Ποιοι κινδυνεύουν από καρκίνο του προστάτη; Ποια τα συμπτώματα και ποιες τροφές βοηθούν στην πρόληψη; Ευρωπαϊκή ημέρα κατά του Καρκίνου του Προστάτη

του Αλέξανδρου Γιατζίδη, M.D,  medlabnews.gr

Η Ευρωπαϊκή Ημέρα κατά του Καρκίνου του Προστάτη καθιερώθηκε με πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Ουρολογικής Εταιρείας και γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 15 Σεπτεμβρίου για να ενημερώσει και να ευαισθητοποιήσει τον ανδρικό πληθυσμό της Γηραιάς Ηπείρου σχετικά με τους κινδύνους που αντιμετωπίζει από τον καρκίνο του προστάτη.

Δυστυχώς φέτος συνέπεσε με την εφαρμογή των περιορισμών των προληπτικών εξετάσεων που επέβαλε με νόμο  το Υπουργείο Υγείας. Έτσι οι εξετάσεις για έλεγχο του προστάτη δεν θα δικαιολογούνται σε άνδρες κάτω των 40 ετών και άνω των 75 ετών, καθώς και σε όσους πάσχουν από βαριές συνυπάρχουσες νόσους. Θα δικαιολογούνται σε άνδρες άνω των 50 ετών, σε άνδρες 40-45 ετών εφόσον έχουν πολλούς συγγενείς που εμφάνισαν καρκίνο του προστάτη πριν από την ηλικία των 65 ετών, καθώς και σε άνδρες 45-50 ετών εφόσον έχουν πατέρα ή αδελφό που προσβλήθηκε από καρκίνο του προστάτη πριν τα 65.

Τι είναι ο προστάτης;

Ο προστάτης είναι ένας αδένας που έχει μέγεθος όσο ένα κάστανο και βρίσκεται ακριβώς κάτω από την ανδρική ουροδόχο κύστη. Περιβάλλει την ουρήθρα, δια μέσου της οποίας αποβάλλονται τα ούρα. Η κύρια λειτουργία του προστάτη είναι να εκκρίνει ένα ειδικό υγρό, το προστατικό υγρό που μαζί με τα σπερματοζωάρια και το υγρό των σπερματοδόχων κύστεων εξέρχεται διαμέσου της ουρήθρας σαν σπέρμα, κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής.

Οι παράγοντες που ενοχοποιούνται για την εμφάνιση του καρκίνου του προστάτη είναι:

• Ηλικία: ο καρκίνος του προστάτη αυξάνεται δραματικά με την πρόοδο της ηλικίας. Άτομα ηλικίας άνω των 80 ετών κινδυνεύουν να αναπτύξουν τη νόσο χίλιες φορές περισσότερο από άτομα κάτω των 40 ετών. Το 70% των ατόμων ηλικίας άνω των 90 ετών πάσχει από καρκίνο του προστάτη.
• Κληρονομικότητα: τα άτομα που έχουν στενή συγγενική σχέση με καρκινοπαθείς από προστάτη διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο από τον υπόλοιπο πληθυσμό.
• Διατροφή: στους πληθυσμούς που καταναλώνουν τροφή με μεγάλη περιεκτικότητα λίπους, εμφανίζεται συχνότερα η μορφή του καρκίνου αυτού.
• Οικογενειακή κατάσταση: οι έγγαμοι άνδρες και μάλιστα οι πολύτεκνοι παρουσιάζουν πιο συχνά καρκίνο του προστάτη, συγκριτικά με τους άγαμους ή τους έγγαμους χωρίς παιδιά.
• Εργασία: άτομα που η εργασία τους έχει άμεση σχέση με καουτσούκ ή με κάδμιο, διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να προσβληθούν από τη νόσο.
• Παθολογικές καταστάσεις: άτομα που πάσχουν από ηπατική κίρρωση αποτελούν ομάδα υψηλού κινδύνου για την εμφάνιση του προστατικού καρκίνου.

