Ιατρικά Νέα Θέματα για την υγεία | Το εγκυρότερο ελληνικό portal με θέματα υγείας, διατροφής, ομορφιάς, φυσικής κατάστασης, ιατρικών θεμάτων
Η λέξη «βιταμίνη» προέρχεται από τη λατινική λέξη «vita» που σημαίνει «ζωή». Εννέα βραβεία Νόμπελ είχαν δοθεί ως το 1964 για την ανακάλυψη και τη διερεύνηση των βιταμινών. Όμως, από τη δεκαετία του ’90 και μετά, αυτά τα βιοστοιχεία βρίσκονται στο επίκεντρο του επιστημονικού ενδιαφέροντος όσο ποτέ στο παρελθόν. Kι αυτό γιατί, στο σώμα μας δεν υπάρχει σχεδόν καμία διεργασία στην οποία δεν συμμετέχουν οι βιταμίνες.
Οι βιταμίνες είναι απολύτως απαραίτητες για τη ζωή μας και δεν μπορούν -με εξαίρεση τη βιταμίνη D- να παραχθούν μέσα στο σώμα μας. Κάθε μεμονωμένη βιταμίνη αναλαμβάνει ένα πολύ εξειδικευμένο καθήκον στις διαδικασίες του μεταβολισμού, συχνά σε συνεργασία με άλλες βιταμίνες. Μία μόνο αν λείπει, αυτό οδηγεί σε διαταραχές του μεταβολισμού.
Η επανάσταση των βιταμινών
Τα τελευταία χρόνια, παρατηρείται μεγάλο ενδιαφέρον σχετικά με το ρόλο των βιταμινών και τη συμβολή τους στην προφύλαξη του οργανισμού από ασθένειες, ώστε να μιλάμε για μια «επανάσταση» των βιταμινών. Θα εκπλαγείτε, όταν γνωρίσετε το τι μπορείτε να πετύχετε με τη βοήθεια των βιταμινών για να ανεβάσετε την απόδοσή σας και να διατηρήσετε την υγεία σας! Αποτελούν τα κορυφαία «όπλα» ενάντια στην πρόωρη γήρανση, ενώ επιφέρουν περισσότερη υγεία και χαρά για τη ζωή.
Οι βιταμίνες επιδρούν στο ανοσοποιητικό σύστημα, προστατεύουν το νευρικό σύστημα, συντηρούν τη νεότητα της επιδερμίδας, αναπτύσσουν υγιή μαλλιά και νύχια και επιβραδύνουν τη γήρανση. Κι επειδή ο οργανισμός μας δεν μπορεί να παράγει μόνος του βιταμίνες και μεταλλικά στοιχεία, πρέπει να του τα προσφέρουμε εμείς.
Λιποδιαλυτές και υδατοδιαλυτές βιταμίνες: ποιες είναι οι διαφορές;
Οι βιταμίνες χωρίζονται σε δύο ομάδες: η πρώτη περιλαμβάνει τις λιποδιαλυτές που απορροφώνται από το γαστρεντερικό σύστημα με την παρουσία και τη συμμετοχή των λιπών. Η εναπόθεσή τους γίνεται στο λιπώδη ιστό και η έλλειψή τους μπορεί να οδηγήσει σε παθολογικές καταστάσεις. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν οι βιταμίνες Α,D,E,K, οι οποίες όμως αν ληφθούν σε υπερβολική ποσότητα μπορούν επίσης να προκαλέσουν προβλήματα στον οργανισμό.
Η δεύτερη ομάδα περιλαμβάνει τις υδατοδιαλυτές, (όλες οι βιταμίνες της ομάδας Β, συμπεριλαμβανομένου του φυλλικού οξέος, οι βιταμίνες H, PP και C, που έχουν τα παρακάτω χαρακτηριστικά:
• διαλύονται στο νερό (στα σωματικά υγρά)
• δεν αποθηκεύονται για μεγάλο χρονικό διάστημα στο ανθρώπινο σώμα (αποβάλλονται μέσω των ούρων)
• δεν υπάρχει κίνδυνος τοξικότητας εφόσον δεν αποθηκεύονται
• είναι αναγκαία η καθημερινή πρόσληψή τους.
