Τι κρύβει ο Προϋπολογισμός του 2016 για την Υγεία

Ιδιαίτερη βαρύτητα στην εξόφληση των ληξιπρόθεσμων οφειλών φαίνεται να δίνει το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, όπως προκύπτει από το τελικό σχέδιο Προϋπολογισμού για το 2016, που κατατέθηκε στη Βουλή και το οποίο προβλέπει ελλείμματα στον κοινωνικό προϋπολογισμό, την ώρα που εμφανίζει πλεονασματικό τον ΕΟΠΥΥ για εφέτος, παρότι ο Οργανισμός συνεχίζει να χρωστάει «σε όποιον μιλάει ελληνικά». Κάπου εκεί, δε, βρίσκονται και claw back και rebate για τον έλεγχο των δαπανών, με το μηχανισμό αυτόματων επιστροφών να «τρυπώνει» και στις αναφορές για έλεγχο της φαρμακευτικής δαπάνης και στο χώρο των νοσοκομείων.

Συνολικά, ο νέος προϋπολογισμός προβλέπει μέτρα ύψους 5,7 δισ. ευρώ, τα οποία μεταφράζονται σε 3,2 δισ. ευρώ από πρόσθετους φόρους και 2,5 δισ. ευρώ από περικοπές στις δαπάνες.

Περικοπές σε κοινωνικά επιδόματα και συντάξεις, αυξήσεις σε εισφορές, με βασικότερες τις εισφορές υγείας που εκτιμάται ότι θα αποφέρουν 800 εκατ. ευρώ, αλλά και παρεμβάσεις στο μισθολόγιο των δημοσίων υπαλλήλων, νέοι φόροι είναι μεταξύ των αλλαγών που εισάγει ο νέος Προϋπολογισμός για να αυξήσει τα έσοδα του κράτους.

Ληξιπρόθεσμα

Η πρόθεση της κυβέρνησης να κλείσει τις «μαύρες τρύπες» φορέων όπως ΕΟΠΥΥ και τα δημόσια νοσοκομεία καταγράφεται και στον Προϋπολογισμό του 2016.

Κατά τους συντάκτες του Προϋπολογισμού, στην προσπάθεια ανάσχεσης της ύφεσης θα συμβάλλει και η εξόφληση των ληξιπρόθεσμων οφειλών του δημοσίου, ώστε να ενισχυθεί η ρευστότητα στην πραγματική οικονομία

Η εξόφληση των οφειλών αυτών διευκολύνεται από την επίτευξη της συμφωνίας με τους θεσμούς.

Βέβαια, τα 2 δισ. ευρώ της επόμενης υποδόσης, τα οποία και πρόκειται να διατεθούν για πληρωμές χρεών, μοιάζουν ελάχιστα να καλύψουν τον όγκο των οφειλών που έχουν συσσωρευθεί, ιδιαιτέρως όταν στα σχέδια της κυβέρνησης δεν είναι να κατευθυνθούν όλα στην Υγεία.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που περιλαμβάνει το τελικό προσχέδιο, μόνο στα Νοσοκομεία οι ληξιπρόθεσμες οφειλές το Σεπτέμβρη του 2015 έφθαναν τα 278 εκατ. ευρώ. Βάσει τον απολογισμό που συνέταξε ο απερχόμενος πρόεδρος του ΕΟΠΥΥ, Δ. Κοντός, οι ληξιπρόθεσμες οφειλές του Οργανισμού τον Αύγουστο του 2015 ξεπερνούσαν το 1,8 δισ. ευρώ!

Ειδικά στην περίπτωση του ΕΟΠΥΥ, αλλά και των Νοσοκομείων, η μεγάλη καθυστέρηση στις πληρωμές οφείλεται στην προβληματική απόδοση των εισφορών υγείας από τα ασφαλιστικά ταμεία.

Μέσω του προσχεδίου, όμως, το Υπουργείο Εργασίας δεσμεύεται να λάβει μέτρα που θα βελτιώσουν την εισπραξιμότητα των ασφαλιστικών εισφορών και κατ’ επέκταση θα αυξήσουν τη ροή των εισφορών υγείας που κατευθύνονται σε ΕΟΠΥΥ και Νοσοκομεία.