Συμπτώματα

Τα τοπικά συμπτώματα είναι πόνος προς τα πίσω, επώδυνη ούρηση και εκσπερμάτιση, καθώς και δυσκολία στη συγκράτηση των ούρων ή στην έναρξη της ούρησης. Όταν ο προστάτης διογκώνεται και αρχίζει να πιέζει την ουρήθρα, τότε τα ούρα βγαίνουν σε σταγόνες αντί να ρέουν ελεύθερα και είναι πιθανόν να περιέχουν και αίμα. Δυστυχώς όμως, πολλές φορές τα πρώτα συμπτώματα του καρκίνου του προστάτη προέρχονται από τις μεταστάσεις σε διάφορα απομακρυσμένα όργανα, κυρίως στα οστά. Περίπου το 20 έως 40% των πασχόντων από καρκίνο του προστάτη παρουσιάζεται στον ορθοπεδικό για οσφυαλγία ή παράλυση ή επισκέπτεται τον παθολόγο με γενικά συμπτώματα, όπως καταβολή δυνάμεων ή απώλεια βάρους, χωρίς όμως να εμφανίζει τοπικά συμπτώματα της νόσου.

Διάγνωση

Η διάγνωση της νόσου συνήθως γίνεται με απλή κλινική εξέταση.

• Η δακτυλική εξέταση του ορθού και η ψηλάφηση του προστάτη μπορούν να μας δώσουν μια πρώτη εικόνα για την ύπαρξη του προβλήματος.
• Ο αιματολογικός έλεγχος, συμπεριλαμβανομένης κάποιας ειδικής εξέτασης, όπως η όξινη φωσφατάση, ή ο ειδικός καρκινικός δείκτης του προστάτη ΡSA, δίνουν σοβαρές ενδείξεις της νόσου.

• Το διορθικό υπερηχογράφημα προστάτη είναι πολύ αξιόπιστη εξέταση.
• Η αξονική τομογραφία μπορεί να ορίσει την έκταση του προβλήματος.
• Η βιοψία του προστάτη δίνει πληροφορίες για τον τύπο του καρκίνου.

Εφόσον η διάγνωση τεθεί, πρέπει να γίνει ευρύτερος έλεγχος του σώματος, συμπεριλαμβανομένου ολόσωμου σπινθηρογραφήματος οστών, καθώς και έλεγχος των πνευμόνων για ανεύρεση τυχόν μεταστάσεων.

Θεραπεία του καρκίνου του προστάτου

Η επιλογή της θεραπείας του καρκίνου του προστάτη εξαρτάται από την σταδιοποίηση του όγκου, την ηλικία και το προσδόκιμο επιβίωσης του ασθενούς. Η χειρουργική θεραπεία περιλαμβάνει την ριζική προστατεκτομή και την διουρηθρική προστατεκτομή.

Ριζική Προστατεκτομή. Αφαιρείται ολόκληρος ο προστάτης αδένας προτείνεται στην περίπτωση που ο καρκίνος δεν έχει επεκταθεί εντός των ορίων του προστάτη, σε ασθενείς που βρίσκονται σε καλή γενική κατάσταση.

Διουρηθρική Προστατεκτομή. Αφαιρείται μέρος του προστάτη αδένα που περιβάλλει την ουρήθρα, προτείνεται στην περίπτωση που ο ασθενής δεν μπορεί ή δεν θέλει να υποβληθεί σε ριζική προστατεκτομή. Ανακουφίζει τον ασθενή από τα αποφρακτικά φαινόμενα που μπορεί να προκαλέσει ο προστατικός καρκίνος. Δεν αποτελεί ριζική θεραπεία της νόσου συνήθως ακολουθεί κάποια άλλη μορφή θεραπείας.

Οι εναλλακτικές μη χειρουργικές θεραπευτικές λύσεις περιλαμβάνουν:

Τοπική ακτινοβολία: αποτελεί εναλλακτική λύση για αυτούς που δεν θέλουν ή δεν μπορούν να χειρουργηθούν. Έχει θέση στον καρκίνου του προστάτη που είναι περιορισμένος μέσα στον αδένα ή έχει επεκταθεί σε παρακείμενους ιστούς.