• διαλύονται στο νερό (στα σωματικά υγρά)
• δεν αποθηκεύονται για μεγάλο χρονικό διάστημα στο ανθρώπινο σώμα (αποβάλλονται μέσω των ούρων)
• δεν υπάρχει κίνδυνος τοξικότητας εφόσον δεν αποθηκεύονται
• είναι αναγκαία η καθημερινή πρόσληψή τους.
Στην εγκυμοσύνη
Όλες οι βιταμίνες Β είναι σημαντικές για την υγεία μιας γυναίκας. Ωστόσο, τρεις βιταμίνες κυρίως -οι βιταμίνες, η Β6, η Β12 και το φυλλικό οξύ- είναι ιδιαίτερα σημαντικές. Αυτές οι βιταμίνες της ομάδας Β είναι απαραίτητες για την λειτουργία του εγκεφάλου, τον κανονικό σχηματισμό κυττάρων του αίματος και του DNA του κυττάρου. Αν μια γυναίκα βρίσκεται σε αναπαραγωγική ηλικία, θα πρέπει να έχει επαρκή πρόσληψη φυλλικού οξέος για την πρόληψη αναιμίας και συγγενών ανωμαλιών και βλαβών του νευρικού σωλήνα του εμβρύου, όπως η δισχιδής ράχη. Οι κακές διατροφικές συνήθειες, η λήψη φαρμάκων, η κατάχρηση αλκοόλ, το κάπνισμα έχουν συνδεθεί με χαμηλά επίπεδα στο αίμα του φυλλικού οξέος. Ως αποτέλεσμα, οι γυναίκες στην περίοδο της εγκυμοσύνης, έχουν ανάγκη συμπληρώματος.
Β9 (φυλλικό οξύ)
Πού χρησιμεύει: Η λήψη του φυλλικού οξέος πριν τη σύλληψη και στη διάρκεια του πρώτου τριμήνου της εγκυμοσύνης έχει τεκμηριωθεί επιστημονικά ότι προλαμβάνει τις ανωμαλίες σύγκλεισης του νωτιαίου σωλήνα, δηλαδή διαταραχές που αφορούν στη διάπλαση του νευρικού συστήματος του εμβρύου σε ποσοστό 70%. Επιπλέον, υπάρχουν ιατρικές ενδείξεις ότι:
-Υψηλότερα επίπεδα φυλλικού οξέος στην εγκυμοσύνη σχετίζονται με μικρότερη συχνότητα καρκίνου του παχέος εντέρου στο μέλλον για το παιδί που θα γεννηθεί ενώ αντίθετα η έλλειψή του μπορεί να οδηγήσει σε βλάβη των χρωμοσωμάτων σε περιοχές που πιστεύεται ότι έχουν σχέση με ορισμένες μορφές καρκίνου.
Πού βρίσκεται: σε όλα τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά (σπανάκι, μπρόκολο, μαρούλι) στα σπαράγγια, στα όσπρια, στα δημητριακά ολικής αλέσεως, στα φρούτα (λεμόνι, πορτοκάλι, ακτινίδιο) και στο συκώτι. Καταστρέφεται κατά το μαγείρεμα σε υψηλές θερμοκρασίες.
Στην εμμηνόπαυση
Ο όρος εμμηνόπαυση χρησιμοποιείται για να περιγράψει τις αλλαγές που εμφανίζονται πριν και μετά τη διακοπή της εμμήνου ρύσεως, που σηματοδοτεί και το τέλος της αναπαραγωγικής ηλικίας. Οι ωοθήκες σταματούν να παράγουν οιστρογόνα (ομάδα ορμονών, που υπολογίζεται ότι επιδρούν σε 300 διαφορετικούς ιστούς του σώματος και όχι μόνο σ’ αυτούς που συμμετέχουν στη διαδικασία της αναπαραγωγής). Αυτή η απότομη πτώση των οιστρογόνων είναι και η αιτία για τις αλλαγές στο γυναικείο οργανισμό. Σ’ αυτήν λοιπόν την ευαίσθητη φάση της γυναίκας τα θρεπτικά συστατικά που θα την βοηθήσουν να αντιμετωπίσει τη μείωση της οστικής μάζας, της όρασης και την απώλεια της σφριγηλότητας του δέρματος είναι οι βιταμίνες D, A και η Β2.