Παράλληλα, σύμφωνα με το Προσχέδιο, «σχεδιάζεται νέο πρόγραμμα εκκαθάρισης ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων, σε συνέχεια εκείνου που υλοποιήθηκε την περίοδο από το Δεκέμβριο του 2012 ως το τέλος του 2014, με στόχο τη μείωση των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων της Γενικής Κυβέρνησης προς τρίτους ως το τέλος του 2016».

Διαρθρωτικές Μεταρρυθμίσεις στην Υγεία

Στην εφαρμογή διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, ώστε να ενισχυθεί η αναπτυξιακή προοπτική της χώρας στοχεύει τη Κυβέρνηση. Στο χώρο της υγείας αυτό μεταφράζεται σε:

• Καθιέρωση θεσμικού πλαισίου για την πλήρη υγειονομική κάλυψη των ανασφάλιστων.
• Μεταρρυθμίσεις στην ΠΦΥ με χρήση κονδυλίων του ΕΣΠΑ. Αναδιάρθρωση ΠΦΥ με πυρήνα τον οικογενειακό γιατρό, τις υγειονομικές μονάδες γειτονιάς. Διοικητική διασύνδεση Μονάδων ΠΦΥ.
• Μείωση της συμμετοχής του πολίτη στη φαρμακευτική αγωγή.
• Διευθέτηση των προβλημάτων που ανακύπτουν από την έλλειψη προσωπικού σε νοσοκομειακές μονάδες για την καλύτερη εξυπηρέτηση και τη μεγαλύτερη κάλυψη τω αναγκών των ασθενών
• Αναθεώρηση και εξορθολογισμό του συστήματος προμηθειών υγείας, με αύξηση του ποσοστού προμηθειών που διενεργείται κεντρικά στοχεύοντας στην εξοικονόμηση πόρων και στη χρηστή διαχείριση.
• Διασφάλιση βιωσιμότητας μονάδων Ψυχικής Υγείας. Προώθηση ψυχιατρικής μεταρρύθμισης, δημιουργία κοινοτικών μονάδων, διοικητική αναδιάρθρωση μονάδων Ψυχικής Υγείας.
• Αναβάθμιση του συστήματος της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης του ΕΟΠΥΥ για την παρακολούθηση των δαπανών υγείας σε πραγματικό χρόνο.
• Οικονομική εκμετάλλευση και αξιοποίηση των ανωνυμοποιημένων στοιχείων από το σύστημα σάρωσης συνταγών του ΕΟΠΥΥ, των Μητρώων Φαρμάκων και του Ασφαλιστικού Φακέλου του ΕΟΠΥΥ.

Δαπάνες

Στις συνολικές δαπάνες για το 2016 έχουν περιληφθεί, μεταξύ άλλων η αναμόρφωση του ενιαίου μισθολογίου, για το οποίο γίνεται λόγος για «σημαντικές καινοτομίες στη διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού, με ουδέτερη δημοσιονομική επίπτωση (από την εφαρμογή του εκτιμάται ότι θα εξοικονομηθούν περί τα 25 εκατ. ευρώ), καθώς και η χρηματοδότηση δαπανών για την αντιμετώπιση της δημοσιονομικής κρίσης.

6 Νομικά Πρόσωπα & 1 ΔΕΚΟ

Θετικό αποτέλεσμα, στα 19 εκατ. ευρώ, προβλέπεται το 2016 για τα νομικά πρόσωπα εποπτείας του Υπουργείου Υγείας, λόγω της προσαρμογής των λειτουργικών τους δαπανών. «Οι 6 εποπτευόμενοι φορείς του Υπουργείου, οι αρμοδιότητες των οποίων αφορούν σε θέματα ψυχικής και σωματικής υγείας, καθώς και σε θέματα διαχείρισης νοσοκομείων παρουσιάζουν θετικό αποτέλεσμα στο έτος 2016», αναφέρεται χαρακτηριστικά.

Στο Υπουργείο Υγείας εποπτευόμενη ΔΕΚΟ είναι το ΚΕΕΛΠΝΟ. Σύμφωνα με το τελικό σχέδιο του Προϋπολογισμού, το αποτέλεσμα του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων για το 2016 θα εμφανίσει επιδείνωση της τάξης των 5 εκατ. ευρώ, σε σχέση με το 2015.