Ορμονική θεραπεία: χρησιμοποιείται σε ασθενείς με μεταστατικό καρκίνο προστάτου. Σκοπός της ορμονικής θεραπείας είναι να καταστείλει την παραγωγή των ανδρικών ορμονών, των ανδρογόνων, με σημαντικότερη την τεστοστερόνη. Τα ανδρογόνα παράγονται κυρίως στους όρχεις και προκαλούν την ανάπτυξη των καρκινικών προστατικών κυττάρων. Η ορμονική θεραπεία δεν θεραπεύει τον καρκίνο του προστάτη, προκαλεί όμως ελάττωση του καρκινικού όγκου και καθυστερεί την ανάπτυξή του.

Οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται είναι η ορχεκτομή, τα LHRH ανάλογα, τα αντιανδρογόνα και τα οιστρογόνα.

Απλή παρακολούθηση: σε ασθενείς με καρκίνο του προστάτη που είναι προχωρημένης ηλικίας ή έχουν άλλα σοβαρά προβλήματα υγείας. Αποτελείται από απλή παρακολούθηση της τιμής του P.S.A. και δακτυλική εξέταση κάθε 6 μήνες. Συστήνεται όταν ο καρκίνος είναι ενδοπροστατικός αναμένεται να έχει αργή εξέλιξη στον χρόνο και δεν προκαλεί συμπτώματα.

Σε μεγάλο επιστημονικό συνέδριο επιβεβαιώθηκε για μία ακόμη φορά η ευεργετική δράση που έχουν κατά του καρκίνου του προστάτη διάφορες τροφές.

Ερευνητική ομάδα του Πανεπιστημίου Surrey μελέτησε τροφές, διαιτολόγια και τρόπους μαγειρέματος που βοηθούν στην καθυστέρηση ή και στην παρεμπόδιση της εμφάνισης του καρκίνου του προστάτη. Μια σαλάτα που θα αποτελείται από ωμό μπρόκολο, χυμό ντομάτας και καρύδια Βραζιλίας αποτελεί, σύμφωνα με τους ερευνητές, γεύμα- ασπίδα κατά του καρκίνου του προστάτη, αφού αυτές οι τροφές περιέχουν αντικαρκινικές ουσίες, οι οποίες εμποδίζουν την εμφάνιση της ασθένειας.

Άλλες τροφές που έχουν ανάλογη δράση εναντίον του καρκίνου του προστάτη είναι σύμφωνα με τους ερευνητές

• το κουνουπίδι,
• τα λαχανάκια Βρυξελλών,
• το ρόδι,
• τα φασόλια σόγιας,
• τα κρεμμύδια και
• το σκόρδο.

Οι ερευνητές αναφέρουν ότι για να έχει θετικά αποτελέσματα η κατανάλωση αυτών των τροφών θα πρέπει να μαγειρεύονται με τρόπο τέτοιον ώστε να μην καταστρέφονται οι αντικαρκινικές ουσίες που περιέχουν.

Για παράδειγμα, τα κρεμμύδια και τα σκόρδα θα πρέπει αφού κοπούν να παραμένουν για διάστημα δέκα λεπτών στον μαγειρικό πάγκο πριν μπουν στην κατσαρόλα, στο τηγάνι ή στον φούρνο. Υποστηρίζουν επίσης ότι στο μαγείρεμα θα πρέπει να χρησιμοποιείται κραμβέλαιο, το οποίο έχει διαπιστωθεί ότι είναι πλούσιο στα ευεργετικά για τον οργανισμό ω-3 λιπαρά οξέα. «Εχουμε πλέον στη διάθεσή μας αποδείξεις ότι η κατανάλωση συγκεκριμένων τροφών, σε συγκεκριμένες ποσότητες και με συγκεκριμένους τρόπους μαγειρέματος, μπορεί να καθυστερήσει ή και να εμποδίσει την εμφάνιση του καρκίνου του προστάτη. Αυτά τα διαιτολόγια είναι ιδανικά για όσους έχουν οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του προστάτη ή έχουν αντιμετωπίσει το πρόβλημα στο παρελθόν και τώρα είναι καλά» δηλώνει η Μάργκαρετ Ρέιμαν, καθηγήτρια Διατροφικής Ιατρικής και επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας, η οποία μάλιστα εξέδωσε και ένα βιβλίο με συνταγές κατά του καρκίνου του προστάτη.

Πηγή: medlabgr.blogspot.com