Γιατί πονάμε στο πιάσιμο, την ψύξη, στην κακή στάση στον ύπνο; Τι είναι τα Μυοπεριτονιακά Σημεία Πυροδότησης του Πόνου

του Κωνσταντίνου Λούβρου, M.D., medlabnews.gr

Όλοι μας κάποια στιγμή της ζωής μας έχουμε χρησιμοποιήσει   φράσεις όπως ‘πιάστηκα’, ‘στραβοκοιμήθηκα’  ή ‘έπαθα ψύξη’!   Όλοι μας έχουμε νιώσει  έναν πόνο στην πλάτη μας για μέρες ή έναν επίμονο πονοκέφαλο  όπου έχουμε την ανάγκη ενός αγγίγματος ή μιας πίεσης για να ανακουφιστούμε.

Ο σκελετικός πόνος αναφέρεται σε επώδυνα ερεθίσματα που προκαλούνται από στοιχεία του ερειστικού συστήματος όπως οστά αρθρώσεις, σύνδεσμοι, τένοντες μύες κ.τ.λ. Τμήμα του μυϊκού πόνου αποτελούν τα μυοπεριτονιακά σημεία πυροδότησης πόνου (MTrPs). Τα MTrPs εμφανίστηκαν στην διεθνή βιβλιογραφία με ποικίλες διαγνώσεις και προτεινόμενους τρόπους αντιμετώπισης, για να καταλήξουν οι  Travell και  Simons (1995) να αποδείξουν την παρουσία τους και να παραθέσουν τρόπο αντιμετώπισής τους. Σύμφωνα με τους Travell και Simons(1999) ως μυοπεριτονιακό σημείο πυροδότησης πόνου (MTrP) ορίζεται ένα πολύ εντοπισμένο και υπερευαίσθητο σημείο μέσα σε μια τεταμένη δέσμη μυϊκών ινών .

Η λέξη Μυϊκή Περιτονία προέρχεται από τον Μυϊκό Ιστό (μύες του σώματος) και τη Περιτονία (ο συνδετικός ιστός που περιβάλλει τους μύες του σώματος). Ο Μυοπεριτονιακός πόνος συνήθως οφείλεται στους μυϊκούς τραυματισμούς ή σε κακώσεις λόγω επαναλαμβανόμενης καταπόνησης.

Όταν καταπονούνται ή τραυματίζονται, οι μύες συχνά δημιουργούν Σημεία Πυροδότησης Πόνου (Trigger Points).

Τα Σημεία Πυροδότησης Πόνου ( Σ.Π.Π.) είναι επώδυνα όταν τα πιέσουμε, προκαλούν βράχυνση των μυϊκών ινών και έχουν μια ιδιαίτερη ιδιότητα που ονομάζεται ανακλαστικός ή προβαλλόμενος πόνος.

Αυτό σημαίνει ότι ένα Σ.Π.Π, που υπάρχει σε ένα μυ,  μπορεί να δημιουργήσει πόνο σε άλλη περιοχή.

Για παράδειγμα, όταν ο μυς στο πάνω μέρος του ώμου (τραπεζοειδής μυς) έχει Σ.Π.Π, τότε θα αναφερθεί πόνος στα πλάγια και κατά μήκος του αυχένα και του κεφαλιού, προκαλώντας πονοκέφαλο (όπως βλέπουμε στη παραπάνω φωτογραφία).

Τα Ενεργά Σ.Π.Π στους μύες των ώμων, του αυχένα και του προσώπου είναι μια κοινή πηγή των πονοκεφάλων.

Τα σύνδρομα μυοπεριτονιακού πόνου είναι πιθανόν η συχνότερη αιτία του μυοσκελετικού πόνου στην κλινική πρακτική και θα πρέπει να θεωρούνται ύποπτα σε όλες τις περιπτώσεις χρόνιου πόνου.    Τα μυοπεριτονιακά σημεία πυροδότησης αποτελούν αιτία ανικανότητας και χρόνιου πόνου ενώ μπορεί να είναι και αποτέλεσμα μιας εργασιακής κατάστασης.

· Τοπικό πόνο

Ο ασθενής μπορεί συχνά να παραπονείται για πόνο και ορισμένες φορές για  αίσθηση καψίματος και ευαισθησίας στον εμπλεκόμενο μυ.

