Νόσος του Crohn και ελκώδης κολίτιδα

Η ελκώδης κολίτιδα και η νόσος του Crohn είναι ανίατα νοσήματα που διαρκούν δια βίου και πλήττουν κυρίως άτομα νεαρής ηλικίας, 15 έως 35 ετών. Παρ΄ όλο που στην Ελλάδα δεν έχει γίνει καμία ολοκληρωμένη απογραφή των πασχόντων από τη νόσο του Crohn και την ελκώδη κολίτιδα, επιδημιολογικές μελέτες από το εξωτερικό αναφέρουν ότι περίπου το 0,1% του πληθυσμού είναι ασθενείς, το οποίο εκφράζεται σε 10.000 πάσχοντες.

Σύμφωνα με πρόσφατη επιδημιολογική μελέτη, η ελκώδης κολίτιδα διαγιγνώσκεται σε 8-14 άτομα σε πληθυσμό 100.000 ανά έτος, ενώ η αντίστοιχη επίπτωση της νόσο του Crohn είναι 6-15 άτομα. Η παθογένεια των ιδιοπαθών φλεγμονωδών νόσων του εντέρου (ΙΦΝΕ) είναι πολυπαραγοντική και στη νόσο του Crohn οι ασθενείς υποβάλλονται σε χειρουργική επέμβαση σε ποσοστό έως και 80%, ενώ το 10%-30% των ασθενών με ελκώδη κολίτιδα υποβάλλεται σε ολική κολεκτομή.

Σύμφωνα επίσης με τους γιατρούς, το 20%-40% των ασθενών με ιδιοπαθείς φλεγμονώδεις νόσους  του εντέρου θα παρουσιάσει τουλάχιστον μία εξω-εντερική εκδήλωση κατά την πορεία της νόσου. Από αυτούς οι μισοί περίπου θα εμφανίσουν μια τουλάχιστον εκδήλωση από τη σπονδυλική στήλη ή τις αρθρώσεις, συχνότερα σπονδυλοαρθίτιδα.

Συνήθως ο ρευματολόγος είναι συχνά ο πρώτος ιατρός που θα θέσει την υποψία ύπαρξης υποκείμενης ΙΦΝΕ. Υπολογίζεται ότι το 9-53% των ασθενών εμφανίζει ρευματικές εκδηλώσεις και η εμφάνιση τους μπορεί να προηγείται, να είναι ταυτόχρονη ή να ακολουθεί την εμφάνιση ιδιοπαθών φλεγμονωδών νόσων του εντέρου.

Η ελκώδης κολίτιδα προσβάλλει την εσωτερική επιφάνεια του παχέος εντέρου (κόλον και ορθό) και η νόσος Crohn είναι δυνατό να προσβάλλει οποιοδήποτε τμήμα του πεπτικού σωλήνα από το στόμα μέχρι τον πρωκτό. Και οι δύο παθήσεις είναι αντιμετωπίσιμες και μέσω της κατάλληλης θεραπείας οι περισσότεροι ασθενείς είναι σε θέση να συνεχίσουν να ζουν μία σχεδόν φυσιολογική ζωή.

Εντούτοις τα αποτελέσματα παλιότερης έρευνας με τίτλο «Έχεις νόσο του Crohn ή ελκώδη κολίτιδα; Λάβε και εσύ μέρος στην έρευνα!» που πραγματοποίησε ο Σύλλογος Ατόμων με Νόσο του Crohn και Ελκώδη Κολίτιδα τον Απρίλιο του 2011 και στην οποία συμμετείχαν 1.181 ασθενείς από την Ελλάδα,  έδειξαν ότι τρεις στους δέκα ασθενείς δεν ενημερώνονται για θέματα σχετικά με την ασθένεια και τις διαθέσιμες θεραπείες, ενώ ένας στους τέσσερις δεν έχει ενεργό ρόλο στη λήψη των θεραπευτικών αποφάσεων αφού δεν προηγείται συζήτηση με τον γιατρό σε σχέση με τις διαθέσιμες θεραπευτικές επιλογές. Το 50% των ασθενών δεν είναι ικανοποιημένοι από τις πληροφορίες που τους δίνει ο γιατρός τους, ενώ εκφράζεται έντονα η ανάγκη για ενημέρωση σχετικά με τις πιθανές επιπλοκές της πάθησης, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου.

