Παγκόσμια Ημέρα Οστεοπόρωσης. Ποιοι κινδυνεύουν και πόσο σημαντική είναι η πρόληψη;

του Αλέξανδρου Γιατζίδη, Μ.D.,  medlabnews.gr

Η Παγκόσμια Ημέρα Οστεοπόρωσης εορτάζεται στις 20 Οκτωβρίου με σκοπό να ευαισθητοποιήσει όλο και πιο πολλούς για την έγκαιρη πρόληψη της νόσου. Η οστεοπόρωση είναι μια ασθένεια που χαρακτηρίζεται από χαμηλή οστική πυκνότητα και μέτρια ποιότητα οστού. Εξελίσσεται χωρίς συμπτώματα ή πόνους έως ότου προκύψει κάποιο κάταγμα, που εντosteοπίζεται συνήθως στο ισχίο, στην σπονδυλική στήλη, ή στον καρπό. Γι΄αυτό χαρακτηρίζεται ως η σιωπηλή επιδημία της εποχής μας.

Σύμφωνα με το Διεθνές Ίδρυμα Οστεοπόρωσης (IOF) μέχρι το 2050 αναμένεται παγκόσμια αύξηση των καταγμάτων ισχίου στους άνδρες κατά 310% και στις γυναίκες κατά 240%.  Η σιωπηλή αυτή επιδημία που σύμφωνα με στοιχεία του IOF εμφανίζεται σε μεγαλύτερη συχνότητα και φαίνεται να έχει μεγαλύτερο κοινωνικό-οικονομικό αντίκτυπο από άλλες μάστιγες της εποχής μας (όπως ο καρκίνος του μαστού, η υψηλή αρτηριακή πίεση, ο διαβήτης κ.α.), συνήθως διαγιγνώσκεται πολύ αργά και αφού έχει προκύψει κάποιο κάταγμα.  H ελλιπής ενημέρωση με συνέπεια την καθυστερημένη διάγνωση φαίνεται ότι πυροδοτούν το πρόβλημα σύμφωνα με έρευνα του IOF σε 11 χώρες που έδειξε γενικευμένη άρνηση της επίγνωσης του κινδύνου ανάπτυξης οστεοπόρωσης ακόμα και σε μεταεμμηνοπαυσιακές γυναίκες, έλλειψη διαλόγου με τον γιατρό τους και περιορισμένη πρόσβαση σε διάγνωση και θεραπεία πριν την πρόκληση του πρώτου κατάγματος.

Η οστεοπόρωση μας αφορά όλους, είτε άμεσα είτε έμμεσα, δεδομένου ότι ακόμα και αν δεν πάσχει κάποιος υπάρχει πιθανότητα να εμφανίσει στο μέλλον ενώ είναι πιθανό να υπάρχει στον περίγυρό του άτομο που να πάσχει. Τα νούμερα που έχουν δοθεί στη δημοσιότητα επιβεβαιώνουν τον ισχυρισμό αυτό, καθώς πλέον γίνεται λόγος για το 25-35% των γυναικών και το 15-20% των ανδρών ηλικίας άνω των 50 ετών να έχει προσβληθεί.

Ιδιαίτερη βαρύτητα στο θέμα πρέπει να δώσουν:

• Γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση ή με πρόωρη εμμηνόπαυση
• Άνδρες άνω των 70 ετών
• Άτομα με διάφορα χρόνια νοσήματα όπως είναι η μεσογειακή αναιμία, η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια, η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, σακχαρώδης διαβήτης, ηπατική νόσος και άλλα
• Άτομα που λαμβάνουν κορτιζόνη για μακρά χρονικά διαστήματα
• Άτομα με ιδιαίτερα χαμηλό σωματικό βάρος
• Άτομα με διατροφικά προβλήματα και μειωμένη πρόσληψη ασβεστίου
• Άτομα με ιστορικό κατάγματος ισχίου σε γονέα καθώς και ιστορικό κατάγματος των ιδίων
• Αξίζει, επίσης, να σημειωθεί ότι επιβαρυντικοί παράγοντες είναι το κάπνισμα, το αλκοόλ, η μειωμένη έκθεση στον ήλιο, η έλλειψη άσκησης και η κατάχρηση καφέ και τσαγιού.