· Ανακλώμενο πόνο

Τα μυοπεριτονιακά σημεία πυροδότησης πόνου ανακλούν τον πόνο σε εγγύς ή περιφερικές περιοχές σύμφωνα με συγκεκριμένα μοτίβα τα οποία είναι χαρακτηριστικά για κάθε μυ. Ο πόνος αυτός είναι μουντός  μερικές φορές σαν βαθύς και όσον αφορά την ένταση του ποικίλει από μικρή  αρκετά μεγάλη ή απαγορευτική για την δραστηριότητα. Η ενεργοποίηση ενός σημείου πυροδότησης πόνου έχει ως αποτέλεσμα την προβολή του πόνου σε μία μακρινή ζώνη αναφοράς και είναι ένα από τα κριτήρια εντοπισμού του κατάλληλου για αγωγή μυός. Το 85% των πατεντών ανακλώμενου πόνου  βρίσκονται μακριά από το μυ που αντιπροσωπεύουν. Ωστόσο, αυτό δεν συμβαίνει πάντοτε.

· Αυτόνομες και Ιδιουποδεκτικές Διαταραχές

Διαταραχές διαφόρων αυτόνομων λειτουργιών, όπως η υπερβολική εφίδρωση και σιελόρροια μπορεί να είναι παρούσες. Επίσης μπορεί να παρουσιαστούν και άλλα αυτόνομα φαινόμενα, όπως: ανατρίχιασμα ή κοκκινίλα γύρω από την περιοχή του σημείου πυροδότησης πόνου , κυνάγχη και δακρύρροια. Η ζαλάδα, η έλλειψη ισορροπίας και η εμβοή μπορεί να είναι παρούσες σε πιο σοβαρές περιπτώσεις.

Η βλάβη των μυών και του συνδετικού ιστού, που οδηγεί στη δημιουργία των Σ.Π.Π, μπορεί να συμβεί με πολλούς τρόπους.

· Από επαναλαμβανόμενη κακή στάση και υπέρχρηση του σώματος στη καθημερινότητα.

· Από παρατεταμένη φόρτιση και άρση βαρών στη καθημερινότητα.

· Από κακή φυσική κατάσταση του σώματος και χρησιμοποίηση κακώς σχεδιασμένων επίπλων.

· Λόγω μυϊκού σφιξίματος και μυϊκής τάσης που οφείλεται σε ψυχική ή συναισθηματική φόρτιση.

· Από άμεσο τραυματισμό, όπως χτύπημα, διάστρεμμα, σπάσιμο, στρίψιμο ή ρήξη, λόγω τροχαίων ατυχημάτων, αθλητικών κακώσεων, πτώση από τις σκάλες, κλπ.

Παραδόξως, Σ.Π.Π μπορούν ακόμα να αναπτυχθούν λόγω αδράνειας, παρατεταμένης κατάκλισης ή καθιστικής θέσης.

Τα Μ.Σ.Π.Π είναι πολύ ευαίσθητα. Στη θεραπεία του Μυοπεριτονιακού Πόνου εφαρμόζεται πίεση πάνω στα σημεία (τις περισσότερες φορές εγκάρσια).Πρέπει πάντα να έχετε επίγνωση πόσο πίεση μπορεί ο ασθενής να ανεχθεί. Συχνά οι ασθενείς το περιγράφουν ως «γλυκό ή καλό πόνο». Μια κλίμακα πόνου 0-10 συχνά χρησιμοποιείται (0=καθόλου πόνος, 10=αφόρητος πόνος). Συνιστάται πίεση σε μια κλίμακα πόνου 5-7.

Στους ασθενείς με χρόνιο σύνδρομο μυοπεριτονιακών σημείων πυροδότησης πόνου συνιστάται η λήψη βιταμινών Β1, Β6, Β12, φολικού οξέος και βιταμίνης C . Όπου η έλλειψη τους δεν βοηθά στο να διαρκέσουν τα αποτελέσματα της αγωγής. Η βιταμίνη C πρέπει να προτείνεται ειδικά στους καπνιστές. Το ασβέστιο, το μαγνήσιο, το κάλιο  και τα ιχνοστοιχεία είναι απαραίτητα για την φυσιολογική μυϊκή λειτουργία. Η Β6  αποθηκεύεται στους μυς, το συκώτι και στο αίμα. Συμπερασματικά προτείνετε δίαιτα πλούσια σε φρούτα, λαχανικά και γαλακτοκομικά. Η λήψη κρέατος κρίνεται απαραίτητη αλλά με  μέτρο. Σε περίπτωση όπου μια ισορροπημένη διατροφή δεν είναι εφικτή συνιστάται η λήψη βιταμινών σε μορφή συμπληρώματος.