Κοινωνικός Προϋπολογισμός: Στόχοι και σκληρή πραγματικότητα

ΕΟΠΥΥ και Νοσοκομεία εντάσσονται στο λεγόμενο κοινωνικό προϋπολογισμό, μαζί με συντάξεις και ασφαλιστικούς φορείς.

Την ώρα που το Υπουργείο Εργασίας αναζητεί τρόπους για καθολική αναμόρφωση του συνταξιοδοτικού συστήματος , ώστε να ενισχυθούν οι προσπάθειες εξοικονόμησης πόρων για το ασφαλιστικό σύστημα, στον τομέα της Υγείας η προσπάθεια επικεντρώνεται σε διαρθρωτικές δράσεις.

Συγκεκριμένα, το ζητούμενο είναι , για ακόμη μια φορά, ο τρόπος διασφάλισης της ομαλής ροής των προϋπολογισθεισών ασφαλιστικών εισφορών από τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης κυρίως προς τον ΕΟΠΥΥ, ώστε να επιτευχθεί μια κάποια χρηματοδοτική κανονικότητα προς ασφαλισμένους, νοσοκομεία και παρόχους.

Ωστόσο, η πραγματικότητα, όπως την αποτυπώνουν οι αριθμοί, είναι σκληρή και ο κοινωνικός προϋπολογισμός προβλέπεται ελλειμματικός και για το επόμενο έτος.

Τα συνολικά έσοδα προβλέπονται για το 2016 μειωμένα κατά 287 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2015, ενώ τα έξοδα του προβλέπονται αυξημένα κατά 823 εκατ. ευρώ συγκριτικά με το τρέχον έτος, κυρίως, λόγω της αύξησης των δαπανών (παροχές ασθένειες, προγράμματα απασχόλησης, προνοιακές παροχές, δαπάνες για προμήθειες αγαθών και υπηρεσιών δημόσιων νοσοκομείων).

Μάλιστα, για το 2015, το ισοζύγιο των οργανισμών κοινωνικής ασφάλισης, σε αυτούς περιλαμβάνεται και ο ΕΟΠΥΥ, εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί σε έλλειμμα ύψους 979 εκατ. ευρώ, έναντι 898 εκατ. ευρώ που ήταν ο στόχος του ελλείμματος στον Προϋπολογισμό του 2015.

«Ωστόσο, σε δημοσιονομική βάση, το αποτέλεσμα για το 2015 εκτιμάται σε έλλειμμα ύψους 877 εκατ. ευρώ, έναντι πρόβλεψης ύψους 162 εκατ. ευρώ», αναφέρεται.

ΕΟΠΥΥ

Ειδικά αναφορά γίνεται για το «γίγαντα» ΕΟΠΥΥ και τα στοιχεία που παρατίθενται για τα τρέχοντα οικονομικά του Οργανισμού προκαλούν, μάλλον, ερωτηματικά.

Κατά τους συντάκτες του προσχεδίου του Προϋπολογισμού του 2016, παρότι οι οφειλές του ΕΟΠΥΥ, όπως προείπαμε, συνεχίζουν να «χτυπούν κόκκινο», αποτέλεσμα της ανώμαλης χρηματοδοτικής ροής από τα ασφαλιστικά ταμεία, ο Οργανισμός εκτιμάται ότι θα καταφέρει να κλείσει με πλεόνασμα 9 εκατ. ευρώ!

Βέβαια, η αρχική πρόβλεψη ήθελε τον ΕΟΠΥΥ να κλείσει τη χρονιά με 24 εκατ. ευρώ πλεόνασμα. Μάλιστα, αν και ταμειακά το 2016 εκτιμάται ότι ο Οργανισμός θα κλείσει με έλλειμμα 139 εκατ. ευρώ, δημοσιονομικά το αποτέλεσμα για το επόμενο έτος αναμένεται να διαμορφωθεί σε πλεόνασμα ύψους 787 εκατ. ευρώ, όταν το 2015 το αντίστοιχο πλεονασματικό ποσό τοποθετείται σε 367 εκατ. ευρώ.