Και σε επίπεδο εργασίας οι ασθενείς με νόσο του Crohn και ελκώδη κολίτιδα έρχονται αντιμέτωποι με σημαντικές δυσκολίες, αφού τέσσερις στους δέκα δεν μπορούν να εκπληρώσουν τις επαγγελματικές τους υποχρεώσεις και ένας στους δύο ασθενείς αναγκάζεται να απουσιάζει από 1 έως 20 ημέρες από την εργασία του, ενώ δεν λαμβάνουν την απαιτούμενη υποστήριξη από εργοδότες, συναδέλφους και γιατρούς.

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα ιδιοπαθών φλεγμονωδών νόσων του εντέρου (19 Μαΐου), και στο πλαίσιο της νέας καμπάνιας ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού, με τίτλο «Μεταμορφώστε το ταμπού…. Διώξτε τις σκέψεις», ο Σύλλογος Ατόμων με Νόσο του Crohn και Ελκώδη Κολίτιδα Ελλάδας πραγματοποίησε συνέντευξη τύπου, όπου εξειδικευμένοι γιατροί ενημέρωσαν για τα ιδιοπαθή φλεγμονώδη νοσήματα του εντέρου και αναφέρθηκαν στις ενδεδειγμένες θεραπείες.

Για τα άτομα με νόσο Crohn, η θεραπεία με φάρμακα αποτελεί συνήθως την αρχική προσέγγιση. Φάρμακα που καταστέλλουν το ανοσοποιητικό 10 σύστημα (αζαθειοπρίνη, 6-μερκαπτοπουρίνη ή μεθοτρεξάτη) χρησιμοποιούνται συχνά για τον έλεγχο της φλεγμονής και ως θεραπεία συντήρησης ώστε να αποφευχθεί η επανεμφάνιση των συμπτωμάτων. Η ενεργός νόσος Crohn συνήθως αντιμετωπίζεται με κορτιζονούχα δισκία (π.χ. πρεδνιζολόνη), ενώ μερικές φορές χορηγούνται και αντιμικροβιακοί παράγοντες. Όταν οι συγκεκριμένες θεραπείες δεν έχουν το επιθυμητό αποτέλεσμα, είναι δυνατή η χορήγηση αντι-TNF θεραπείας είτε υποδορίως είτε ενδοφλεβίως. Σε άτομα με ελκώδη κολίτιδα υπάρχουν παρόμοιες θεραπευτικές επιλογές. Το κατώτερο τμήμα του εντέρου είναι δυνατό να αντιμετωπιστεί με φάρμακα που χορηγούνται άμεσα στο ορθό μέσω υποκλυσμού ή υποθέτου. Και για τις δύο νόσους, η χειρουργική παρέμβαση αποτελεί επιλογή εφόσον η φαρμακευτική θεραπεία είναι αναποτελεσματική ή εμφανιστούν επιπλοκές όπως απόφραξη ή διάτρηση του εντέρου.

Στην περίπτωση της ελκώδους κολίτιδας, σε ορισμένους ασθενείς, αφαιρείται ολόκληρο το παχύ έντερο. Επειδή η ελκώδης κολίτιδα προσβάλλει μόνο το παχύ έντερο, θεωρείται ότι με την παραπάνω επέμβαση επιτυγχάνεται «ίαση». Εντούτοις, η χειρουργική επέμβαση στη νόσο Crohn δε θεωρείται ίαση, καθώς η νόσος είναι δυνατό να επανεμφανιστεί σε άλλο τμήμα του πεπτικού σωλήνα στο μέλλον.

Πηγή: capitalhealth.gr