Βιταμίνη D
Πού χρησιμεύει: η βασική λειτουργία της συνίσταται στην απορρόφηση του ασβεστίου από τον οργανισμό. Γι’ αυτό η έλλειψή της συνδέεται με την οστεοπόρωση. Έρευνες μάλιστα δείχνουν ότι το σύνολο των ανθρώπων που έχουν πάθει κάταγμα λόγω οστεοπόρωσης έχουν ανεπάρκεια βιταμίνης D. Επιπλέον, τελευταία έχουμε αποδείξεις ότι βοηθά επίσης στην καλή λειτουργία του καρδιαγγειακού και του μυϊκού συστήματος. Πιθανολογείται επίσης ότι προστατεύει από μερικές μορφές καρκίνου, κυρίως από εκείνον του παχέος εντέρου.
Πού βρίσκεται: η βιταμίνη D συντίθεται κυρίως από το δέρμα µας, όταν εκτιθέμεθα στο φως του ήλιου. Με μια έκθεση 5-30’ περίπου του κεφαλιού, του προσώπου, των χεριών ή των ποδιών στο ηλιακό φως, το δέρμα µας µπορεί να συνθέσει περίπου 1.000 IU βιταμίνης D. Γι’ αυτό και D αναφέρεται ως «η βιταμίνη του ήλιου».
Πού βρίσκεται: η βιταμίνη D συντίθεται κυρίως από το δέρμα µας, όταν εκτιθέμεθα στο φως του ήλιου. Με μια έκθεση 5-30’ περίπου του κεφαλιού, του προσώπου, των χεριών ή των ποδιών στο ηλιακό φως, το δέρμα µας µπορεί να συνθέσει περίπου 1.000 IU βιταμίνης D. Γι’ αυτό και D αναφέρεται ως «η βιταμίνη του ήλιου».
Βιταμίνη Α (ρετινόλη)
Πού χρησιμεύει: είναι παράγωγο της βιταμίνης Α και συνήθως τη συναντάμε σε πολλές κρέμες φροντίδας του δέρματος. Η ρετινόλη θεωρείται η σημαντικότερη βιταμίνη για την όραση. Αποτελεί συστατικό των κυττάρων του αμφιβληστροειδούς χιτώνα του ματιού και όταν το φως προσπίπτει σε αυτά η βιταμίνη Α ενεργοποιεί τη μετάδοση του φωτός στο οπτικό νεύρο του εγκεφάλου. Έχει παρατηρηθεί, ότι έλλειψη βιταμίνης Α μπορεί να έχει σημαντικές επιπτώσεις στη φυσιολογία του οφθαλμού όπως ξηροφθαλμία, αδυναμία προσαρμογής στο σκοτάδι (νυκταλωπία). Έλλειψη της μπορεί να επιφέρει και μη αναστρέψιμη τύφλωση.
Πού βρίσκεται: σε μεγάλες συγκεντρώσεις στο ήπαρ, ιχθυέλαια, λιπαρά ψάρια, κρόκο αυγού, γάλα πλήρες και τα παράγωγά του.
Προεμμηνορρυσιακό σύνδρομο
Τα συμπτώματα από γυναίκα σε γυναίκα ποικίλλουν: μεταπτώσεις στη διάθεση, νεύρα, κράμπες, πόνος ή πρήξιμο στο στήθος, πονοκέφαλος, έλλειψη ενέργειας, εμφάνιση έρπητα, αέρια και άλλα πεπτικά προβλήματα. Για να αντιμετωπίσετε αυτό το σύνδρομο έρχονται να σας βοηθήσουν οι βιταμίνες Β6 και Β7.
