Συνεχής ιατρική μετεκπαίδευση και φαρμακευτικές εταιρίες- Ο θεός Ιανός των ιατρών

Στην ιατρική αργκό λέγονται «φαρμακάδες». Ευρέως είναι γνωστοί ως ιατρικοί-φαρμακευτικοί επισκέπτες και ενσαρκώνουν στο μυαλό του πολύ κόσμου το εκατέρωθεν επικερδές νταραβέρι των γιατρών με τις φαρμακευτικές εταιρίες, που πάντα -σύμφωνα με την επικρατούσα άποψη- βάζει τις πραγματικές ανάγκες του ασθενούς σε δεύτερη μοίρα. Η υπεραπλούστευση όμως, και σε αυτήν την περίπτωση, δεν υπηρετεί την αλήθεια. Μοιάζουν οι φαρμακευτικές εταιρίες με το διπρόσωπο θεό των Ρωμαίων Ιανό. Από τη μια στοχεύουν σκληρά στο κέρδος, αλλά από την άλλη δίνουν θέσεις εργασίας σε πολύ καταρτισμένους ανθρώπους και κινούν δημιουργικά την οικονομία της ιατρικής εκπαίδευσης.

Η πραγματικότητα, την οποία δεν χαρακτηρίζω σε καμία περίπτωση ιδανική, αλλά δεν μπορώ και να την παραβλέψω, λέει ότι ο νέος γιατρός πολλές φορές, στην αρχή της καριέρας του, ενημερώνεται πρώτα από τους ιατρικούς επισκέπτες για τα νέα σκευάσματα, και μετά από την κλινική ή το φορέα όπου ανήκει. Δεν είναι να απορεί λοιπόν κανείς για το γεγονός ότι πολλοί γιατροί θυμούνται την εμπορική ονομασία ενός φαρμάκου κι όχι τη δραστική του ουσία.

Μια άλλη συνέπεια αυτής της κατάστασης είναι δυστυχώς σε κάποιες περιπτώσεις η σχέση γιατρού-εταιρίας να εξελίσσεται σε ξεκάθαρη και άμεση χρηματική συναλλαγή είτε ανάλογα με το κομμάτι είτε με έμμεσα ανταλλάγματα (αγορά οικιακού εξοπλισμού- ελαστικά αυτοκινήτων κι άλλα). Γεγονός που αφορά κυρίως τα φάρμακα φασόν (γενόσημα χαμηλής ποιότητας), αλλά μερικές φορές και τα πρωτότυπα σκευάσματα.

Είναι όμως το «νταραβέρι» με στόχο το κέρδος ο κανόνας; Παλιότερα ίσως σε μεγάλο βαθμό, τώρα σίγουρα το φαινόμενο περιορίστηκε λόγω της οικονομικής κρίσης και πτώσης των τζίρων, αλλά και των περιορισμών που προσπάθησε ορθά να επιβάλει ο ΕΟΦ.

Δηλαδή οι φαρμακευτικές εταιρίες και οι εκπρόσωποί τους είναι οι διαφθορείς του ιατρικού δυναμικού; Μήπως όμως είναι και οι χορηγοί του; Σίγουρα δεν είναι ευεργέτες, υπό την έννοια ότι τους αφορά το κέρδος. Παρ’ όλα αυτά, είναι οι πρώτοι που θα χορηγήσουν στον ειδικευόμενο ένα καλό -αλλά δυστυχώς πανάκριβο- ιατρικό βιβλίο ή ένα ζευγάρι ακουστικά ή ωτοσκόπιο που θα του λύσουν τα χέρια στη δουλειά του. Θα’ ναι οι μόνοι που θα ενδιαφερθούν να χορηγήσουν ένα επιστημονικό συνέδριο-εκδήλωση για να συμμετέχει ο γιατρός, να επιμορφωθεί και να ανακοινώσει. Γιατί στην πλήρη ανυπαρξία κρατικής μέριμνας για τη συνεχή μετεκπαίδευση του ιατρικού προσωπικού, έρχεται, ή μάλλον καλύτερα ερχόταν, ο από μηχανής θεός «φαρμακάς» και κάλυπτε τα υπερτιμημένα ιατρικά συνέδρια εν γνώσει του, υποκαθιστώντας την πολιτεία, τις επιστημονικές εταιρίες και τους ιατρικούς σχηματισμούς (νοσοκομεία- ιατρεία).

