Η ψυχολογική κακοποίηση κατά την παιδική ηλικία είναι εξίσου επιβλαβής με τη σεξουαλική και σωματική κακοποίηση

Τα παιδιά που κακοποιούνται συναισθηματικά και βιώνουν την παραμέληση, αντιμετωπίζουν παρόμοια και ενίοτε χειρότερα προβλήματα ψυχικής υγείας σε σχέση με τα παιδιά που κακοποιούνται σωματικά ή σεξουαλικά. Ωστόσο, η ψυχολογική κακοποίηση σπάνια συμπεριλαμβάνεται στα προγράμματα πρόληψης ή στη θεραπεία των θυμάτων, σύμφωνα με μια νέα έρευνα που δημοσιεύθηκε από την Αμερικάνικη Ψυχολογική Εταιρεία.

“Με δεδομένο τον επιπολασμό της παιδικής ψυχολογικής κακοποίησης και τη σοβαρότητα της βλάβης που επιφέρει στα νεαρά θύματα, θα πρέπει να βρίσκεται στη πρώτη γραμμή της ψυχικής υγείας και της εκπαίδευσης των κοινωνικών υπηρεσιών”, υποστηρίζει ο επικεφαλής της μελέτης Joseph Spinazzola, Διδάκτωρ του Κέντρου Τραύματος στο Brookline της Μασαχουσέτης. Το άρθρο  δημοσιεύεται στο ειδικό online τεύχος της Αμερικάνικης Ψυχολογικής Εταιρείας με τίτλο:  Psychological Trauma: Theory, Research, Practice, and Policy.

Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν τη βάση δεδομένων του Εθνικού Δικτύου Παιδικού Τραυματικού Στρες, για να αναλύσουν τα δεδομένα από 5.616 νέους με ιστορικό 1 ή περισσότερων από τους 3 τύπους κακοποίησης: ψυχολογική κακοποίηση (συναισθηματική κακοποίηση και παραμέληση), σωματική και σεξουαλική κακοποίηση. Η πλειονότητα (62%) είχε ιστορικό ψυχολογικής κακοποίησης ενώ  περίπου το 24% όλων των περιστατικών αφορούσε αποκλειστικά ψυχολογική κακοποίηση, με κύρια χαρακτηριστικά σύμφωνα με την μελέτη τον εκφοβισμό, τις προσβολές, τον εξευτελισμό, τις απειλές, τις υπερβολικές απαιτήσεις, την αποφυγή και την απομόνωση.

Τα παιδιά που είχαν υποστεί ψυχολογική κακοποίηση υπέφεραν από άγχος, κατάθλιψη, χαμηλή αυτοεκτίμηση, συμπτώματα μετατραυματικού στρες και αυτοκτονικότητα  στον ίδιο, και σε μερικές περιπτώσεις,  σε μεγαλύτερο βαθμό σε σχέση με  παιδιά που έχουν βιώσει σωματική ή σεξουαλική κακοποίηση. Μεταξύ των 3 τύπων της κακοποίησης, η ψυχολογική κακοποίηση παρουσίασε την υψηλότερη θετική συσχέτιση με την κατάθλιψη, τη γενικευμένη αγχώδη διαταραχή, την κοινωνική φοβία, τα προβλήματα προσκόλλησης και την κατάχρηση ουσιών. Σύμφωνα με την μελέτη, η ψυχολογική κακοποίηση που συνέβη παράλληλα με σωματική ή σεξουαλική κακοποίηση, συσχετίστηκε με πολύ πιο σοβαρές και εκτεταμένες αρνητικές εκβάσεις συγκριτικά με τις αντίστοιχες σε παιδιά που υπέστησαν σεξουαλική και σωματική κακοποίηση αλλά όχι ψυχολογική. Επιπλέον, η σεξουαλική και σωματική κακοποίηση θα έπρεπε να συμβούν ταυτόχρονα, προκειμένου έχουν τα ίδια αρνητικά αποτελέσματα με την ψυχολογική κακοποίηση από μόνη της, σε θέματα σχολείου, προβλημάτων προσκόλλησης και αυτό-τραυματικών συμπεριφορών.

“Οι επαγγελματίες στις υπηρεσίες παιδικής προστασίας ενδεχομένως να έχουν δυσκολότερο έργο να αναγνωρίσουν και να τεκμηριώσουν τη συναισθηματική παραμέληση και κακοποίηση, καθώς δεν υπάρχουν φυσικά τραύματα. Επίσης, η ψυχολογική κακοποίηση δεν θεωρείται σοβαρό κοινωνικό ταμπού, όπως η παιδική σωματική και ψυχολογική κακοποίηση. Χρειαζόμαστε πρωτοβουλίες ευαισθητοποίησης του κοινού προκειμένου να βοηθήσουμε τους ανθρώπους να κατανοήσουν πόσο επιβλαβής είναι η ψυχολογική κακοποίηση για τα παιδιά και τους εφήβους,” υποστηρίζει ο Spinazzola.

Περίπου 3 εκατομμύρια παιδία στις ΗΠΑ βιώνουν κάποια μορφή κακοποίησης κάθε χρόνο, κυρίως από κάποιον γονέα, μέλος της οικογένειας ή άλλον ενήλικα που έχει αναλάβει τη φροντίδα του παιδιού. Η Αμερικανική Παιδιατρική Ακαδημία το 2012 προσδιόρισε τη ψυχολογική κακοποίηση ως  “την πιο δύσκολη και διαδεδομένη μορφή παιδικής κακοποίησης και παραμέλησης”.

Στην παρούσα μελέτη, 42% του δείγματος ήταν αγόρια ενώ  38% ήταν λευκοί, 21% Αφρο – Αμερικανοί, 30% Ισπανόφωνοι, 7% άλλης φυλής και ιθαγένειας  και 4% άγνωστο. Τα δεδομένα συλλέχθηκαν μεταξύ 2004 – 2010 με την Μέση Ηλικία των παιδιών, κατά την έναρξη της συλλογής των δεδομένων, να είναι 10 με 12 έτη.  Οι ερευνητές πήραν συνέντευξη από τα παιδιά, τα οποία απάντησαν επίσης και σε ερωτηματολόγια για τον προσδιορισμό των συμπεριφορικών συμπτωμάτων και των τραυματικών γεγονότων που βίωσαν. Επιπρόσθετα, οι φροντιστές απάντησαν σε ένα ερωτηματολόγιο με 113 ερωτήσεις αναφορικά με τη συμπεριφορά του παιδιού. Διάφορες πηγές, συμπεριλαμβανομένων των κλινικών εκθέσεων, παρείχαν το τραυματικό ιστορικό κάθε παιδιού που αναφερόταν στην ύπαρξη ψυχολογικής, σωματικής ή σεξουαλικής κακοποίησης.

Πηγή: American Psychological Association (APA). “Childhood psychological abuse as harmful as sexual or physical abuse.” ScienceDaily.