Οστεοπενία: Τι είναι και πώς θα την προλάβετε

Το οστό είναι ένας ζωντανός ιστός, που συνεχώς δημιουργείται και ταυτόχρονα καταστρέφεται. Όταν η καταστροφή είναι περισσότερη από τη δημιουργία, τότε το οστό «αραιώνει», δηλαδή μειώνεται η πυκνότητά του.

Αυτή η κατάσταση λέγεται οστεοπενία, η οποία θα εξελιχθεί σε οστεοπόρωση αν δεν πάψουν να υφίστανται οι λόγοι που την προκαλούν.

Συμπερασματικά, η οστεοπενία δεν είναι ασθένεια, αλλά δείκτης αυξημένου κινδύνου για μετάβαση στην οστεοπόρωση.

Πότε εμφανίζεται

Η οστεοπενία ανακαλύπτεται συνήθως μετά τα 50, τις περισσότερες φορές σε τυχαίο έλεγχο, αρχίζει όμως μερικές δεκαετίες νωρίτερα και προοδευτικά χειροτερεύει προς την οστεοπόρωση. Πάνω από το 80% των ατόμων με οστεοπενία είναι γυναίκες, ενώ υπολογίζεται ότι τουλάχιστον 1 στις 2 γυναίκες και 1 στους 5 άνδρες άνω των 50 θα εμφανίσουν οστεοπόρωση και τελικώς θα υποστούν κάταγμα.

Πού οφείλεται

Το γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα παίζουν θεμελιώδη ρόλο στην ανάπτυξη του σκελετού, αφού η βασική του σύσταση είναι το ασβέστιο, στοιχείο απαραίτητο για την οστική ποιότητα. Όταν ένα άτομο δεν έχει λάβει ικανοποιητική ποσότητα ασβεστίου στην παιδική και εφηβική του ηλικία, θέτει τις βάσεις για χαμηλή οστική ποιότητα που μπορεί να εξελιχθεί σε οστεοπόρωση. Το ασβέστιο αποθηκεύεται στα οστά μέχρι την ηλικία των 30-35 χρόνων. Μετά, αρχίζει η φυσιολογική μείωση της οστικής πυκνότητας, η οποία μπορεί να ελλατωθεί, αλλά όχι να σταματήσει.

Διάγνωση

Η οστεοπενία μπορεί να διαγνωστεί όπως και η οστεοπόρωση, με την εξέταση οστικής μάζας που μετρά την οστική πυκνότητα.

Πρόκειται για απλή, ανώδυνη εξέταση, που μοιάζει με μίνι αξονική τομογραφία, αλλά με πολύ λιγότερη ακτινοβολία, λιγότερη ακόμη και από μια απλή ακτινογραφία.

Αντιμετώπιση

Επειδή στην εμφάνιση της οστεοπενίας το σημαντικότερο ρόλο (60-80%) παίζουν οι γενετικοί παράγοντες, αυτό που μπορείτε να κάνετε είναι να μεριμνήσετε για το 20-40% που μπορείτε να επηρεάσετε.

Η πρόληψη είναι η καλύτερη προσέγγιση και συγκεκριμένα.

Τρώτε φαγητά πλούσια σε ασβέστιο
Γαλακτοκομικά, πράσινα λαχανικά, σαρδέλες, σολομός, μικρά ψάρια που τρώγονται με το κόκαλο, ξηροί καρποί, σουσάμι, καθώς και φαγητά πλούσια σε βιταμίνη D, η οποία είναι απολύτως απαραίτητη για την απορρόφηση του ασβεστίου, όπως μπακαλιάρος, γαρίδες, γάλα, κ.ά. Μπορείτε επίσης σε συνεννόηση με τον γιατρό να παίρνετε συμπληρώματα ασβεστίου.

Μείνετε στον ήλιο
Περίπου 15 λεπτά έκθεσης στον ήλιο βοηθούν τον οργανισμό να συνθέσει τη βιταμίνη D, που είναι απαραίτητη για την καλύτερη απορρόφηση του ασβεστίου.

Διατηρείτε φυσιολογικό βάρος
Το φυσιολογικό βάρος και η σωματική άσκηση είναι ο ιδανικός συνδυασμός για να μην εξελιχθεί η οστεοπενία σε οστεοπόρωση. Προτιμήστε ασκήσεις που αναγκάζουν το σώμα να μεταφέρει βάρος και να δυναμώσει το μυϊκό σύστημα όπως το περπάτημα, το σχοινάκι, τα βαράκια κλπ.

Προσπαθείστε να μην καπνίζετε
Το κάπνισμα θεωρείται παράγοντας κινδύνου για την εμφάνιση οστεοπενίας και οστεοπόρωσης, κυρίως όταν συνυπάρχει με άλλους παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση της νόσου, όπως π.χ. η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ και καφέ, καθώς και το ιδιαίτερα χαμηλό σωματικό βάρος.