Πέντε χρόνια από την πυρηνική καταστροφή της Φουκουσίμα. Πώς είναι η κατάσταση σήμερα και ποιοι οι κίνδυνοι; (video)

του Αλέξανδρου Γιατζίδη, διευθυντή σύνταξης, medlabnews.gr

Έχουν περάσει πέντε χρόνια από την πυρηνική καταστροφή στη Φουκουσίμα. Εκείνη την εποχή κάναμε τα πρώτα μας βήματα στο διαδίκτυο (μόλις ένα μήνα) και διαχειριστήκαμε ένα αρκετά σοβαρό θέμα που ήταν άμεσα συνδεδεμένο με την υγεία μας. Το πρώτο θέμα που ανεβάσαμε ήταν στις 18-3-11 που ανέλυε τι είναι Ραδιενέργεια και τι είναι η μονάδα μέτρησης sievert, που ακούγαμε συνεχώς εκείνες τις κρίσιμες ώρες. Ακολούθησαν άρθρα όπως πόσο επικίνδυνη είναι η κατάσταση για την χώρα μας και πόσο είναι επικίνδυνο το ραδιενεργό νέφος. Λίγο αργότερα διαχειριστήκαμε το θέμα της οικολογικής καταστροφής και πόσο σοβαρό είναι να καταναλώνει ψάρια και άλλα προϊόντα που προέρχονται από την Ιαπωνία.

Ο σεισμός και το τσουνάμι που χτύπησαν τη δυτική Ιαπωνία στις 11 Μαρτίου 2011 έθεσαν εκτός λειτουργίας τα συστήματα ψύξης του εργοστασίου, με αποτέλεσμα τρεις αντιδραστήρες να υποστούν τήξη του πυρήνα.

Έκτοτε η Tepco διοχετεύει συνεχώς νερό για να διατηρεί χαμηλή τη θερμοκρασία των λιωμένων πυρηνικών καυσίμων. Το νερό αυτό, μολυσμένο με υψηλές συγκεντρώσεις ραδιοϊσοτόπων, διαρρέει από ρωγμές και καταλήγει στο έδαφος, όπου αναμειγνύεται με νερό που υπάρχει στον υδροφόρο ορίζοντα.

Πέντε χρόνια μετά, η κατάσταση παραμένει δραματική, με τους αρμοδίους να εξακολουθούν να αγνοούν τι συμβαίνει στους λιωμένους πυρήνες των αντιδραστήρων, οι οποίοι συνεχίζουν να εκλύουν μεγάλα ποσά ραδιενέργειας στα υπόγεια ύδατα και στον Ειρηνικό Ωκεανό.

Το ραδιενεργό νερό, αποθηκεύεται σε βιομηχανικές δεξαμενές,  που φτάνει πλέον τους 760.000 τόνους και αποτελεί μείζον πρόβλημα στις προσπάθειες διαχείρισης της κατάστασης.

Οι δεξαμενές με το ραδιενεργό νερό

H διαχειρίστρια εταιρεία εκτιμά ότι θα χρειαστεί ακόμα τέσσερα χρόνια για να τελειώσει τη δουλειά. Η Τepco περιγράφει τον όγκο του νερού που έχει ήδη συγκεντρωθεί ως «πέρα από κάθε φαντασία». Πιστεύεται δε ότι θα μπορέσουν στα επόμενα τέσσερα χρόνια να απομακρύνουν τα ραδιενεργά στοιχεία από αυτό το νερό.

Από την άλλη η UNSCEAR, η Επιστημονική Επιτροπή του ΟΗΕ για τις Επιδράσεις της Ατομικής Ακτινοβολίας, εκτιμά ότι τα παιδιά που δέχτηκαν τις μέγιστες δόσεις, από 100 μέχρι milliGray (μονάδα μέτρησης της δόσης ραδιενέργειας), τα οποία ήταν λιγότερα από χίλια, έχουν μεγάλο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου.. Σε μελέτη ο αριθμός των κρουσμάτων καρκίνου του θυρεοειδούς, σε παιδιά, που επαληθεύτηκαν με χειρουργικές επεμβάσεις ανέρχεται σε 100. Μεγάλο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου αντιμετωπίζουν και οι εργάτες που εργάζονται στην Τepco που με αυτοθυσία βοηθούν στην απομάκρυνση των ραδιενεργών στοιχείων αλλά και στην ψύξη των αντιδραστήρων.

