Πράσα για την καρδιά, αναιμία, αρτηριακή πίεση, χοληστερινη, αποτοξίνωση. Τι πρέπει να προσέχετε, πώς βγήκε η γνωστή φράση;

της Αγγελικής Μήλιου, βιολόγος, medlabnews.gr

Τα πράσα είναι ένα υπέροχο λαχανικό. Μπορούν να καλλιεργηθούν ακόμη και σε δύσκολα εδάφη. Όπως αποκαλύπτουν οι ανασκαφές, ήταν βασικό στοιχείο της διατροφής των Αιγυπτίων και των κατοίκων της Μεσοποταμίας τουλάχιστον από τη 2η χιλιετία π.Χ. και μετά. Ιδιαίτερη αξία απέδιδαν στο πράσο οι αρχαίοι Έλληνες και οι Ρωμαίοι. Ο Αριστοτέλης πίστευε πως η πέρδικα οφείλει την καθαρή φωνή της στο λαχανικό αυτό, ενώ ο αυτοκράτορας Νέρωνας λέγεται ότι κατανάλωνε συχνά πράσα για να κάνει τη φωνή του δυνατότερη. Το πράσο αποτελεί ένα από τα εθνικά σύμβολα της Ουαλίας. Σύμφωνα με το θρύλο, σε μία επιτυχημένη μάχη εναντίον των Σαξόνων το 1620 που έλαβε χώρα σε πρασοχώραφα, οι ουαλοί στρατιώτες διαφοροποιήθηκαν από τον εχθρό φορώντας στα καπέλα τους πράσα. Το πράσο είναι ποώδες, διετές,ιθαγενές φυτό και ανήκει στο γένος Άλλιο και στην οικογένεια των Λειριοειδών (Liliaceae). Έχει στενή συγγένεια με το κρεμμύδι και είναι ανθεκτικό φυτό με ζωηρή ανάπτυξη. Η καταγωγή του είναι από τη Μέση Ανατολή και από τις χώρες της ανατολικής Μεσογείου και διαδόθηκε στην Ευρώπη από τους Ρωμαίους. Καλλιεργείται για το βολβό και τα φύλλα του.

Λατινικό Όνομα: Allium porrum. Alliaceae family.

Αγγλικό Όνομα: Leeks

Οι σαρκώδεις βάσεις των φύλλων καλύπτουν η μία την άλλη και σχηματίζουν ένα σχεδόν κυλινδρικό, παχύ και μακρύ βολβό. Ο βολβός αυτός φτάνει σε μήκος τα 40-50 εκατοστά. Στη βάση του βολβού αναπτύσσεται ένας θύσανος με ρίζες που προχωρούν σε μεγάλο βάθος. Κατά το δεύτερο χρόνο, ανάμεσα από τά φύλλα αναπτύσσεται ένα μακρύ στέλεχος που καταλήγει σε μία μεγάλη ταξιανθία, η οποία έχει 300-400 λευκά ή ρόδινα άνθη. Ο καρπός του πράσου είναι κάψα και περικλείει πολλά μαύρα σπόρια. Η σπορά μπορεί να γίνει είτε απευθείας στο χωράφι, είτε σε ειδικό ψυχρό σπορείο κατά το μήνα Μάρτιο μέχρι τον Ιούνιο. Μετά τη σπορά πρέπει να περάσουν 2 με 3 μήνες, μέχρι να βγουν τα φυτάρια. Η μεταφύτευση γίνεται τους καλοκαιρινούς μήνες, όχι όμως απευθείας, καθώς τα φυτάρια πρέπει να μείνουν σε ειδικό ξηρό μέρος και να ξεραθούν. Η συγκομιδή γίνεται το χειμώνα. Το πράσο είναι ανθεκτικό στις χαμηλές θερμοκρασίες και μπορεί να αντέξει και σε θερμοκρασία κοντά στους 0 βαθμούς.