Η αισιόδοξη αυτή πρόβλεψη για το 2016 στηρίζεται στην προϋπόθεση ότι θα εισπράττονται και θα αποδίδονται από τα ασφαλιστικά ταμεία στον ΕΟΠΥΥ τα ποσά των αυξημένων, πλέον, εισφορών. Να θυμίσουμε ότι οι υγειονομικές εισφορές ανέβηκαν στο 6% από 4% επί των κύριων συντάξεων, ενώ θεσπίστηκε αντίστοιχη εισφορά 6% επί των επικουρικών.

Υπολογίζεται ότι με η παρέμβαση αυτή θα αποδώσει έσοδα ύψους 355 εκατ. ευρώ εντός του 2015 και 711 εκατ. ευρώ το 2016.

Στο τελικό σχέδιο του Προϋπολογισμού του 2016 γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στην προσπάθεια συγκράτησης της Φαρμακευτικής Δαπάνης, τα όρια της οποίας έχουν οριστεί στο 1,945 εκατ. ευρώ για το 2016, δαπάνη που «αναμένεται να διασφαλιστεί μέσω της εφαρμογής και ενδυνάμωσης των μηχανισμών καθιέρωσης ποσού επιστροφής (rebate) και αυτόματων επιστροφών (claw back)», αναφέρεται στο κείμενο.

Παράλληλα, σημειώνεται και η προσπάθεια συγκράτησης της δαπάνης των ιδιωτών παρόχων υγείας, με τη θεσμοθέτηση και εφαρμογή αντίστοιχων μηχανισμών για τα νοσήλια των ιδιωτικών κλινικών, τις διαγνωστικές εξετάσεις και τους φυσικοθεραπευτές.

Μάλιστα, υπενθυμίζεται και η πρόβλεψη επέκτασης των ανώτατων ορίων είσπραξης επιστροφών του 2015 για τις δαπάνες διαγνωστικών εξετάσεων, ιδιωτικών κλινικών και φαρμακευτικών προϊόντων και για τα επόμενα τρία έτη.

Με στόχο να επιτευχθεί μεγαλύτερη συγκράτηση των δαπανών προβλέπεται να υιοθετηθούν πρακτικές, πέραν των διαρθρωτικών αλλαγών που διατυπώθηκαν παραπάνω και «η συνέχιση της συλλογής και δημοσίευσης από τον ΕΟΠΥΥ στοιχείων για την αξιολόγηση των επιδόσεων δημόσιων και ιδιωτικών παρόχων ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, προκειμένου να επανεξεταστεί η ανάγκη για ανάθεση σε ιδιωτικούς παρόχους ανά περιφέρεια στην προσπάθεια συγκράτησης της σχετικής δαπάνης».

Νοσοκομεία – ΠΕΔΥ

Εικόνα που απέχει από την πραγματικότητα εμφανίζουν στο χαρτί τα οικονομικά των νοσοκομείων. Όπως παραδέχονται και οι συντάκτες του σχεδίου, ο χρόνος, έως το τέλος του τρέχοντος οικονομικού έτους, δεν φθάνει για την πραγματοποίηση περαιτέρω πληρωμών και έτσι Νοσοκομεία και ΠΕΔΥ θα εμφανίσουν το 2015 θετικό αποτέλεσμα! Συγκεκριμένα, ταμειακά θα είναι στα 323 εκατ. ευρώ, με περιορισμένη μεταβολή των απλήρωτων υποχρεώσεων, ύψους 21 εκατ. ευρώ. Παράλληλα, τα έσοδα αναμένεται να κινηθούν εντός των αρχικών στόχων, παρά τις δυσκολίες στη μεταβίβαση πόρων από τον ΕΟΠΥΥ στα νοσοκομεία, πρόβλημα που θα επιλυθεί με τη μεταφορά 160 εκατ. ευρώ από τον Κρατικό Προϋπολογισμό.

Πάντως, στον Προϋπολογισμό του 2016 αναμένεται η επίτευξη θετικού δημοσιονομικού αποτελέσματα ύψους 455 εκατ. ευρώ!

