Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους. Κάθε χρόνο στην Ευρώπη 650 χιλ. ασθενείς πάσχουν ετησίως από φλεβική θρόμβωση και 430 χιλ. από πνευμονική εμβολή, ενώ κάθε χρόνο πεθαίνουν 500 χιλ. Ευρωπαίοι και 50 χιλ. Έλληνες. Ο αριθμός αυτός είναι υπερδιπλάσιος του ετήσιου αριθμού θανάτων που προκαλούν αθροιστικά ο καρκίνος του μαστού (86.831), ο καρκίνος του προστάτη(63.636), τα τροχαία ατυχήματα (53.599) και το AIDS (5.860).
Θρόμβωση είναι ο σχηματισμός ενός θρόμβου αίματος μέσα σε ένα αγγείο (αρτηρία ή φλέβα) με αποτέλεσμα την παρεμπόδιση ή πλήρη διακοπή της κυκλοφορίας του αίματος στο αγγείο αυτό. Στη θρόμβωση οφείλονται κυρίως οι τρεις πρώτες καρδιαγγειακές αιτίες θανάτου παγκοσμίως: το οξύ καρδιακό έμφραγμα, το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο και η φλεβική θρομβοεμβολική νόσος.
Για την αντιμετώπιση της θρόμβωσης εντούτοις είναι διαθέσιμα σήμερα στην ιατρική κοινότητα αποτελεσματικά φάρμακα (αντιαιμοπεταλιακά και αντιπηκτικά), η χρήση των οποίων απαιτεί πολύ καλή γνώση των ενδείξεων και των παρενεργειών τους από τους θεράποντες ιατρούς, οι οποίοι θα πρέπει επίσης να γνωρίζουν και ακολουθούν τις σχετικές κατευθυντήριες οδηγίες των διεθνών επιστημονικών εταιρειών.
Ένας ύπουλος εχθρός
Παρά όμως τις αλματώδεις γνώσεις και την έρευνα επί της θρόμβωσης, η συχνότητα της νόσου αυξάνεται, διότι αυξάνεται ο επιρρεπής πληθυσμός (ηλικία), αυξάνονται οι επιβαρυντικοί παράγοντες, οι γιατροί δεν είναι επαρκώς ενημερωμένοι και ευαισθητοποιημένοι διότι δεν πιστεύουν ότι μπορεί να συμβεί στον δικό τους ασθενή ή φοβούνται την αιμορραγία από τα φάρμακα και δεν θέλουν να επιβαρύνουν τους ασθενείς οικονομικά ή να τους ταλαιπωρήσουν .
Αυτό οδηγεί σε υποεκτίμηση της νόσου η οποία ενισχύεται από το γεγονός ότι η θρόμβωση εκδηλώνεται ως πνευμονική εμβολή ή προκαλείται εκ των υστέρων (πχ ημέρες μετά την έξοδο από το νοσοκομείο χειρουργημένου ασθενούς).
Τέλος μη διαγνωσθείσες θρομβώσεις ή ανεπαρκώς θεραπευμένες οδηγούν σε δύο καταστροφικές επιπλοκές την υποτροπή και πνευμονική εμβολή και το μεταθρομβωτικό φλεβικό σύνδρομο.
Έτσι διαμορφώνεται ένας νέος ιατρικός όρος η Φλεβική Θρομβοεμβολική Νόσος (ΦΘΝ) όπου περιλαμβάνεται η εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση και η πνευμονική εμβολή, μία δυνητικά απειλητική κατάσταση για τη ζωή του ασθενούς, με σημαντική νοσηρότητα και θνησιμότητα, η οποία αποτελεί την τρίτη αιτία καρδιαγγειακών θανάτων παγκόσμια και χρειάζεται άμεση ιατρική αντιμετώπιση.
Όταν ο θρόμβος αίματος που έχει σχηματιστεί σε μια εσωτερική φλέβα, αποσπασθεί από τις φλέβες και με την κυκλοφορία του αίματος φτάσει στους πνεύμονες, και εγκατασταθεί σε κάποιο σημείο της πνευμονικής αρτηρίας (με αποτέλεσμα να διακοπεί η ροή του αίματος από εκείνο το σημείο και μετά, έχουμε πνευμονική εμβολή.
Η ακριβής συχνότητα της νόσου είναι δύσκολο να διαγνωστεί ενώ τα συμπτώματά της περιλαμβάνουν δυνατό πόνο στο στήθος, δυσκολία στην αναπνοή, έντονο βήχα, ταχύπνοια, ταχυκαρδία και απώλεια συνείδησης.
Οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου
Δεδομένα από την Πανελλήνια μελέτη HELIOS που διεξήχθη από την Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία έδειξαν ότι στη χώρα μας συμβαίνουν 20 χιλ. νέα εμφράγματα το χρόνο. Η πλειονότητα των εμφραγμάτων σε ηλικία κάτω των 60 ετών συμβαίνει σε καπνιστές.
Αναμφίβολα ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης του εμφράγματος είναι η πρόληψη και συγκεκριμένα η αποφυγή ή η αποτελεσματική αντιμετώπισης όλων των προδιαθεσιακών παραγόντων εκτός της κληρονομικότητας , του φύλου και της ηλικίας, που προφανώς δεν μπορούν να τροποποιηθούν. Όταν παρόλα αυτά εκδηλωθεί έμφραγμα πρέπει να αντιμετωπιστεί σωστά και έγκαιρα.
Αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο
Το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο είναι ένα ακόμα δυσάρεστο και πολύ επικίνδυνο αποτέλεσμα της θρόμβωσης, η οποία θα μπορούσε να προληφθεί με τα κατάλληλα προληπτικά μέτρα και τη δόκιμη αντιθρομβωτική αγωγή όπου χρειάζεται.
Η πιο συνηθισμένη μορφή του είναι το ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο. Προκαλείται, όταν η ροή του αίματος σ΄ ένα τμήμα του εγκεφάλου διακοπεί, εξαιτίας της απόφραξης ενός αγγείου από ένα θρόμβο αίματος. Στη χώρα μας συμβαίνουν κάθε χρόνο 30 χιλ. νέα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια.
Οι ειδικοί γιατροί τονίζουν λοιπόν πως είναι σημαντικό να γνωρίζουμε και να ελέγχουμε τους προσωπικούς μας “παράγοντες κινδύνου”: αρτηριακή πίεση, σάκχαρο, χοληστερόλη, να κάνουμε τους απαραίτητους προληπτικούς ελέγχους, να αναφέρουμε άμεσα στον ιατρό μας τυχόν αύξηση καρδιακών παλμών ή καρδιακή αρρυθμία, να έχουμε σωστή διατροφή και να ασκούμαστε, να μειώσουμε στο ελάχιστο την ποσότητα αλκοόλ που καταναλώνουμε, να διακόψουμε το κάπνισμα και να αποφεύγουμε το παθητικό κάπνισμα, να παραμείνουμε σε ιατρική παρακολούθηση και να συμμορφωνόμαστε με τις ιατρικές οδηγίες, σε περίπτωση που έχει προηγηθεί εγκεφαλικό επεισόδιο.
Πηγή: capital.gr