Ένα φλιτζάνι πράσα, δηλαδή σχεδόν ένα ολόκληρο πράσο, παρέχει μόλις 54 θερμίδες κι έτσι τα πράσα μπορούν να προσθέσουν όγκο στο γεύμα σας και να σας κρατήσουν πλήρεις, χωρίς να προσθέσουν στην πρόσληψη των θερμίδων σας. Τα πράσα χρησιμεύουν ως μία εξαιρετική πηγή βιταμινών και επίσης προσφέρουν πολλά οφέλη για την υγεία σας χάρη στα φυτοθρεπτικά συστατικά τους.

Μελέτες έδειξαν πως το πράσο δίκαια «διεκδικεί» μια θέση στη διατροφή μας μια και τα οφέλη του είναι πολλά. Άλλωστε ο αρχαίος έλληνας φιλόσοφος, Αριστοτέλης, αναφέρεται στη χρήση του πράσου ως φαρμάκου για το λαιμό και τη φωνή Μάθετε πιο κάτω τη διατροφική του αξία.

Οι περισσότερες μελέτες για το πράσο, συσχετίζουν την κατανάλωση του με την καλή υγεία της καρδιάς.

Το πράσο αποτελείται από νερό σε ποσοστό 90% και είναι σημαντικό στοιχείο μιας υγιούς διατροφής, καθώς περιέχει πολύτιμα θρεπτικά στοιχεία.

Το πράσο περιέχει τα φλαβονοειδή, που προστατεύουν από μερικές μορφές καρκίνου όπως του εντέρου άλλα και του μαστού. Η ιδιότητά του αυτή αποδίδεται τόσο στην κερκετίνη, όσο και σε άλλες περιεχόμενες σε αυτά ουσίες που αναστέλλουν τους καρκινικούς όγκους. Συγχρόνως περιέχει μεταλλικά στοιχεία και βιταμίνες (βιταμίνη Α, βιταμίνης Κ, βιταμίνης C και βιταμίνες του συμπλέγματος Β) που έχουν αποδεδειγμένα οφέλη για την υγεία. Επίσης, είναι μία καλή πηγή σιδήρου (βοηθά στην καταπολέμηση της αναιμίας).

Η βιταμίνη Κ ωφελεί κάθε ιστό στο σώμα, βοηθώντας στη ρύθμιση της ροής του αίματος, ενώ τα χαμηλά επίπεδα της βιταμίνης Κ μπορούν να προκαλέσουν αιμορραγία, που μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την κυκλοφορία. Μια γενναία πρόσληψη της βιταμίνης Κ ενεργοποιεί επίσης την οστεοκαλσίνη, που είναι μια πρωτεΐνη απαραίτητη για την υγεία των οστών. Τα πράσα παρέχουν 42 μικρογραμμάρια βιταμίνης Κ ανά φλιτζάνι. Η ποσότητα αυτή αντιστοιχεί στο 47% της ημερήσιας πρόσληψης βιταμίνης Κ για τις γυναίκες και στο 34% της συνιστώμενης ημερήσιας πρόσληψης για τους άνδρες.

Λουτεΐνη και ζεαξανθίνη για τα μάτια σας

Καταναλώστε πράσα γιατί αποτελούν πηγή λουτεΐνης και ζεαξανθίνης. Οι ενώσεις αυτές συμβάλλουν στην υγιή όραση. Προστατεύουν τους ιστούς των ματιών σας από την οξειδωτική βλάβη (επιβλαβή οξείδωση του DNA και των κυτταρικών μεμβρανών) φιλτράροντας τις βλαβερές ακτίνες του φωτός, καθώς αυτές εισέρχονται στα μάτια σας. Αν καταναλωθούν σε επαρκείς ποσότητες η λουτεΐνη και η ζεαξανθίνη μπορούν να προστατέψουν από τον καταρράκτη και την ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας. Σύμφωνα με τις διεθνείς οδηγίες, απαιτούνται 12 χιλιοστόγραμμα λουτεΐνη και ζεαξανθίνη καθημερινά για να καρπωθείτε τα οφέλη τους και κάθε φλιτζάνι πράσα περιέχει 1,7 χιλιοστόγραμμα ή 14% αυτής της ποσότητας.

