Mοσχοκάρυδο, ένα μπαχαρικό φάρμακο για το στομάχι, την ναυτία, την δυσπεψία, την διάρροια, τον διαβήτη, την κατάθλιψη. Πότε μπορεί να γίνει επικίνδυνο;

της Αγγελικής Μήλιου, βιολόγος, medlabnews.gr

Ο γνωστός καρπός του μοσχοκάρυδου προέρχεται από  δέντρο  που καλλιεργείται στις τροπικές χώρες από το οποίο παίρνουν το μοσχοκάρυδο και το μασίς  που αν και λανθασμένα, είναι γνωστό ως άνθος μοσχοκάρυδου και είναι μπαχαρικό εξαιρετικής ποιότητας. Το μοσχοκάρυδο ως μπαχαρικό δίνει μοναδικό άρωμα και γεύση στα φαγητά. Το παίρνουμε από ένα αειθαλές, τροπικό δέντρο με πατρίδα τα νησιά Banda της Ινδονησίας. Οι πρώτες ιστορικές γραπτές αναφορές που υπάρχουν είναι από το Ρωμαίο συγγραφέα Πλίνιο και τοποθετούνται χρονικά στον 1ο αιώνα. Οι Ινδοί το χρησιμοποιούσαν για πυρετό, κακή αναπνοή και πονοκεφάλους και οι Άραβες ως αφροδισιακό και για τη θεραπεία του στομάχου. Το μοσχοκάρυδο ήρθε στην υπόλοιπη Ευρώπη το Μεσαίωνα από τους Άραβες διαμέσου της Βενετίας. Ήταν εξαιρετικά ακριβό μπαχαρικό. Ενδεικτικό της πολύ υψηλής τιμής του είναι το γεγονός ότι την περίοδο αυτή κάποιοι απατεώνες πλούτιζαν πουλώντας ψεύτικες απομιμήσεις μοσχοκάρυδου στο δρόμο.  Στα τέλη του 1400 οι Πορτογάλοι έφτασαν στο Ακρωτήρι της Καλής Ελπίδας και πήραν τον έλεγχο του εμπορίου μοσχοκάρυδου. Οι Πορτογάλοι ναύτες το έφεραν στην Ευρώπη, γύρω στο 1512, αποκτώντας τη φήμη ως μπαχαρικό το οποίο θεραπεύει ενώ το έτρωγαν πολύ για τονωτικό. Κατάφεραν να ρίξουν τις τιμές και να υπερισχύσουν στον ανταγωνισμό, διότι μείωσαν το κόστος του μοσχοκάρυδου. Μετά τη διάνοιξη θαλάσσιων οδών κόστιζε πολύ λιγότερο η μεταφορά μπαχαρικών από τη θάλασσα παρά από την ξηρά. Όταν απέκτησαν οι Βρετανοί τον έλεγχου του νησιού Run, άρχισαν να φυτεύουν μοσχοκαρυδιές στη Γρενάδα και τη Ζανζιβάρη. Κατά αυτό τον τρόπο, αυξήθηκε η παραγωγή μοσχοκάρυδου παγκοσμίως και μειώθηκε η τιμή του. Προέλευση Ασία (Ινδία, Ινδονησία, Μαλαισία, Σρι Λάνκα), Νέα Γουινέα και Γρενάδα ή όπως αλλιώς καλείται «το Νησί του Μοσχοκάρυδου».

Στην Κίνα, γνωστό ως rou dou kou, χρησιμοποιείται από τον 7ο αιώνα για στομαχικά προβλήματα. Χρησιμοποιείται πολύ στην Ευρώπη όπου ενισχύει μοναδικά πλήθος εδεσμάτων από τη Γαλλική μπεσαμέλ και τα ραγκού μέχρι το Σκανδιναβικό κρασί glogg, στο οποίο χαρίζει το ζεστό άρωμά του. Είναι ιδανικό μπαχαρικό για το σπανάκι, γιατί ισορροπεί τη μεταλλική του γεύση. Συνδυάζεται άψογα με μπαχάρι, κανέλα, γαρίφαλο, κόλιανδρο (σπόροι) και τζίντζερ.

Οι Άραβες το χρησιμοποιούν σε πιάτα με αρνίσιο κρέας και στη Βόρεια Αφρική αποτελεί συστατικό στο περίφημο Μαροκινό μίγμα μπαχαρικών Ras el hanout.

Η μοσχοκαρυδιά είναι ένα ψηλό δέντρο ύψους 7‐10 μέτρα, το οποίο έχει γυαλιστερά φύλλα. Χρειάζεται 15 χρόνια για να ωριμάσει πλήρως και παράγει καρπούς για 40 χρόνια. Έχει κιτρινωπούς καρπούς που μοιάζουν με βερίκοκα. Η συγκομιδή των καρπών γίνεται όταν ωριμάσουν. Απομακρύνεται η εξωτερική φλούδα του καρπού, η λευκή σάρκα και το πορτοκαλοκόκκινο δαντελωτό περίβλημα που είναι γνωστό ως «ανθός του μοσχοκάρυδου» ή «μασίς» (mace). Στη συνέχεια, οι σπόροι, οι οποίοι καλύπτονται από ένα καστανόμαυρο, σκληρό κέλυφος, αποξηραίνονται για 6‐8 εβδομάδες μέχρι ο πυρήνας, δηλαδή το μοσχοκάρυδο, να κροταλίσει ενώ βρίσκεται μέσα στο κέλυφός του. Όταν συμβεί αυτό σπάει το κέλυφος και απομακρύνεται το μοσχοκάρυδο που είναι έτοιμο για χρήση.

Το μοσχοκάρυδο έχει αποδεδειγμένα ισχυρή αντιοξειδωτική δράση και εξουδετερώνει παθογόνα βακτήρια του στομάχου, ενώ από μελέτες σε πειραματόζωα φαίνεται ότι μπορεί να έχει και αντικαταθλιπτική δράση. Επιπλέον, ινδοί ερευνητές από το Sinhgad College of Pharmacy μελέτησαν (σε πειραμα¬τόζωα) το μοσχοκάρυδο σε σχέση με το διαβήτη και διαπίστωσαν ότι συμβάλλει στη μείωση της γλυκόζης του αίματος και τη βελτίωση του λιπιδαιμικού προφίλ.

Ο καρπός του μοσχοκάρυδου χαρακτηρίζεται ως γιατρικό του πεπτικού για τη ναυτία, τον έμετο, τη δυσπεψία και για τη διάρροια, ιδίως αν οφείλεται σε τροφική δηλητηρίαση. Συγχρόνως, κλινικές μελέτες απέδειξαν την επιτυχία του στη θεραπεία της νόσου του Crohn.

Το μοσχοκάρυδο δεν πρέπει να λαμβάνεται σε μεγάλες δόσεις (έως 3 γρ. στο φαγητό ημερησίως), επειδή είναι παραισθησιογόνο και τοξικό. Η ουσία μυριστικίνη που περιέχει ανήκει σε μια οικογένεια σύνθετων ουσιών με ψυχοδραστικές ιδιότητες.