Τι πρέπει να προσέξετε όταν κάνετε εξετάσεις για Check-Up, για να είναι αξιόπιστα, τα αποτελέσματά σας

της Κλεοπάτρας Ζουμπουρλή, μοριακή Βιολόγος, medlabnews.gr

Με τον όρο «προσυμπτωματικός έλεγχος» (Check-Up) εννοούμε την αναζήτηση κάποιας διαταραχής της υγείας μας, μέσω των εργαστηριακών διαγνωστικών εξετάσεων, προτού αυτή ακόμα εκδηλωθεί ή όπως αλλιώς λέμε, προτού αυτή μας «δώσει συμπτώματα».

Το check up δεν έχει ηλικία. Ο τακτικός προληπτικός έλεγχος είναι απαραίτητος γιατί με τον τρόπο αυτό μπορεί έγκαιρα να εντοπισθούν παράγοντες κινδύνου που απειλούν την υγεία μας, πριν αυτοί οι παράγοντες να δημιουργήσουν προβλήματα στον οργανισμό μας.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η πρώιμη διάγνωση ορισμένων παθήσεων οδηγεί στην σωστότερη και αποτελεσματικότερη αντιμετώπισή τους. Προληπτικός, όμως έλεγχος σήμερα γίνεται όχι μόνο για την πρώιμη διάγνωση παθήσεων αλλά και για την έγκαιρη επισήμανση παθολογικών εξετάσεων (π.χ. αυξημένου σακχάρου, χοληστερίνης, ουρικού οξέος, κλπ) που αν αφεθούν χωρίς αντιμετώπιση αποτελούν σοβαρούς κινδύνους για την υγεία του ατόμου.

Μετά από μακροχρόνιες επιστημονικές έρευνες, η ιατρική σήμερα παραδέχεται ότι η σύγχρονη εξέλιξη στον τομέα των Εργαστηριακών Διαγνωστικών Εξετάσεων σε συνδυασμό με την εξέταση από τον Ειδικό Ιατρό προσφέρει ένα σίγουρο μέσο για τη σωστή και έγκαιρη Διάγνωση και Θεραπεία πολλών ασθενειών. Κυρίως όμως συντείνει στην πρόληψη τους που είναι ο πιο σύγχρονος και ο πιο αποτελεσματικός τρόπος αντιμετώπισης των κυριοτέρων ασθενειών της εποχής μας. Γι’ αυτόν τον λόγο, οι εξετάσεις αυτές θα πρέπει να γίνονται μία φορά τον χρόνο (εκτός από ειδικές περιπτώσεις) ώστε οποιαδήποτε αλλαγή από χρόνο σε χρόνο να εντοπίζεται έγκαιρα και να αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά.

Τα τελευταία στοιχεία ερευνών αποδεικνύουν ότι ο Ετήσιος Προσυμπτωματικός Έλεγχος από τον ειδικό ιατρό, μαζί με τις απαιτούμενες Εργαστηριακές Διαγνωστικές Εξετάσεις, μειώνουν σε μεγάλο βαθμό τους διάφορους προδιαθεσικούς παράγοντες κινδύνου που απειλούν την υγεία μας. Σύμφωνα μάλιστα με πρόσφατες έρευνες η έγκαιρη παρέμβαση και αλλαγή τρόπου ζωής, θα μπορούσε να αποτρέψει την εμφάνιση διαβήτη κατά 93%, του εμφράγματος του μυοκαρδίου κατά 81%, του εγκεφαλικού επεισοδίου κατά 50% και διάφορων μορφών καρκίνου κατά 36%.

Συνεπώς οι Εργαστηριακές Διαγνωστικές Εξετάσεις είναι ένα χρήσιμο και απαραίτητο εργαλείο στα χέρια του ιατρού, ο οποίος θα μπορέσει να εντοπίσει έγκαιρα αυτούς τους προδιαθεσικούς παράγοντες και θα του επιτρέψει να κάνει διάγνωση σε πρώιμο στάδιο και να προχωρήσει στη θεραπεία ή να συστήσει «προληπτικές στρατηγικές» για την υγεία μας.

Επομένως, ο Ετήσιος Προληπτικός – Προσυμπτωματικός Έλεγχος αποτελεί βασική κατάκτηση της ιατρικής, καθώς συντελεί στην έγκαιρη διάγνωση και κατ’ επέκταση στην αντιμετώπιση διαφόρων παθολογικών καταστάσεων που προσβάλλουν ετησίως εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο.