Τώρα γιατί είναι υπερτιμημένος ο συνεδριακός ιατρικός τουρισμός σε σχέση με αντίστοιχες παροχές του κανονικού τουρισμού, αυτό θα πρέπει να κοιταχθεί με ενδοσκόπηση.

Διαπιστώνει κανείς ότι τα πρωτοκλασάτα ονόματα- γιατροί ανακυκλώνονται σε προσκλήσεις για ομιλίες παγκόσμια, με πληρωμένες business class θέσεις στα αεροπλάνα, εξαιρετικά ξενοδοχεία και κατά περίπτωση και επίσημη- νόμιμη χρηματική αμοιβή ανά ομιλία. Επιπλέον οι εταιρίες διεξαγωγής των ιατρικών συνεδρίων κοστολογούν ιδιαιτέρως ακριβά τις ξενοδοχειακές ή λοιπές παροχές ανεξήγητα, σε σχέση με αντίστοιχες απλές τουριστικές υπηρεσίες.

Κατά συνέπεια το κόστος διεξαγωγής των συνεδρίων διογκώνεται τόσο για τις εταιρίες που καλύπτουν διπλά, ως διαφημιζόμενοι και ως χορηγοί των γιατρών συμμετεχόντων, όσο και για τους ατυχείς γιατρούς που δεν μπορούν να βρούνε σπόνσορες.

Υπάρχει όμως τέτοια κατηγορία γιατρών; Ναι, και μετά το τέλος των παχιών αγελάδων, από το 2011 δηλαδή και εντεύθεν, αποτελεί την πλειοψηφία. Αν εξαιρεθούν ειδικότητες που συνταγογραφούν αρκετά και επί μακρόν, όπως οι καρδιολόγοι, ψυχίατροι, γαστρεντερολόγοι, υπερτασιολόγοι, διαβητολόγοι και γενικά παθολόγοι, όπως επίσης και οι ειδικότητες με χρήση ακριβών υλικών όπως οι ορθοπεδικοί, νευροχειρουργοί, αγγειοχειρουργοί, οι υπόλοιπες ειδικότητες εκτός των γενικών γιατρών και παιδιάτρων που αποτελούν ξεχωριστή κατηγορία, δυσκολεύονται υπέρμετρα στο να επιμορφωθούν ελλείψει χρημάτων.

Αξίζει να σημειωθεί ότι για μια συμμετοχή ενός ατόμου σε ένα ευρωπαϊκό συνέδριο το συνολικό κόστος αγγίζει τα 2.500 ευρώ για 4-5 μέρες, ενώ για ένα πανελλήνιο περίπου τα 1.000 ευρώ. Με τις αμοιβές των νοσοκομειακών γιατρών μειωμένες κατά 60% και αντίστοιχα των ελευθέρων επαγγελματιών, είναι απίστευτα δύσκολο αν όχι ακατόρθωτο, να συμμετέχει ένας γιατρός σε συνέδριο χωρίς τη βοήθεια κάποιας φαρμακευτικής εταιρίας.

