H κλιματική αλλαγή, το λιώσιμο των πάγων, πώς επηρεάζει την υγεία μας;

της Κλεοπάτρας Ζουμπουρλή, μοριακή βιολόγος, medlabnews.gr

Υπάρχει τον τελευταίο καιρό μεγάλη ανησυχία με την υπερθέρμανση του πλανήτη, με κύρια ανησυχία το λιώσιμο των πάγων. Μόνο η Γροιλανδία έχει χάσει μετά το 2003 κατά μέσο όρο πάνω από 272 τρισεκατομμύρια κιλά πάγου ετησίως, τα οποία έλιωσαν και χύθηκαν στη θάλασσα. Επιπλέον, η Δυτική Ανταρκτική χάνει 124 τρισ. κιλά το χρόνο, ενώ η Ανατολική Ανταρκτική αντίθετα κερδίζει περίπου 74 τρισ. κιλά.

Η μεγαλύτερη ποσότητα πάγου βρίσκεται στην Ανταρκτική. Η επιφάνεια της Ανταρκτικής, καλύπτεται από πάγο πάχους περίπου 2 χιλιομέτρων!

Αν λοιπόν όλος αυτός ο χοντρός πάγος που καλύπτει τεράστια επιφάνεια, λιώσει, τότε οι ωκεανοί, θα ”φουσκώσουν” και θα φτάσουν σε μόνιμο ύψος 61 μέτρων!!

Βέβαια η μέση θερμοκρασία στην Ανταρκτική είναι -37 βαθμοί κελσίου, οπότε αυτό είναι σχεδόν απίθανο να συμβεί (να λιώσουν όλοι οι πάγοι).

Το πιο πιθανό σενάριο λοιπόν, είναι κάποια κομμάτια πάγων να λιώνουν σταδιακά.

Από την άλλη σε αντίθεση με τον Βόρειο Πόλο όπου οι πάγοι μειώνονται με δραματικό τρόπο, οι πάγοι στην Ανταρκτική αυξάνονται δημιουργώντας μια ελαφρά αισιοδοξία στους περιβαλλοντολόγους

Όπως φαίνεται από τελευταίες μελέτες, οι πάγοι στην Ανταρκτική όχι μόνο μειώνονται αλλά αυξάνονται με σταθερό ρυθμό. Μάλιστα αυτό αναιρεί έναν ακόμα μύθο ότι το λιώσιμο των πάγων του Νότιου Ημισφαιρίου συνεισφέρουν στην άνοδο της στάθμης της θάλασσας, αφού συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο, με την Ανταρκτική να… παίρνει νερό από την θάλασσα.

Ενώ ένα στοιχείο που έχει ενδιαφέρον είναι ότι όσο και αν φαίνεται παράξενο, το μέσο ύψος χιονιού που πέφτει στην Ανταρκτική όλο το χρόνο δεν ξεπερνά το μόλις… ένα μέτρο, κάτι που μεταφράζεται σε περίπου 30 πόντους πάγου για κάθε χρόνο. Μάλιστα σε κάποιες περιοχές της Ανταρκτικής το χιόνι που πέφτει είναι μόλις ένα με δύο εκατοστά όλο τον χρόνο, καθιστώντας αυτά τα σημεία της τα πιο… ξηρά σε ολόκληρη τη Γη.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) έχει προειδοποιήσει πως «Υπάρχει πλέον ισχυρή επιστημονική ομοφωνία ότι η υπερθέρμανση του πλανήτη θα επηρεάσει, με εξαιρετικά αντίξοους τρόπους, ορισμένους από τους πιο θεμελιώδεις συντελεστές της υγείας: την τροφή, τον αέρα και το νερό». Η κλιματική αλλαγή θα επηρεάσει τους ανθρώπους με διάφορους τρόπους. Στην Ευρώπη, οι πιο ευάλωτες ζώνες είναι οι ορεινές περιοχές της Αρκτικής, οι παράκτιες ζώνες και η Μεσόγειος. Ο ΠΟΥ έχει ήδη προσδιορίσει τις επιπτώσεις που θα έχουν στην υγεία οι υψηλότερες θερμοκρασίες, η άνοδος της στάθμης της θάλασσας και το επιπλέον λιώσιμο των πάγων, του χιονιού, και του παγωμένου εδάφους. Τα ακραία καιρικά φαινόμενα θα γίνουν συχνότερα και αναμένεται να επηρεάσουν την παραγωγικότητα των τροφίμων, την ποσότητα και την ποιότητα του νερού, την ποιότητα του αέρα, και την κατανομή φυτών και ζώων. Αυτές οι βλαπτικές επιδράσεις δεν είναι απαραίτητα καινούργιες, ωστόσο η κλιματική αλλαγή αναμένεται να τις κάνει πολύ χειρότερες. Αυτοί που θα υποφέρουν θα είναι τα πιο ευάλωτα άτομα, και συγκεκριμένα τα παιδιά, οι ηλικιωμένοι, οι φτωχοί και, γεγονός ιδιαίτερα σημαντικό, όσοι πάσχουν ήδη από ασθένειες και όσοι δεν έχουν πρόσβαση σε συστήματα υγειονομικής περίθαλψης.

