Ψάρια από ιχθυοκαλλιέργειες: Είναι μια υγιεινή επιλογή;

Τα ψάρια θεωρούνται ως μια από τις καλύτερες πηγές πρωτεΐνης, πολύτιμων για την υγεία του καρδιαγγειακού και του εγκεφάλου λιπαρών οξέων, βιταμινών και ανόργανων συστατικών. Παράλληλα, τα ψάρια είναι μια ακριβή επιλογή για την καθημερινή μας διατροφή.

Παρότι ζούμε σε μια χώρα που περιβάλλεται από θάλασσα, τα ψάρια δεν είναι μέσα στο εβδομαδιαίο μας διαιτολόγιο και ένας σημαντικός λόγος είναι η αυξημένη τιμή τους, κυρίως όταν μιλάμε για μεγάλα, πελαγίσια ψάρια. Το κενό αυτό έρχεται να καλύψει η ιχθυιοκαλλιέργεια η οποία εξασφαλίζει πιο προσιτές τιμές ενώ μειώνει την πίεση της υπεραλιείας στους πληθυσμούς ελεύθερων ψαριών. Πόσο υγιεινή επιλογή είναι όμως αυτή;

Τα πλεονεκτήματα της εκτροφής ψαριών, επίσης αποκαλούμενης ως ιχθυοκαλλιέργεια, έχουν υπερασπιστεί ευρέως από την αρμόδια Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Αυτό που τονίζουν οι ειδικοί είναι πως με σωστές πρακτικές καλλιέργειας, τα ψάρια εκτροφής είναι ασφαλής, βιώσιμη και θρεπτική πηγή θαλασσινών που μπορεί να απαλλάξει από την πίεση τους υπεραλιευόμενους θαλασσινούς πληθυσμούς. Επίσης, τα εκτρεφόμενα ψάρια είναι συχνά πιο φρέσκα τη χρονική στιγμή της αγοράς ή της επεξεργασίας.

Ασφαλέστερα σε κάποιες περιπτώσεις τα ψάρια από ιχθυοκαλλιέργειες

Η βιομηχανική ανάπτυξη και η ανθρώπινη δραστηριότητα έχουν οδηγήσει σε ρύπανση των ωκεανών και των θαλασσών της γης, πράγμα που σημαίνει ότι τα ψάρια και τα οστρακόδερμα είναι εκτεθειμένα σε βλαβερές ουσίες, ανάλογα με τη διατροφή τους και το περιβάλλον όπου ζουν.

Τα σαρκοφάγα ψάρια, όπως ο σολομός και ο τόνος, είναι τα πλέον πιθανά είδη για να συσσωρεύσουν υψηλά επίπεδα ρυπαντών, καθώς βρίσκονται υψηλότερα στην τροφική αλυσίδα. Από την άλλη πλευρά, αυτό που μπορούμε να πούμε με σιγουριά είναι πως τα επίπεδα των ρυπαντών τροφής στην ιχθυοκαλλιέργεια μπορούν να παρακολουθούνται στενά και να ελέγχονται. Η νομοθεσία της ΕΕ θέτει αυστηρούς κανόνες, συμπεριλαμβάνοντας μέγιστα επίπεδα ρυπαντών στις τροφές που χρησιμοποιούνται στις ιχθυοκαλλιέργειες, ώστε να διασφαλίσει ότι τα εκτρεφόμενα ψάρια είναι ασφαλή για τους καταναλωτές.  Επιπλέον, προγράμματα εμβολιασμού μειώνουν τις εκδηλώσεις ασθενειών σε ιχθυοκαλλιέργειες σολομού.

Διαφορά θρεπτικών συστατικών σε εκτρεφόμενα και ελεύθερα ψάρια

Η σύσταση σε θρεπτικά συστατικά των ψαριών επηρεάζεται από διάφορους παράγοντες συμπεριλαμβανομένων του είδους, της εποχής, της δίαιτας, της τοποθεσίας, του σταδίου ζωής και της ηλικίας τους. Στα ελεύθερα ψάρια τα επίπεδα θρεπτικών συστατικών ποικίλουν σημαντικά ακόμη και στο ίδιο είδος. Τα επίπεδα των θρεπτικών συστατικών στα εκτρεφόμενα ψάρια, και ειδικά η σύσταση των λιπαρών οξέων, μπορούν να επηρεαστούν από την τροφή. Τα εκτρεφόμενα ψάρια παρέχουν παρόμοια ή υψηλότερα συνολικά ποσά των ω-3 πολυακόρεστων λιπαρών οξέων ανά δόση, αλλά επίσης και γενικά υψηλότερη περιεκτικότητα λιπιδίων από αυτή των ελεύθερων ψαριών. Αυτή τη στιγμή, υπάρχει ευρωπαϊκή έρευνα σε εξέλιξη που διερευνά τον τρόπο με τον οποίο οι διαφορετικές πρακτικές σίτισης επηρεάζουν τη σύσταση σε θρεπτικά συστατικά των εκτρεφόμενων ψαριών.

Η ταπεινή σαρδέλα

Παρόλα αυτά, εμείς στην Ελλάδα μπορούμε να θεωρούμε ότι έχουμε ένα σημαντικό “προβάδισμα” έναντι των υπόλοιπων Ευρωπαίων, καθώς στη χώρα μας μπορούμε να απολαμβάνουμε τακτικά –τόσο από άποψη διάθεσης όσο και τιμής- μικρά ψάρια όπως ο γαύρος και η σαρδέλα. Πέρα από τη νοστιμιά και το χαμηλό κόστος, τα μικρά αυτά ψάρια θεωρούνται από τα πιο πολύτιμα διατροφικά και ανήκουν στα είδη που έχουν βρεθεί με την λιγότερη ή καθόλου μόλυνση εξαιτίας περιβαλλοντικών παραγόντων.

Πηγή: European Food Information Council