Κι αν στον ελεύθερο επαγγελματία, πρέπει ο ιατρικός επισκέπτης να καταβάλει κανονική επίσκεψη (με απόδειξη) για το χρόνο που απασχολεί το γιατρό κι αναλόγως να διαπραγματευτεί την πιθανή χορηγία στα πλαίσια της δεοντολογίας και κανόνων που ορίζονται από τον ΕΟΦ και τον Ιατρικό Σύλλογο, τι γίνεται με τους γιατρούς που υπηρετούν στο ΕΣΥ, Πανεπιστήμιο, ΕΟΠΥΥ και γενικά φορείς; Οι γιατροί αυτοί που υπηρετούν σε φορείς χρειάζεται να επιμορφώνονται με την πρόνοια των υπηρεσιών αυτών, χωρίς όμως να διαπραγματεύονται- παρακαλούν επί προσωπικού επιπέδου για τις πιθανές χορηγίες προς αυτούς. Κατά συνέπεια η αξιοπρέπεια γιατρού και ιατρικού επισκέπτη/ εταιρίας με κύριο στόχο την προστασία του πολίτη (καλύτερο και σωστότερο σκεύασμα στην καλύτερη δυνατή τιμή) επιτυγχάνεται με την πλήρη απουσία διαπροσωπικής διαπραγμάτευσης.

Εκεί η μόνη λύση είναι η κεντρική προμήθεια από το ίδρυμα/ φορέα με βάση αδιάβλητα κριτήρια, κατόπιν η χορηγία επιμόρφωσης από την εταιρία στο ίδρυμα και η συνταγογράφηση του γιατρού της φαρμακευτικής ουσίας κι όχι του εμπορικού ονόματος. Δηλαδή η επαφή των φαρμακευτικών εταιριών θα γίνεται με το μάνατζερ του κάθε φορέα (π.χ. νοσοκομείου) σε συνεργασία με το επιστημονικό συμβούλιο του ιδρύματος. Κατόπιν θα καθορίζονται οι παραγγελίες βάση δραστικών ουσιών ή/ και εμπορικών ονομάτων, με ανταποδοτικά οφέλη των εταιριών στα νοσοκομεία/ ιδρύματα είτε σε χρήμα είτε σε είδος (εργαλεία/ μηχανήματα).

Το σκεύασμα πλέον θα είναι καταχωρημένο με τη δραστική του ουσία και ο γιατρός δε θα χρειάζεται να έρχεται σε προσωπική επαφή με τον ιατρικό επισκέπτη, παρά μόνο σε καθορισμένο χώρο και χρόνο που θα ορίζεται από την ιατρική υπηρεσία του φορέα του, για καθαρά επιστημονική ενημέρωση.

Επιπλέον, η υπηρεσία θα πρέπει να παρέχει σε κάθε γιατρό το δικαίωμα να συμμετέχει σε συγκεκριμένο αριθμό συνεδρίων της ημεδαπής ή/ και αλλοδαπής καλύπτοντας όλα τα έξοδά του και πριμοδοτώντας τις επιστημονικές ανακοινώσεις/ έρευνες/ κλινικές μελέτες. Με αυτόν τον τρόπο οι φαρμακευτικές εταιρίες θα βοηθήσουν πραγματικά το γιατρό ενισχύοντας τη συνεχή επιμόρφωση, κάτι που είναι παραπάνω από αναγκαίο.

Παράλληλα μπορούν να ασκηθούν πιέσεις για τη μείωση των ποσών του ιατρικού- συνεδριακού τουρισμού, για κατάργηση των ταξιδιών– διακοπών, για μείωση της πληθώρας ημερίδων, συμποσίων, συναντήσεων, σεμιναρίων και συνεδρίων που δεν προάγουν τη γνώση αλλά την προβολή συγκεκριμένων ατόμων. Η ενοποίηση διοργανώσεων (όχι κάθε κλινική και ημερίδα αλλά κάθε ειδικότητα και ημερίδα), η ανά 2ετία ή 3ετία διοργάνωση πανελληνίων συνεδρίων και η συνεργασία με τις Επιστημονικές Εταιρίες και τους Ιατρικούς Συλλόγους αποτελεί μονόδρομο.

Πηγή: agelioforos.gr