Αρχικά, λόγω της υπερύψωσης των ωκεανών, αντιλαμβάνεστε ότι ολόκληρες παραλιακές πόλεις, ή ακόμα και χώρες, θα πνιγούν!

Επίσης, χώρες – πόλεις που δεν πνίγηκαν, λόγω της νέας τάξης πραγμάτων, θα ”βομβαρδιστούν” με τεράστιο όγκο κουνουπιών, κλπ, εντελώς δυσανάλογων με τα σημερινά δεδομένα.

Έτσι μεταδοτικές ασθένειες όπως η μαλάρια, θα μεταδίδονται αστραπιαία.

Πολλά χωράφια και φάρμες θα ”πνιγούν” επίσης.

Πολλοί αγρότες θα μεταφερθούν σε πιο υψηλά – βραχώδη χωράφια, με αποτέλεσμα να μην παράγει ο καθένας τους τις ίδιες ποσότητες με παλιά.

Όλο αυτό, θα έχει ως αποτέλεσμα να υπάρχει σοβαρή έλλειψη τροφής, μιας και η παραγωγή θα είναι δυσανάλογη σε σχέση με την κατανάλωση.

Ακόμα χειρότερα, θα υπάρξει μεγάλη ακρίβεια στα τρόφιμα (εξαιρετικά μειωμένη προσφορά, εξαιρετικά αυξημένη ζήτηση), σε ακραίο σημείο, που μόνο λίγοι θα μπορούν πλέον να αγοράσουν τροφή!

Σε συνδυασμό με αυτό, θα χαθούν(λόγω έλλειψης τροφής) ή και θα πνιγούν εκατομμύρια ζώα, επιδεινώνοντας ακόμα περισσότερο το πιο πάνω σενάριο.

• Αυξημένα προβλήματα υγείας λόγω καυσώνων και έκθεση σε υπεριώδη ακτινοβολία (UV).

• Συνεχείς επιπτώσεις στην υγεία λόγω ψύχους, εξαιτίας διαταραχών στην παροχή ενέργειας.

• Αυξημένες επιπτώσεις στην υγεία λόγω πλημμυρών, όπως πνιγμοί, αναπνευστικές νόσοι, επιπτώσεις

στην ψυχική υγεία, νόσοι που μεταδίδονται με το νερό και τα τρόφιμα, λόγω διαταραχής στην

παροχή νερού και τις αποχετεύσεις.

• Επιπτώσεις στην υγεία λόγω ξηρασίας, όπως υποσιτισμός, καθώς θα μειώνεται η παραγωγή φυτικών

προϊόντων.

• Μεταβολές στα νοσήματα που μεταδίδονται με τις τροφές, διότι η επιμόλυνση των τροφίμων είναι

πιο πιθανή με τις αυξανόμενες θερμοκρασίες.

• Αύξηση των λοιμωδών νόσων και μεταβολή της κατανομής τους, με τις τροπικές και υποτροπικές

νόσους να γίνονται πιο συχνές στην Ευρώπη.

• Αυξημένα νοσήματα από το νερό, εκεί που τα επίπεδα νερού, αποχέτευσης και ατομικής υγιεινής

είναι χαμηλά.

• Αυξημένες αναπνευστικές νόσοι και αλλεργίες, λόγω υψηλότερων συγκεντρώσεων όζοντος στην

επιφάνεια του εδάφους, σωματιδιακής ύλης και μεταβολών στην κατανομή της γύρης.

• άσθμα

• χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ)

• ρινοκολπίτιδα

• λοιμώξεις του αναπνευστικού

Ο αντίκτυπος της κλιματικής αλλαγής στα άτομα με πνευμονικές νόσους θα εξαρτηθεί από τον βαθμό αύξησης της θερμοκρασίας σε σχέση με σήμερα, τον κίνδυνο πλημμυρών και υπερβολικής βροχόπτωσης, καθώς και από τις συνέπειες αυτών των αλλαγών σε άλλους παράγοντες που σχετίζονται με την υγεία, όπως η ατμοσφαιρική ρύπανση, τα αλλεργιογόνα και οι μύκητες. Ο μακροπρόθεσμος σχεδιασμός είναι ζωτικής σημασίας. Οι άνθρωποι πρέπει να μάθουν να προσαρμόζονται πολύ περισσότερο και όχι απλά να ανταποκρίνονται στα ακραία φαινόμενα. Συνεπώς, τα διαγνωστικά εργαλεία και οι κλινικές θεραπείες θα χρειαστεί να τροποποιηθούν με τον χρόνο και οι κλινικοί γιατροί θα πρέπει να ενημερωθούν για τις μεταβαλλόμενες μορφές των νόσων που θα προκύψουν ως επακόλουθο των μεταβαλλόμενων περιβαλλοντικών συνθηκών. Αυτό απαιτεί καλύτερη επιτήρηση των νόσων και συστήματα προειδοποίησης.