Σε μία νοτιοκορεάτικη ιστοσελίδα πρόσφατα δημοσιεύτηκαν φωτογραφίες μεταλλαγμένων λαχανικών από την Ιαπωνία, ισχυριζόμενη πως συγκεντρώθηκαν από κατοίκους της Φουκοσίμα, μετά την πυρηνική καταστροφή.

Η αρχική ανακούφιση για το γεγονός ότι ρέει στον ωκεανό κατά βάση τρίτιο, στοιχείο ελαφρώς ραδιενεργό, συμπληρώθηκαν από τη διαπίστωση ότι το τρίτιο απλώς φθάνει πρώτο, γιατί κινείται πιο γρήγορα ανάμεσα στα πετρώματα. Με πιο αργούς ρυθμούς, αλλά στην ίδια κατεύθυνση, ακολουθεί το καίσιο και κυρίως το στρόντιο-90, που είναι ένα από τα πλέον ραδιενεργά τεχνητά στοιχεία.

Στη Φουκουσίμα δεν μπορεί καν να απομακρυνθεί το στρόντιο με μηχανικά μέσα, όπως γίνεται ακόμη και σήμερα στην έδρα του Μανχάταν Πρότζεκτ, στο Χάνφορντ των ΗΠΑ, γιατί το φίλτρο που χρησιμοποιείται εκεί δεν λειτουργεί αν το ραδιενεργό νερό είναι αλμυρό, όπως αυτό που εκτόξευσαν οι πυροσβεστικές αντλίες στα υπόγεια των αντιδραστήρων της Φουκουσίμα μέσα στην απελπιστική κατάσταση του Μαρτίου του 2011.

H Toshiba παρουσίασε ένα ρομπότ με τηλεχειριστήριο που αναμένεται να αφαιρέσει την ραδιενεργό ράβδο του αντιδραστήρα 3. Ειδικά σχεδιασμένο από την Toshiba – τον αρχικό κατασκευαστή του αντιδραστήρα 3  της Φουκουσίμα, πριν από 5 δεκαετίες. Το μηχάνημα διαθέτει ρομποτικούς βραχίονες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν να μετακινήσουν και να διαλύσουν τα συντρίμμια καθώς και να απομακρύνουν τις ράβδους από την πισίνα ψύξης του αντιδραστήρα.

Στην συνέχεια θα δοκιμάσουν. να χτιστούν, οι αντιδραστήρες με έναν τοίχο, βάθους 30 μέτρων. Ο τοίχος είναι σχεδόν έτοιμος, αλλά η αλληλεπίδραση ανάμεσα στα υπόγεια ύδατα και τους αντιδραστήρες είναι τόσο περίπλοκη, που ουδείς γνωρίζει αν το πάγωμα του εδάφους πράγματι θα μειώσει και δεν θα αυξήσει τη ραδιενέργεια.

Στο μεταξύ, και ενόψει της επιστροφής των περισσότερων κατοίκων το 2017, η κυβέρνηση έχει συλλέξει 9 εκατομμύρια κυβικά μέτρα μολυσμένων εδαφών, τα οποία πιθανώς θα αποθηκευτούν σε μια αχανή, ανοιχτή αποθήκη πυρηνικών αποβλήτων γύρω από το εργοστάσιο.

Η Φουκουσίμα συνιστά το τέλος των ισχυρισμών ότι η πυρηνική ενέργεια είναι «οικονομική», αφού, σύμφωνα με στοιχεία που συνέλεξαν οι Financial Times, οι εκρήξεις του εργοστασίου Ντάι Ιτσι έχουν μέχρι στιγμής «εξαερώσει» 100 δισ. δολάρια (13,3 τρισ γεν). Σχεδόν τα μισά έχουν δοθεί σε αποζημιώσεις προς πληγέντες, ενώ τα υπόλοιπα έχουν ξοδευτεί στις προσπάθειες καθαρισμού της νεκρής ζώνης σε ακτίνα 30 χιλιομέτρων και για τις προσπάθειες να μαζευτούν τα ραδιενεργά ερείπια. Και είναι μόνον η αρχή, καθώς οι εργασίες παροπλισμού των εγκαταστάσεων αναμένεται να διαρκέσουν 40 χρόνια.