Υπογλυκαιμία – Συμπτώματα – Αντιμετώπιση

Τι είναι υπογλυκαιμία;

Μιλάμε για κρίση υπογλυκαιμίας όταν τα επίπεδα γλυκόζης αίματος πέφτουν πολύ χαμηλά –συνήθως κάτω από 72 mg/dL. Οι υπογλυκαιμίες μπορεί αν συμβαίνουν σε οποιοδήποτε άνθρωπο με διαβήτη που ελέγχει το διαβήτη του είτε με ινσουλίνη, είτε με αντιδιαβητικά χάπια. Είναι σημαντικό να μάθετε να αναγνωρίζετε τα συμπτώματα της υπογλυκαιμίας, ώστε να αντιδράτε άμεσα και να σταματάτε την πτώση των επιπέδων της γλυκόζης. Εξηγήστε στους συγγενείς και τους δικούς σας ανθρώπους τι είναι υπογλυκαιμία ώστε αν χρειασθεί, να μπορούν να σας βοηθήσουν.

Ποια είναι τα συμπτώματα της υπογλυκαιμίας;

Τα πρώτα σημάδια, μπορεί να περιλαμβάνουν πείνα, τρέμουλο, εφίδρωση, ανησυχία και οξυθυμία. Ίσως να δείχνετε χλωμοί, να έχετε ταχυπαλμία και να νιώθετε την καρδιά σας να φτερουγίζει στο στήθος σας. Τα χείλη σας μπορεί να μουδιάζουν και η όρασή σας να είναι θολή. Αν δεν καταφέρνετε να διακρίνετε τα πρώτα σημάδια της υπογλυκαιμίας, με αποτέλεσμα τα επίπεδα γλυκόζης σας να πέσουν ακόμα περισσότερο, μπορεί να νιώσετε σύγχυση και να έχετε δυσκολία στη συγκέντρωση. Υπάρχει περίπτωση η συμπεριφορά σας να είναι παράξενη και ενδεχομένως να χάσετε τις αισθήσεις σας. Όμως τα πρώτα συμπτώματα της υπογλυκαιμίας διαφέρουν από άνθρωπο σε άνθρωπο. Έτσι χρειάζεται να κατανοήσετε πως αντιδρά ο δικός σας οργανισμός ώστε να μπορείτε να διακρίνετε την υπογλυκαιμία πριν γίνει σοβαρή. Μερικές φορές ιδιαίτερα οι άνθρωποι που έχουν διαβήτη αρκετό καιρό δεν παρουσιάζουν συμπτώματα υπογλυκαιμίας. Σε αυτή την περίπτωση μπορείτε να προλαβαίνετε την υπογλυκαιμία κάνοντας τακτικές μετρήσεις της γλυκόζης αίματος και ρυθμίζοντας όσο καλύτερα μπορείτε τα γεύματά σας.

Αν πάθετε υπογλυκαιμία;

Αν αρχίσετε να αισθάνεστε συμπτώματα υπογλυκαιμίας είναι καλό να μετρήσετε τα επίπεδα γλυκόζης αίματος. Αν τα επίπεδα είναι χαμηλά, φάτε ή πιείτε κάτι που θα ανεβάσει γρήγορα το σάκχαρό σας. Καλές επιλογές για αυτές τις περιπτώσεις αποτελούν οι κύβοι της ζάχαρης, οι κομπόστες ή οι ταμπλέτες γλυκόζης. Εναλλακτικά είναι ευκολότερο και γρηγορότερο να πιείτε ένα ζαχαρούχο ποτό, όπως αναψυκτικό τύπου κόλα με ζάχαρη ή μια λεμονάδα ή ένα ποτήρι φρέσκο χυμό πορτοκάλι. Αν η υπογλυκαιμία είναι πολύ σοβαρή κάποιος από το οικογενειακό ή φιλικό σας περιβάλλον πρέπει να βάλει λίγη μαρμελάδα ή μέλι στο στόμα σας και να κάνει απαλό μασάζ εξωτερικά στα μάγουλα. Αλλά στην περίπτωση που χάσετε τις αισθήσεις σας δεν πρέπει να γίνει τίποτα από τα παραπάνω, γιατί μπορεί να προκληθεί πνιγμός. Καλό θα ήταν ένας δικός σας άνθρωπος να εκπαιδευτεί να σας κάνει έγχυση γλυκαγόνου στην περίπτωση που χάσετε τις αισθήσεις σας. Το γλυκαγόνο είναι μια ορμόνη που ανεβάζει τα επίπεδα γλυκόζης αίματος άμεσα. Αν βρίσκεστε σε μεγάλη σύγχυση ή έχετε χάσει τις αισθήσεις σας θα πρέπει κάποιος να καλέσει ασθενοφόρο. Είναι πολύ σημαντικό να έχετε πάνω σας κάποιο διακριτικό που να δηλώνει ότι έχετε διαβήτη για την περίπτωση που είστε μόνοι σας όταν πάθετε υπογλυκαιμία. Συνήθως χρειάζονται 10-15 λεπτά μέχρι να επανέλθουν τα επίπεδα γλυκόζης του αίματος στα φυσιολογικά επίπεδα, κατά τη θεραπεία οποιασδήποτε μορφής υπογλυκαιμίας. Μετά από περίπου 15 λεπτά ξαναμετρήστε τα επίπεδα γλυκόζης αίματός σας. Αν δεν έχουν ανέβει ικανοποιητικά, φάτε κάτι που περιέχει ζάχαρη, περιμένετε άλλα 15 λεπτά και κάνετε ξανά μέτρηση. Αμέσως μόλις νιώσετε ότι μπορείτε, φάτε κάτι που περιέχει υδατάνθρακες με πιο μακροπρόθεσμη δράση, όπως μια μπάρα δημητριακών ή ένα σάντουιτς, ή φάτε το επόμενο γεύμα σας λίγο νωρίτερα. Αν δεν μπορείτε να κάνετε μέτρηση γλυκόζης επειδή παραδείγματος χάρη, μπορεί να έχετε ξεχάσει το μετρητή σας ή επειδή μπορεί να μην αισθάνεστε καθόλου καλά, συμπεριφερθείτε σα να έχετε υπογλυκαιμία και λειτουργήστε ανάλογα.

Τι προκαλεί υπογλυκαιμία;

Οι υπογλυκαιμίες αποτελούν ένδειξη ότι έχει διαταραχθεί η ισορροπία ανάμεσα στη φυσική άσκηση που κάνατε, το φαγητό και την αγωγή που ακολουθείτε για το διαβήτη σας. Παρακάτω θα βρείτε μερικές αιτίες για τις οποίες μπορεί να συμβαίνει αυτό. Η πιο κοινή αιτία της υπογλυκαιμίας είναι κάποιο γεύμα ή σνακ που παραλήφθηκε ή καθυστέρησε. Μπορεί επίσης να πάθετε υπογλυκαιμία αν η δόση της φαρμακευτικής αγωγής σας, είναι πολύ υψηλή. Εμπιπρόσθετα είναι πιθανό η άσκηση που δεν έχει προβλεφθεί, όπως παραδείγματος χάρη, το τρέξιμο για να προλάβετε το λεωφορείο, να χρησιμοποιήσει περισσότερη γλυκόζη, κατεβάζοντας τόσο τα επίπεδα, ώστε να προκύψει υπογλυκαιμία. Το αλκοόλ είναι μια ακόμη αιτία, αφού διακόπτει το φυσιολογικό μηχανισμό που έχει το σώμα για να προστατεύεται από την υπογλυκαιμία. Η λήψη αλκοόλ μπορεί να προκαλέσει υπογλυκαιμία πολλές ώρες αργότερα ή ακόμη και την επόμενη μέρα.

Πώς αποφεύγονται οι υπογλυκαιμίες;

Ο πρώτος κανόνας για να αποφεύγετε τις υπογλυκαιμίες είναι να τρώτε τακτικά. Καλό είναι να μην μεταθέτετε και να μην παραλείπετε γεύματα. Αν δεν μπορείτε να φάτε στην προγραμματισμένη σας ώρα, φάτε ένα σνακ, όπως μια μπάρα δημητριακών ή ένα φρούτο για να μην πέσουν τα επίπεδα γλυκόζης σας πολύ χαμηλά. Αν παθαίνετε τακτικά υπογλυκαιμίες χρησιμοποιήστε το μετρητή γλυκόζης για να παρακολουθείτε τις τάσεις σας. Μήπως υπάρχουν συγκεκριμένες ώρες της ημέρας ή συγκεκριμένες δραστηριότητες οι οποίες σχετίζονται με την υπογλυκαιμία? Μήπως πρέπει να προσαρμόσετε τη δίαιτά ή την αγωγή σας για να αποφύγετε αυτές τις τακτικές υπογλυκαιμίες? Και όταν ανησυχείτε για υπογλυκαιμία, απλά κάνετε επιπλέον μετρήσεις όπως για παράδειγμα πριν και μετά την άσκηση. Τέλος προετοιμασθείτε για το απρόοπτο. Έχετε πάντα μαζί σας μερικούς υδατάνθρακες άμεσης δράσης, όπως ταμπλέτες γλυκόζης ή κάποιο γλύκισμα.

Του Γρ. Ευφραιμίδη, Ενδοκρινολόγος, endokrinologos.com/blog