Βιταμίνη Β6 (πυριδοξίνη)
Πού χρησιμεύει: αποτελεί συστατικό των συνενζύμων τα οποία συμμετέχουν στο μεταβολισμό των αμινοξέων-πρωτεϊνών. Παίζει βασικό ρόλο στη σύνθεση των λιπαρών οξέων, καταπολεμά τη ναυτία, το πρήξιμο και τη δυσκαμψία στις αρθρώσεις. Βοηθά επίσης στην καλή διάθεση. Πού βρίσκεται: σε πολλά τρόφιμα, όπως, συκώτι, χοιρινό κρέας, κοτόπουλο, ψάρι, ψωμί ολικής άλεσης, αναποφλοίωτα δημητριακά, αυγά, λαχανικά, φιστίκια, γάλα, πατάτες.
Βιταμίνη Β7 (ινοσιτόλη)
Πού χρησιμεύει: διαθέτει ισχυρή αγχολυτική δράση, μειώνοντας δραστικά τα ενοχλητικά συμπτώματα του προεμμηνορρυσιακού συνδρόμου. Ακόμη είναι σημαντική για την καλή υγεία των μαλλιών, αφού ενισχύει την τρίχα προλαμβάνοντας την τριχόπτωση.
Πού βρίσκεται: δημητριακά ολικής αλέσεως, στα εσπεριδοειδή, στη μαγιά της μπύρας, στη σόγια, στα καρύδια και κάποιους άλλους ξηρούς καρπούς.
Πρησμένα πόδια, φλεβίτιδα
Πόδια κουρασμένα, πρησμένα, με αίσθημα βάρους, καψίματος και πόνο, ευρυαγγείες και φλεβίτιδα. Κι όμως οι βιταμίνες σε συνδυασμό με τη άσκηση μπορούν να σας βοηθήσουν. Πρόκειται για τη βιταμίνη C2 ή βιταμίνη P, που έχει συνεργική δράση με τη βιταμίνη C.
Βιταμίνη C2 ή P (βιοφλαβονοειδή)
Πού χρησιμεύουν: Τα βιοφλαβονοειδή είναι ισχυρά αντιοξειδωτικά και είναι σημαντικά για την ενδυνάμωση των τριχοειδών αγγείων (μικρά περιφερειακά αγγεία) και γενικότερα την καλή υγεία του κυκλοφορικού. Επίσης, μπορεί να μειώσουν το κίνδυνο εμφάνισης καρδιοπαθειών και να ωφελήσουν άτομα με αιμορροΐδες, αλλεργίες, άσθμα και συμπτώματα εμμηνόπαυσης.
Πού βρίσκονται: κυρίως στα λεγόμενα φρούτα του δάσους (μύρτιλλα, μούρα). Η κερσετίνη που είναι μέλος της οικογένειας των φλαβονοειδών βρίσκεται στα πράσινα λαχανικά, στο τσάι, το σταφύλι, το κρεμμύδι, το μήλο. Επίσης το κόκκινο κρασί είναι εξαιρετικά πλούσιο σε κερσετίνη και ρητίνη.
ΤΙ ΝΑ ΤΡΩΤΕ ΟΠΩΣΔΗΠΟΤΕ ΟΤΑΝ
…περιμένετε μωρό
Αυγά (βιτ. Β12), μαρούλι και πορτοκάλια (βιτ. Β9)
Αυγά (βιτ. Β12), μαρούλι και πορτοκάλια (βιτ. Β9)
…είστε στην εμμηνόπαυση
Σολομό (βιτ. D), καρότα (βιτ. Α), μαγιά μπύρας (βιτ. Β2)
Σολομό (βιτ. D), καρότα (βιτ. Α), μαγιά μπύρας (βιτ. Β2)
…σε αναμονή του έμμηνου κύκλου
Μπανάνες (βιτ.Β6), σόγια και καρύδια (Β7)
Μπανάνες (βιτ.Β6), σόγια και καρύδια (Β7)
…νιώθετε κούραση και στρες
Κοτόπουλο, ντομάτα (Β3), φακές (Β5)
Κοτόπουλο, ντομάτα (Β3), φακές (Β5)
…έχετε πρησμένα πόδια
Μύρτιλλα, κρεμμύδι, μήλο (C2)
Μύρτιλλα, κρεμμύδι, μήλο (C2)
Πηγή: Δρ Δημήτρης Ζ. Ψυρρόπουλος, kardiologika.blogspot.gr
