τον αντιμετωπίσουμε.
-Θα πρέπει η ενδυμασία μας να είναι τα φαρδιά λευκά ρούχα που δεν απορροφούν άλλα αντανακλούν θερμότητα και φυσικά να αποφεύγουμε τις άσκοπες εξόδους, τις μεσημεριανές κυρίως ώρες. Όμως, οι καύσωνες που κάθε χρόνο αντιμετωπίζουμε είναι κυρίως τηλεοπτικοί. Στην Αθήνα μια φορά συνέβη καύσωνας τα τελευταία χρόνια (δεκαετία του ΄80) και είχε δεκάδες νεκρούς γιατί κατά βάση είμασταν απροετοίμαστοι για να τον αντιμετωπίσουμε.
Πηγή: Δρ Δημήτρης Ψυρρόπουλος, kardiologika.blogspot.gr