Είναι πολύ σημαντικό να προλάβει κανείς την οστεοπόρωση στην φάση ανάπτυξης. Μπορεί με την έγκαιρη διάγνωση να βρεθεί η αιτία που δημιουργήθηκε η οστεοπενία και να αντιμετωπισθεί.

Η μέγιστη οστική πυκνότητα εξαρτάται από γενετικούς παράγοντες (κληρονομικότητα) και από άλλους παράγοντες όπως

• η διατροφή,
• η άσκηση,
• ορμονικές ανωμαλίες,
• χρόνια νοσήματα
• και η κατάχρηση αλκοόλ, καπνού και φαρμάκων. Η αποφυγή του καπνού και του αλκοόλ στην εφηβική ηλικία μειώνει σημαντικά τα οστεοπορωτικά κατάγματα στην ενήλικο ζωή.

Τελευταία, διαπιστώνουμε ότι ένα σημαντικό ποσοστό παιδιών έχει μειώσει την κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων λόγω περικοπών ως απόρροια της οικονομικής κρίσης που πλήττει την Ελληνική οικογένεια. Επίσης διαπιστώνουμε σημαντική μείωση μέχρι και πλήρης έλλειψη αθλητικών δραστηριοτήτων των παιδιών και αυτό ως αποτέλεσμα περικοπών.

Θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην  έγκαιρη πρόληψη της οστεροπόρωσης στην χώρα μας από την παιδική ηλικία όπου μπορεί ουσιαστικά να αντιμετωπιστεί  η οστεοπόρωση στα χρόνια που ο οργανισμός αναπτύσσει τον σκελετό (ηλικίες 10-25 ετών).

Και  βέβαια θα πρέπει, οι γονείς να προσπαθήσουν παρά τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν, να προσπαθήσουν, να μην μειώσουν την κατανάλωση των γαλακτοκομικών από τα παιδιά, αλλά και από τους ίδιους. Τέλος την άθληση των ίδιων και των παιδιών τους μπορούν να την αναπληρώσουν με απλές δραστηριότητες, έτσι ώστε να μην ακινητοποιηθούν τα παιδιά, μπροστά στον ηλεκτρονικό υπολογιστή και το διαδίκτυο.

Ημερήσιες ανάγκες σε ασβέστιο για παιδιά και εφήβους 

Ηλικία / Ποσότητα ασβεστίου(mg/ημέρα)

0-6 μηνών / 210

7-12 μηνών / 270

1-3 ετών / 500

4-8 ετών / 800

9-18 ετών / 1.300

Όσο πιο γερά οστά φτιάξει κανείς κατά την παιδική, εφηβική και νεανική ηλικία τόσο πιο πολύ προστατεύεται από αυτή την πάθηση. Έπειτα, μεγαλώνοντας είναι πάρα πολύ σημαντικό να φροντίσει κανείς ώστε να μην χάνει μεγάλες ποσότητες ασβεστίου από τον οργανισμό του. Για να πετύχει κανείς όλα αυτά θα πρέπει να ακολουθεί ένα τρόπο ζωής που να περιλαμβάνει τα παρακάτω:

• Διατροφή πλούσια σε ασβέστιο
• Διατροφή με ποικιλία, μέτρο και ισορροπία
• Αποφυγή στερητικών και απότομων διαιτών
• Διατήρηση υγιούς βάρους με δείκτη μάζας σώματος άνω του 19Kg/m.
• Ελλιποβαρείς και αδύνατες γυναίκες διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν οστεοπόρωση σε σχέση με γυναίκες φυσιολογικού βάρους ή υπέρβαρες. Τακτική άσκηση
• Αποχή από το κάπνισμα
• Αποχή από καταχρήσεις (όπως η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ και καφέ)

Πηγές:
ΜΕDLAB IATΡΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ. MEΛETH TΩN ΠAPAΓONTΩN KINΔYNOY ΓIA THN ANAΠTYΞH XAMHΛHΣ KOPYΦAIAΣ OΣTIKHΣ ΠYKNOTHTAΣ ΣE EΛΛHNIΔEΣ, HΛIKIAΣ 15- 25 ETΩN, Oστούν.

Ελληνικός Σύλλογος Υποστήριξης Ασθενών με Οστεοπόρωση

www.osteocare.gr