Έχουν ελάχιστες θερμίδες (100 γρ. φρέσκα κοτσάνια περιέχουν 61 θερμίδες) και είναι καλή πηγή φυλλικού οξέος και βήτα-καροτένιου (μιας βιταμίνης με αντιοξειδωτική δράση).

Το πράσο είναι πλούσιο σε ένα φυσικό φλαβονοειδές, την καμφερόλη, η οποία έχει επιβεβαιώσει επανειλημμένα σε έρευνες την προστατευτική της δράση στο καρδιαγγειακό σύστημα. Η μεγάλη περιεκτικότητά του πράσου σε φολικό οξύ είναι επίσης πολύ σημαντική για την υγεία της καρδιάς. Το φολικό οξύ διατηρεί σε ισορροπία την ομοκυστεΐνη, η οποία σε υψηλά επίπεδα αποτελεί παράγοντα κινδύνου για καρδιαγγειακές παθήσεις. Επιπλέον οι πολυφαινόλες του πράσου προστατεύουν τα αγγεία από οξειδωτικές βλάβες ενισχύοντας το ρόλο του λαχανικού αυτού στην καλή λειτουργία του καρδιαγγειακού συστήματος.

Χάρη στην περιεκτικότητά του σε σίδηρο, που είναι απαραίτητος για τη σύνθεση της αιμοσφαιρίνης, της πρωτεΐνης των ερυθρών κυττάρων η οποία είναι υπεύθυνη για τη μεταφορά του οξυγόνου σε όλο το σώμα ­ το πράσο μπορεί να βοηθήσει στην καταπολέμηση της αναιμίας. Η περιεχόμενη βιταμίνη C βοηθά στην αποτελεσματική απορρόφηση του σιδήρου.

Τα πράσα είναι πλούσια σε κάλιο, το οποίο προκαλεί διούρηση, συμβάλλοντας έτσι στη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης. Γι ‘αυτό το λαχανικό αυτό ­ και ιδιαίτερα ο χυμός του ­ συνιστάται ιδιαίτερα για τα υπερτασικά άτομα.

Η κατανάλωση πράσων σχετίζεται με σημαντικά μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης διάφορων τύπων καρκίνου, κυρίως του παχέος εντέρου και του προστάτη. Η ιδιότητά τους αυτή αποδίδεται τόσο στην κερκετίνη, όσο και σε άλλες περιεχόμενες σε αυτά ουσίες που αναστέλλουν τους καρκινικούς όγκους. Έρευνες έχουν δείξει ακόμη ότι, η καμφερόλη καταπολεμά τον καρκίνο των ωοθηκών στις γυναίκες.

Τα πράσα βοηθούν τον οργανισμό να καταπολεμήσει μολύνσεις και φλεγμονές. Εξαιτίας της ιδιότητάς τους αυτής, η συχνή κατανάλωσή τους βοηθά ιδιαίτερα σε περιπτώσεις αρθρίτιδας και φλεγμονών του ουροποιητικού συστήματος

Λόγω της περιεκτικότητάς του σε πτητικά έλαια, ο χυμός του πράσου έχει ευεργετική δράση για το αναπνευστικό σύστημα. Έτσι μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την ανακούφιση των συμπτωμάτων που σχετίζονται με τη γρίπη, το κρυολόγημα

Από την αρχαιότητα είναι γνωστές οι αφροδισιακές ιδιότητες του πράσου ­ όπως επίσης και του κρεμμυδιού και του σκόρδου. Η αφροδισιακή δράση του πράσου ενισχύεται όταν συνδυάζεται με το σέλινο.

Όταν το πράσο κόβεται, οι ενώσεις μετατρέπονται σε αλλισίνη με ενζυματική αντίδραση. Εργαστηριακές μελέτες έχουν δείξει ότι η αλλισίνη μειώνει τα επίπεδα χοληστερόλης και ότι έχει αντιβακτηριδιακή, αντιική και αντιμυκητιακή δράση. Επίσης, η αλλισίνη μειώνει τη δυσκαμψία των αιμοφόρων αγγείων, μειώνοντας έτσι την πίεση του αίματος, αναστέλλει το σχηματισμό θρόμβων και βοηθά στη μείωση του κινδύνου στεφανιαίας νόσου, αγγειακών παθήσεων και εγκεφαλικών επεισοδίων.