Ιδιαίτερη αναφορά, ήδη από το δελτίο τύπου του Υπουργείου Οικονομικών, γίνεται στη δυνατότητα που είχε το οικονομικό επιτελείο να αυξήσει τις πιστώσεις προς τα νοσοκομεία, αποτέλεσμα της αναθεώρησης προς τα πάνω των προβλέψεων για την οικονομική μεγέθυνση των ετών 2015 και 2016.

«Η βελτίωση των προβλέψεων για το 2016 είναι μικρότερη αλλά διόλου ασήμαντη», τονίζεται και διευκρινίζεται πως από το -1,3% κατά τη σύνταξη του προσχεδίου βρίσκεται πλέον -0,7% με αρκετά συντηρητικές εκτιμήσεις. Αυτό έδωσε έναν μικρό δημοσιονομικό χώρο που επέτρεψε, μεταξύ την αύξηση των πιστώσεων προς τα νοσοκομεία κατά άλλα 150 εκατ. ευρώ, μετά τα 150 εκατ. που είχαν εξασφαλιστεί από το προσχέδιο.

«Αυτό σημαίνει ότι τα νοσοκομεία θα χρηματοδοτηθούν με 300 εκατ. περισσότερα σε σχέση με τον περσινό προϋπολογισμό», σημειώνεται στο δελτίο τύπου.

Βέβαια, στο τελικό σχέδιο του Προϋπολογισμού του 2016 διατυπώνονται και μια σειρά παρεμβάσεων που στόχο έχουν την συγκράτηση των δαπανών και τη βελτίωση της διαχείρισης και λειτουργίας νοσοκομείων και ΠΦΥ.

Μεταξύ αυτών ξεχωρίζει η καθιέρωση μηχανισμού αυτόματων επιστροφών (claw back) στη φαρμακευτική δαπάνη των νοσοκομείων του ΕΣΥ, η οποία για το οικονομικό έτος 2016 δεν θα μπορεί να ξεπεράσει τα 570 εκατ. ευρώ, όπως αναφέρει η πρόσφατη διάταξη.

Ακόμη λόγος, μεταξύ άλλων, γίνεται για:

• Τις προσλήψεις του απαραίτητου προσωπικού σε νοσοκομειακές μονάδες
• Την αύξηση του ποσοστού διείσδυσης των γενόσημων φαρμάκων στους ενδονοσοκομειακούς ασθενείς, με στόχο το εν λόγω ποσοστό να φθάσει το 60% έως το Δεκέμβριο του 2016
• Την αύξηση του μεριδίου των προμηθειών φαρμακευτικών προϊόντων ανά δραστική ουσία από τα νοσοκομεία, με στόχο η συγκεκριμένη αναλογία να ανέλθει στα ¾ του συνόλου έως το Δεκέμβριο του 2016.
• Το σχεδιασμό δράσεων για την πλήρη εφαρμογή συστήματος διεθνώς τυποποιημένης διαδικασίας κοστολόγησης των δραστηριοτήτων των νοσοκομείων

Προϋπολογισμός 2016

Το τελικό σχέδιο του Προϋπολογισμού θα πάει την Τετάρτη προς επεξεργασία στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων, διαδικασία που αναμένεται να ολοκληρωθεί σε 4 συνεδριάσεις. Στην Ολομέλεια θα ξεκινήσει να συζητείται την 1η Δεκεμβρίου διαδικασία που θα ολοκληρωθεί μετά από πέντε συνεδριάσεις και θα τεθεί σε ψηφοφορία μεσάνυχτα Σαββάτου.

«Αποτελεί δέσμευση της κυβέρνησης ένα προοδευτικό φορολογικό σύστημα που θα εξασφαλίζει δικαιότερη κατανομή των βαρών. Η προσπάθεια αυτή έχει ήδη ξεκινήσει και θα ενταθεί στο επόμενο διάστημα. Τέλος, δεν έχουν προϋπολογιστεί έσοδα από την πάταξη της φοροδιαφυγής, την αύξηση της εισπραξιμότητας, και παρόμοια «διαχειριστικά» μέτρα που είναι αδύνατο να ποσοτικοποιηθούν. Όποια επιπλέον έσοδα προκύψουν από τη βελτίωση της φορολογικής συμμόρφωσης, θα αποτελέσουν κέρδος για το σύνολο των πολιτών», καταλήγει το Υπουργείο Οικονομικών.