Τραχανάς και η σημαντική διατροφική του αξία

της Κασσιανής Τσώνη, medlabnews.gr

Ο τραχανάς είναι από τα πιο βασικά ζυμαρικά της Ελληνικής κουζίνας καθώς το αρχαιότερο. Mε τον όρο τραχανά περιγράφεται μια μεγάλη ομάδα παρασκευασμάτων που φτιάχνονται από την ανάμιξη σπασμένου σιταριού ή αλεύρου και γάλακτος (ζυμωμένου ή μη) που αποθηκεύεται αποξηραμένο. Σπιτικός τραχανάς φτιάχνεται και στις μέρες μας σε πολλές περιοχές της Ελλάδας.

Από τον 1ο αιώνα μ.Χ κιόλας αναφέρεται από τον Απίκιο ένας παχύρευστος χυλός με το όνομα τράκτα «tractae», που το χρησιμοποιούσαν για να πήζουν κάθε είδους σάλτσα. Σύμφωνα με μια άλλη ιστορική εκδοχή πιστεύεται ότι ο τραχανάς προέρχεται από την ανατολική Μεσόγειο είχε το όνομα «tarkhaneh» και σήμαινε φαγητό σε κοκκώδη μορφή, φτιαγμένο από δημητριακά και γαλακτοκομικά προϊόντα.

Για τους προγόνους μας αλλά μέχρι και τους γονείς μας ο τραχανάς έπαιζε σημαντικό ρόλο στην ανατροφή και μερικές φορές ακόμα και στην επιβίωση της οικογένειας. Ξεκινούσαν την προετοιμασία του τους πρώτους μήνες του καλοκαιριού, για να στεγνώσει, να συσκευαστεί και να είναι έτοιμος για τον επόμενο χειμώνα. Συσκευαζόταν σε μεταλλικούς τενεκέδες ή πήλινα κιούπια και διατηρούνταν σε δροσερό μέρος για περισσότερο από ένα χρόνο, μέχρι να εξαντληθεί η ποσότητα.

Ο Τραχανάς είναι ένα παραδοσιακό Ελληνικό προϊόν με υψηλή θρεπτική αξία, λίγες θερμίδες και χαμηλά λιπαρά. Η χώρα μας διεκδικεί τον τίτλο της χώρας με τη μεγαλύτερη ποικιλία ειδών τραχανά και πιάτων που τον έχουν ως βάση. Υπάρχουν δεκάδες είδη, γλυκός, ξινός, διαιτητικός, παχυντικός και νηστίσιμος και φτιαγμένος από πολλά διαφορετικά υλικά. Ο ξινός τραχανάς είναι γνωστός και ως ξινόχοντρος (στην Κρήτη).

Κάποτε αποτελούσε το βασικό πρωινό των χειρωνακτικά εργαζομένων. Η ζεστή τραχανόσουπα είναι ιδανικό γεύμα για τις κρύες μέρες του χειμώνα.

Παρασκευάζεται από αλεύρι, αυγά, γάλα ή γιαούρτι. Για την παρασκευή του ξινού τραχανά χρησιμοποιείται γάλα που έχει αφεθεί να ξινίσει ή γιαούρτι, ενώ ο γλυκός τραχανάς παρασκευάζεται από φρέσκο γάλα.

Ο τραχανάς είναι μια τροφή με υψηλή διατροφική αξία, καθώς περιέχει φυτικές ίνες, πρωτεΐνη υψηλής βιολογικής αξίας, υδατάνθρακες, μαγνήσιο και φυλλικό οξύ. Λόγω της περιεκτικότητάς του σε φώσφορο προστατεύει τον οργανισμό από την οστεοπόρωση, ενώ η καροτονοειδής λουτεΐνη που περιέχει βοηθά στην καλή υγεία του δέρματος, των ματιών και της καρδιάς. Η παρουσία του γάλακτος στη συνταγή του τραχανά αυξάνει την παρουσία πρωτεΐνης και ασβεστίου, γι’ αυτό αποτελεί κατάλληλη και θρεπτική τροφή για παιδιά.

Οι σούπες είναι από τα πιο υγιεινά και οικονομικά φαγητά που μπορείς να φτιάξετε για την οικογένειά σας. Μπορείτε να συνδυάσετε κάθε λογής υλικό ώστε να φτιάξετε κάτι που να είναι νόστιμο, θρεπτικό, υγιεινό και διαιτητικό.

Ο ξινός τραχανάς παρασκευάζεται από ζύμη αλευριού και γάλακτος ή γιαουρτιού, η οποία μένει για μια μέρα ώστε να «ξινίσει». Ο γλυκός φτιάχνεται από σκληρό στάρι, γάλα, βούτυρο γάλακτος και αλάτι. Ο τραχανάς γίνεται σούπα αραιή ή πιο πηκτή, μαγειρεύεται μαζί με όσπρια ή λαχανικά, συνοδεύει κοτόπουλο και χοιρινό, προστίθεται ως γέμιση σε πίτες, χρησιμοποιείται σε γεμιστά και ντολμάδες αντί για ρύζι αλλά και σε κεφτέδες αντί για ψωμί.

Μην διστάζετε λοιπόν να καταναλώσετε τραχανά είτε σε σούπα, είτε σαν συνοδευτικό στα κρεατικά ή στα ψαρικά σας. Οι συνταγές παρασκευής του είναι αμέτρητες και καλύπτουν κάθε γούστο!