Λόγω της περιεκτικότητάς τους σε φυτικές ίνες, τα πράσα συμβάλουν στη ρύθμιση της λειτουργίας του εντέρου μέσω της αύξησης της κινητικότητάς του. Επίσης, βοηθούν στην υπερίσχυση των ωφέλιμων βακτηρίων του παχέος εντέρου (δρουν σαν πρεβιοτικά), με αποτέλεσμα την καλή πέψη και τη μείωση της εντερικών φουσκωμάτων

Το μαγνήσιο, ο φώσφορος και το φολικό οξύ είναι ουσιώδη θρεπτικά συστατικά που απαιτούνται για την υγιή λειτουργία του νευρικού συστήματος. Έτσι η συχνή κατανάλωση πράσου, που περιέχει αυτά τα στοιχεία σε αφθονία, βοηθά στη βελτίωση της συγκέντρωσης και ενισχύει τη μνήμη και την ικανότητα του εγκεφάλου να επεξεργάζεται πληροφορίες

Τα πράσα είναι ιδιαίτερα ωφέλιμα για τις έγκυες γυναίκες καθώς αποτελούν πλούσια πηγή φολικού οξέος. Η έλλειψη φολικού οξέος δημιουργεί στο έμβρυο προβλήματα που σχετίζονται με τον εγκέφαλο και τη σπονδυλική στήλη.

Ίσως η πιο χαρακτηριστική δράση του πράσου, ιδιαίτερα του χυμού του, είναι ο εσωτερικός καθαρισμός ολόκληρου του σώματος, αφού με την ενίσχυση του καθαρισμού του παχέος εντέρου βοηθά στην εξάλειψη των τοξινών από το σώμα.

Οι μίσχοι του πράσου έχουν μικρές ποσότητες μετάλλων όπως κάλιο, σίδηρο, ασβέστιο, μαγνήσιο, μαγγάνιο, ψευδάργυρο και σελήνιο.

Το βρασμένο πράσο, όταν πίνεται μαζί με μέλι γιατρεύει τη βραχνάδα.

Τo πράσo είναι ωφέλιμα σε όσους έχουν πόνους στα πλευρά.

Εάν έχετε μεθύσει, τότε φάτε πράσο μια και θα σας ξεμεθύσει γρηγορότερα.

Διαλέξτε πράσα όχι πολύ μεγάλα σε μέγεθος, με φρέσκα και έντονα πράσινα φύλλα. Χωρίς να καθαριστούν διατηρούνται στο ψυγείο τυλιγμένα σε πλαστική σακούλα έως 2 εβδομάδες. Αν καθαριστούν και κοπούν σε μικρά κομμάτια μπορούν να διατηρηθούν στην κατάψυξη για 3 μήνες.

Συνήθως στη μαγειρική δεν χρησιμοποιούμε τις πράσινες άκρες των φύλλων του πράσου, επειδή είναι σκληρά αλλά μπορεί να μας ξινίσουν και το φαγητό. Όμως, μπορούμε αν θέλουμε να τα χρησιμοποιήσουμε σε ζωμούς λαχανικών και κρέατος, επειδή συνήθως αυτοί περιέχουν και πιο γλυκά λαχανικά.

Καταναλώστε όπως προτρέπει η παραδοσιακή ελληνική κουζίνα για παράδειγμα σε πίτες άλλα και σαν πρασόρυζο.

Μπορείτε να το απολαύσετε και σε ψητά, κομμένα σε φέτες, μαζί με πατάτες και πασπαλίζοντας με τριμμένο τυρί.

Επίσης ταιριάζει σε ομελέτες και σε ζυμαρικά και βέβαια φτιάχνει υπέροχη κρεμώδη σούπα. Βράστε τα πράσα και μετά περάστε τα από μπλέντερ για να γίνει ένα λείο μείγμα. Προσθέστε λίγο αλάτι και πιπέρι και λίγη κρέμα γάλακτος αν θέλετε.

Επίσης μπορείτε να κόψετε κομμάτια πράσο και να τα ψήσετε μαζί με σολομό σε λαδόκολλα στο φούρνο και θα έχετε ένα τέλειο γευστικό και υγιεινό αποτέλεσμα.

Συμβουλή: Εάν θέλετε να ενισχύσετε τη δράση του, κόψτε το πράσο και αφήστε το για 5 λεπτά πριν το μαγειρέψετε. Έτσι επιτρέπετε τη μετατροπή της αλιΐνης σε αλλισίνη, μία ουσία με ευεργετικές επιδράσεις στον οργανισμό σας.

Προσοχή: Το πράσο όταν τρώγεται τακτικά αδυνατίζει την όραση και φέρνει κακοστομαχιά.  Άτομα με προβλήματα στα νεφρά και τη χοληδόχο κύστη θα πρέπει να αποφεύγουν την τακτική κατανάλωση του λαχανικού. Και αυτό γιατί τα πράσα περιέχουν σημαντικές ποσότητες οξαλικών αλάτων, τα οποία σε υψηλές συγκεντρώσεις, μπορούν να οδηγήσουν στο σχηματισμό οξαλικών λίθων στα νεφρά ή κάποια φλεγμονή στο έντερο.

Μόλις η Αθήνα έγινε πρωτεύουσα του ελληνικού κράτους, κάποιος Θεόδωρος Καρράς έφτιαξε μια συμμορία κακοποιών, που ρήμαζαν τα σπίτια και τα μαγαζιά.
Η αστυνομία τούς κυνηγούσε να τους πιάσει, μα ποτέ δεν το κατόρθωνε. Ο Καρράς είχε γίνει αληθινό φόβητρο των κατοίκων. Την εποχή εκείνη στην Κολοκυνθού των Αθηνών κατοικούσε ο παπά-Μελέτης, που έλεγαν ότι είχε φλουριά με το τσουβάλι.

Αν και περασμένης ηλικίας, η καταπληκτική του δύναμη έκανε εντύπωση σε όλους. Το σπιτάκι που έμενε, ήταν τριγυρισμένο με περιβόλι από πράσα.
Μια νύχτα ο παπάς πετάχτηκε οπό τον ύπνο του. Του φάνηκε πως είδε στο περιβόλι του κάποια σκιά, που κινούταν ύποπτα μέσο στα πράσα. Άφοβος καθώς ήταν, πήγε προς τα κει και μ’ ένα πήδημα γράπωσε από τον σβέρκο -ποιον άλλον;- τον περίφημο Καρρά, που τον παρέδωσε στην αστυνομία.
Ο κακοποιός ομολόγησε γρήγορα τους συνεργάτες του, που πιάστηκαν κι αυτοί.

Απ’ αυτό το γεγονός προέκυψε και η φράση «τον έπιασαν στα πράσα», που σημαίνει επ’ αυτοφόρω σύλληψη.

Ορισμένες συνταγές

2 πράσα, κομμένα σε ροδέλες

400γρ τρυφερό σπανάκι, φρέσκο

3 μεγάλες πατάτες, κομμένες σε κύβους

1 κρεμμύδι ξερό, τριμμένο

Φρεσκοτριμμένο μαύρο πιπέρι

Μπαχάρι τριμμένο

1 κ.σ. μπούκοβο

Αλάτι

1/2 φλ. ελαιόλαδο

1 ½ λίτρο ζωμό λαχανικών

1 φλ. flakes παρμεζάνας

Για τον ζωμό λαχανικών

1 κρεμμύδι ξερό, χοντροκομμένο

1 καρότο, ψιλοκομμένο

Δάφνη

1.Πρώτα ετοιμάζουμε το ζωμό βράζοντας όλα τα λαχανικά σε λίγο παραπάνω από 1.5 λίτρο νερό.

2.Σε μια άλλη κατσαρόλα ζεσταίνουμε το ελαιόλαδο και σοτάρουμε τα πράσα μέχρι να μαλακώσουν, ανακατεύοντας συνεχώς.