Η εκτίμηση της ταχύτητας με την οποία ένας οργανισμός γηράσκει, η πρόληψη της νόσου με τον εντοπισμό των νοσηρών προδιαθέσεων που έχει το κάθε άτομο, είναι τα βασικά καθήκοντα του κλινικού ιατρού κατά την ετήσια προληπτική εξέταση. Αυτά καθορίζουν το εξατομικευμένο πακέτο των τακτικών εργαστηριακών εξετάσεων και επιβάλλουν την τήρηση ορισμένων κανόνων, ούτως ώστε να εξασφαλίζεται η αξιοπιστία των μετρήσεων.

Για παράδειγμα, άλλο προληπτικό check up πρέπει να κάνει ένας άντρας 50 ετών, που επιμένει να καπνίζει και ανευρίσκεται βρογχόσπασμος, που δεν υπήρχε κατά τα προηγούμενα έτη στην κλινική εξέταση, άλλο ο ίδιος άντρας σε ηλικία 25 ετών, άλλο μία υγιής κατά την κλινική εξέταση γυναίκα, με κληρονομικό ιστορικό καρκίνου παχέος εντέρου.

Για την αξιοπιστία των μετρήσεων, επιβάλλεται να τηρηθούν ορισμένοι κανόνες.

Βασικοί κανόνες,σημαντικοί για την αξιοπιστία των αποτελεσμάτων, που πρέπει να τηρούνται από τους ασθενείς, είναι οι εξής:

1. Μην τροποποιείτε παράγοντες και συνήθειες που αφορούν την καθημερινότητά σας, κατά την διάρκεια των ημερών που προηγούνται της αιμοληψίας, καθώς και την ημέρα της αιμοληψίας ρουτίνας, εκτός εάν σας έχει δοθεί αντίθετη οδηγία λόγω ειδικής αιτίας από το θεράποντα ιατρό. Η τροποποίηση των συνηθειών διαβίωσης επιδρά στα αποτελέσματα των εξετάσεων και παρεμβαίνει στην αξιοπιστία τους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η πραγματοποίηση εντατικοποιημένης σωματικής άσκησης από απροπόνητο άτομο την παραμονή της εξέτασης, που μπορεί να αυξήσει την κρεατινοκινάση καθώς και η νηστεία την παραμονή της εξέτασης που μπορεί να αλλοιώσει ψευδώς τις τιμές του σακχάρου και της χοληστερόλης.

2. Τα δείγματα προς εξέταση πρέπει να συλλέγονται όσο γίνεται πιο άμεσα από το εργαστήριο και να δαπανάται, εάν είναι δυνατόν, μηδενικός χρόνος για τη μεταφορά του δείγματος. Η καλύτερη ώρα συλλογής των δειγμάτων για πολλές μετρήσεις είναι το πρωί πριν τις 9.00 πμ, ενώ είστε εντελώς νηστικοί επί δώδεκα ώρες, εκτός εάν συντρέχουν ειδικοί λόγοι, τους οποίους πρέπει πάντα να συζητάτε με το θεράποντα ιατρό. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το σάκχαρο, το οποίο εάν μετρηθεί σε άτομο το οποίο είναι νηστικό, κλινικά υγιές και χωρίς συμπτώματα κατά τις 11.00 πμ, μπορεί να είναι ψευδώς φυσιολογικό, λόγω πολλαπλών αλληλεπιδράσεων του σακχάρου με ορμόνες που συντελούν στο μεταβολισμό του και εκκρίνονται κατά την διάρκεια του πρωινού.

3. Δεν πρέπει να γίνονται εξετάσεις κατά τη διάρκεια της εμμήνου ρήσεως.

4. Τα ούρα πρέπει να έχουν συλλεγεί σε ειδικό αποστειρωμένο δοχείο. Είναι πολύ σημαντικό να έχει προηγηθεί σωστός καθαρισμός της περιοχής και των χεριών και να έχει γίνει ορθή συλλογή ούρων. Το άτομο πρέπει να αρχίσει να ουρεί πρώτα στην τουαλέτα και στην συνέχεια, ενώ ουρεί να συλλεγεί μέρος από τα ούρα στο ειδικό αποστειρωμένο δοχείο, το οποίο παρεμβάλλεται ακριβώς στη θέση της τροχιάς του ούρου, χωρίς να διακοπεί η ούρηση και πριν ολοκληρωθεί.

5. Το δείγμα πρέπει να αποσταλεί άμεσα προς εξέταση.

Τέλος ας έχουμε πάντοτε υπ’ όψιν μας ότι: