Η ώρα μηδέν για το «εκκρεμές» της υγείας

Ενόψει των επερχόμενων εκλογών, δύο κόσμοι συγκρούονται στην επίλυση μίας λαβυρινθώδους μαθηματικής εξίσωσης όσον αφορά στο μέλλον της δημόσιας υγείας στη χώρα μας.

Για χρόνια, το «εκκρεμές» των δαπανών της δημόσιας υγείας εκτελούσε ταλάντωση προς την πλευρά της υπερβολής. Υπό τη σκιά της οικονομικής κρίσης, επιχειρήθηκε μία εξαιρετικά γρήγορη εκτίναξη του «εκκρεμούς» προς την πλευρά της στέρησης και καταστολής υπηρεσιών υγείας με λογιστικούς και όχι επιστημονικούς όρους. Αυτό το γεγονός προκάλεσε σοβαρούς τριγμούς στα θεμέλια του δημόσιου συστήματος υγείας. Ο επιπρόσθετος μηχανισμός των γρήγορων (fast track) και άστοχων μεταρρυθμίσεων ήρθαν να προκαλέσουν οξείες επιπλοκές στο εύθραυστο δημόσιο σύστημα υγείας.

Ποιος πλήρωσε την «εξυγίανση» της υγείας;

Οι πολίτες πλήρωσαν το γραμμάτιο της δικής τους υπερβολής.

Οι ασφαλισμένοι ή καλύτερα οι ημι-ανασφάλιστοι, σαφώς πλήρωσαν ακριβά το τίμημα της εξυγίανσης με την αύξηση της συμμετοχής τους στα φάρμακα, το κόστος εκτέλεσης της συνταγής, το αντίτιμο της επίσκεψης στον ιατρό, τον περιορισμό του πλαφόν συνταγογράφησης, με την απώλεια παροχών του ΕΟΠΥΥ, κ.λπ. Το Σύστημα Υγείας της χώρας εμφάνισε πρωτοφανή ποσοστά αποκλεισμού και απευθύνεται πλέον στα 2/3 του πληθυσμού, με τους ανασφάλιστους να ξεπερνούν το 30%. Το κράτος πρόνοιας αποχώρησε βίαια από τις συνολικές του υποχρεώσεις.

Εδώ αξίζει να επισημανθεί ότι η υπερβολική ζήτηση υπηρεσιών υγείας των προηγούμενων ετών δεν πραγματοποιήθηκε ερήμην αλλά με συνυπευθυνότητα των πολιτών που ήταν πρόθυμοι να «αγοράσουν» εικονικές γνωμοδοτήσεις, αναρρωτικές άδειες, να «δανείζονται» βιβλιάρια υγείας τους από συγγενείς και φίλους, κ.λπ. ώστε να έχουν πρόσβαση σε επιδόματα αναπηρίας και άλλες παροχές υγείας των ασφαλιστικών ταμείων. Επίσης, σύμφωνα με μελέτες, ο Ελληνας ασθενής φαίνεται διαχρονικά πρόθυμος να εξασφαλίσει την επιλογή ιατρού και την ταχεία πρόσβαση σε υπηρεσίες δημόσιας υγείας, με ποικίλους τρόπους (βουλευτικό γραφείο, κύκλο γνωριμιών ή οποιοδήποτε άλλο «μέσο»).

Οι ιατροί «μάτωσαν» και σήκωσαν το βάρος της δικής του ασυδοσίας

Οι υπερβολές του παρελθόντος (υπερσυνταγογράφηση φαρμάκων και εξετάσεων, υπερπαραγωγή δαπανών υγείας του ιδιωτικού και δημόσιου τομέα) στοχοποίησαν τον ιατρικό κόσμο που κλήθηκε να φορτωθεί το «σταυρό» των αμαρτιών αυτών.

Με απαιτητικό ωράριο, συνεχόμενες εφημερίες και αντίξοες συνθήκες εργασίας επιστρατεύτηκαν οι υπο-αμειβόμενοι νοσοκομειακοί και πανεπιστημιακοί γιατροί, με περιορισμένα δικαιώματα και ψήγματα σεβασμού και εκτίμησης στο παρεχόμενο έργο τους. Η πολιτική «εξορθολογισμού» των δαπανών για την υγεία, με τις συγχωνεύσεις νοσοκομείων, κέντρων υγείας, την υποστελέχωση στις υγειονομικές δομές και τις πρόσφατες απολύσεις, συνοδεύτηκε από επικοινωνιακή εκστρατεία απαξίωσης του ιατρικού κόσμου και επιβολή φραγμών στην αξιοπρεπή άσκηση της ιατρικής.

Οι ελευθεροεπαγγελματίες ιατροί ήλθαν επιπλέον αντιμέτωποι με πρωτοφανείς μειώσεις στις αμοιβές τους κάτω από το όριο ασφαλούς λειτουργίας των ιατρείων τους, κατά την εφαρμογή των κλειστών υποχρηματοδοτούμενων προϋπολογισμών του ΕΟΠΥΥ και των απανωτών κουρεμάτων. Ο ιδιωτικός τομέας υποχρεώθηκε σε επιχορήγηση της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας ποσού άνω των 500 εκατ. το 2014, αποτρέποντάς την πλήρη κατάρρευσή της.

Η υγειονομική ανισορροπία στο πολιτικό «εκκρεμές»

Αναλύοντας τις πολιτικές θέσεις των κομμάτων για τη δημόσια υγεία, είναι εύκολα αντιληπτή η «διπολική» πολιτική διαταραχή για την οποία θα κληθούν οι ιατροί και οι πολίτες να γνωμοδοτήσουν.

Πολιτικές υγείας που αξιώνουν επαναφορά στο ένα άκρο (εικονική αφθονία) ή καθήλωση στο άλλο άκρο (πραγματική στέρηση) του «εκκρεμούς» δεν φαίνεται να συμβάλλουν στην ισορροπία του δημόσιου συστήματος υγείας της χώρας.

Η ώρα μηδέν έφτασε και η μαγική συνταγή βασίζεται στην ανεύρεση των πραγματικών υγειονομικών αναγκών των πολιτών με επιστημονικούς κανόνες και αξιόπιστους ελεγκτικούς μηχανισμούς, σαφές μήνυμα που πρέπει να σταλεί προς όλες τις πολιτικές παρατάξεις, χωρίς κανένα περιθώριο περαιτέρω ανοχής.