3.Προσθέτουμε τις πατάτες, το ζωμό λαχανικών και τα μπαχαρικά και αφήνουμε τη σούπα να βράσει για 15′, σκεπασμένη με το καπάκι.

4.Προσθέτουμε το σπανάκι και βράζουμε για άλλα 5-6′.

5.Αποσύρουμε την κατσαρόλα από τη φωτιά και με μπλέντερ χειρός, πολτοποιούμε το μεγαλύτερο μέρος της.

6.Σερβίρεται ζεστή με flakes παρμεζάνας και λίγο μαϊντανό.

Υλικά

1 πακέτο παπαρδέλες ή ταλιατέλες

4 πράσα σε ροδέλες

400γρ. μανιτάρια σε φέτες

50γρ. μανιτάρια πορτσίνι αποξηραμένα

3 σκελίδες σκόρδο, σε φέτες

1 φλιτζανάκι του καφέ εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο Λακωνίας

παρμεζάνα τριμμένη για το σερβίρισμα

αλάτι, πιπέρι φρεσκοτριμμένο

Παρασκευή

Μουλιάζετε τα αποξηραμένα μανιτάρια σε λίγο νερό. Τα στραγγίζετε και τα κόβετε σε φετούλες. Φυλάτε αυτό το νερό στην άκρη.

Βράζετε τις παπαρδέλες αλ ντέντε σύμφωνα με τις οδηγίες στη συσκευασία τους.

Μέσα σε ένα πλατύ και βαθύ σκεύος ζεσταίνετε το ελαιόλαδο Λακωνίας και σοτάρετε τα φρέσκα μανιτάρια, τα αποξηραμένα και στραγγισμένα μανιτάρια, τα πράσα και το σκόρδο μέχρι να μαλακώσουν και να ροδίσουν. Ρίχνετε το νεράκι των μανιταριών που κρατήσατε, αλάτι και φρεσκοτριμμένο πιπέρι.

Σουρώνετε τις παπαρδέλες και τις ρίχνετε στο σκεύος με τα μανιτάρια και ανακατεύετε. Προσθέτετε λίγη τριμμένη παρμεζάνα και ανακατεύετε. Μοιράζετε τις παπαρδέλες σε πιάτα, ρίχνετε λίγη επιπλέον παρμεζάνα και σερβίρετε αμέσως.

Υλικά

1.250 γρ. πράσα, όχι πολύ μεγάλα, κομμένα σε χοντρούτσικες ροδέλες
μια φέτα μπακαλιάρος παστός, γύρω στα 750-1.000 γρ., χωρίς κόκαλο
2 κρεμμύδια ψιλοκομμένα
ελαιόλαδο για το σοτάρισμα και λίγο επιπλέον για το φούρνο
λίγη πάπρικα και μαύρο πιπέρι
μαϊντανός ψιλοκομμένος
χυμός από μισό ή ένα λεμόνι

Εκτέλεση

Ξαλμυρίζουμε τον μπακαλιάρο από την προηγούμενη μέρα (αλλάζοντας το νερό του κάθε 4 ώρες). Ρίχνουμε 3-4 κουταλιές της σούπας ελαιόλαδο σε μια κατσαρόλα και σοτάρουμε τα πράσα για 3-4 λεπτά. Προσθέτουμε νεράκι και τα αφήνουμε να βράσουν μέχρι να μαλακώσουν και να είναι σχεδόν έτοιμα.
Αραδιάζουμε τα πράσα σε ένα ταψί ή πυρέξ καλύπτοντας τον πάτο σε μια στρώση. Στρώνουμε τον μπακαλιάρο από πάνω τους κομμένο σε κομμάτια. Προσθέτουμε λίγο ακόμη ελαιόλαδο στο φαγητό, ρίχνουμε το μαϊντανό, την πάπρικα και το πιπέρι, και ψήνουμε στους 180° C, μέχρι να ροδίσει το ψάρι. Αφού το βγάλουμε, περιχύνουμε με το λεμόνι και σερβίρουμε.