Γυναικολογική αιμορραγία. Μητρορραγία (κολπική αιμόρροια εκτός περιόδου, στην εγκυμοσύνη ή μετά την εμμηνόπαυση)

του Γιώργου Μονεμβασίτη, γυναικολόγου, medlabnews.gr

Η εμφάνιση αίματος εκτός περιόδου θα μπορούσε δυνητικά να αποτελέσει λόγο ανησυχίας για μια γυναίκα. Η μη φυσιολογική αιμορραγία μπορεί προκύπτει από πολλαπλά αίτια και όχι κατ’ ανάγκη σοβαρά, μεταξύ των οποίων πολύποδες, ινομυώματα, περι-εμμηνόπαυση.  Η ακανόνιστη αιμορραγία μπορεί να σηματοδοτεί πολλά πράγματα: περίοδοι που διαρκούν περισσότερο από το φυσιολογικό, αιμορραγία στο μέσο του μήνα, δύο εμμηνορρυσιακοί κύκλοι ανά μήνα, αιμορραγία μετά το σεξ και άλλα μη φυσιολογικά συμπτώματα.

Στα παιδιά η  αιμορραγία πριν την αναμενόμενη έναρξη της περιόδου στα νέα κορίτσια θα μπορούσε να είναι σημάδι πρόωρης εφηβείας. Άλλες πιθανές αιτίες περιλαμβάνουν την παρουσία ενός ξένου σώματος στον κόλπο,σεξουαλική παρενόχληση, μόλυνση και, σπάνια, όγκο.

Αιματηρές ή καφεοειδείς εκκρίσεις: Όταν εμφανίζονται χωρίς προφανή αιτία (έμμηνος ρύση) μπορεί να σχετίζονται είτε με ανωμαλία στον κύκλο της γυναίκας (ορμονικό πρόβλημα) ή ακόμα και με καρκίνο στην μήτρα ή στον τράχηλο και σε κάθε περίπτωση πρέπει να ελέγχονται. Μπορεί ακόμα και να σχετίζονται με ουρολοίμωξη, όμως τότε οπωσδήποτε θα προηγούνται αυτών άλλα έντονα συμπτώματα πόνου ή τσουξίματος.

Διαταραχές της πήξης του αίματος, η λήψη αντιπηκτικών ή αντιφλεγμονωδών φαρμάκων οδηγούν σε αλλοιωμένα χαρακτηριστικά πήξης του αίματος και σε μεγαλύτερες απώλειες κατά την έμμηνο ρύση.

Τα προβλήματα του θυρεοειδούς αδένα μπορούν επίσης να επηρεάσουν τον εμμηνορρυσιακό κύκλο.

Η αιμορραγία στη διάρκεια της εγκυμοσύνης, ιδιαίτερα τις πρώτες εβδομάδες, είναι εξαιρετικά κοινό φαινόμενο και παρότι είναι ανησυχητική δεν σημαίνει ότι τα πράγματα δεν θα εξελιχθούν ομαλά. Οι περισσότερες γυναίκες παρουσιάζουν μικρή αιμορραγία μεταξύ 6ης και 8ης εβδομάδας και στη συνέχεια μπορεί να έχουν μία απολύτως φυσιολογική εγκυμοσύνη.

Μία βασική αιτία εμφάνισης μικρής ποσότητας αίματος κατά τις πρώτες εβδομάδες εγκυμοσύνης είναι το γεγονός ότι ο τράχηλος της γυναίκας γίνεται λίγο πιο ευαίσθητος και ευάλωτος σε ερεθισμούς και περιστασιακά μπορεί και να αιμορραγεί μετά από μία ερωτική επαφή ή ακόμα και χωρίς κανένα λόγο. Οι ορμόνες της εγκυμοσύνης επίσης, μπορεί να ευθύνονται για την αιμορραγία του τραχήλου ή να συμβαίνουν μικρές αιμορραγίες  καθώς ο πλακούντας εγκαθίσταται στο εσωτερικό της μήτρας ή κατά την εμφύτευση του ωαρίου. Αν και όλες τις φορές δεν συντρέχει λόγος ανησυχίας το σύμπτωμα της εμφάνισης της αιμορραγίας κατά τις πρώτες εβδομάδες κύησης πρέπει να παρακολουθείται από τον γυναικολόγο.

Στις θηλάζουσες μητέρες και στις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες, η κολπική ξηρότητα, συνδυαστικά με την τριβή της ερωτικής επαφής, μπορούν να προκαλέσουν την έκκριση κηλίδων αίματος μετά την συνουσία.

Αιμορραγία μετά από κάθε σεξουαλική επαφή είναι ανησυχητικό σύμπτωμα ότι ο τράχηλος ερεθίζεται εύκολα και συνήθως αυτό συμβαίνει αν υπάρχει κάποια λοίμωξη. Τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, όπως τα χλαμύδια και η γονόρροια, μπορούν να προκαλέσουν τραχηλικές αλλοιώσεις που αιμορραγούν με το σεξ.

  •  Έμμηνος ρύση (ή αλλιώς “περίοδος”) – η εξαιρετικά βαριά αιμορραγία κατά τη διάρκεια των περιόδων ονομάζεται μηνορραγία

  • Εάν η αιμορραγία εμφανίζεται μεταξύ των περιόδων, μεσοκυκλική αιμορραγία, αυτό δεν είναι απαραιτήτως παθολογικό, και συχνά οφείλεται στην ωορρηξία.

  • Η δυσλειτουργική αιμορραγία της μήτρας είναι ένα συχνό αίτιο βαριάς ή/και ανώμαλης αιμορραγίας. Οφείλεται σε ορμονικές διαταραχές, και τα συμπτώματα μπορούν να ρυθμιστούν με τη λήψη αντισυλληπτικών φαρμάκων (αν και η ορμονική αντισύλληψη δεν θεραπεύει την πραγματική αιτία της διαταραχής).

  • Εάν οφείλεται στο σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS), είναι απαραίτητη η πλήρης διερεύνηση και αντιμετώπιση του συνδρόμου

  • Λειομευώματα ή ινομυώματα είναι καλοήθεις όγκοι της μήτρας

  • Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας μπορεί να εμφανιστεί στις γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας και, συχνά, η αιμορραγία εμφανίζεται μετά από σεξουαλική επαφή.

  • Ο καρκίνος της μήτρας (ενδομητρίου), ενδέχεται να οδηγήσει σε ανώμαλη και συχνά παρατεταμένη αιμορραγία.

  • Στις γυναίκες που γέννησαν πρόσφατα ή που απέβαλαν, η κολπική αιμορραγία μπορεί να υποδηλώνει υπολείματα κύησης ή φλεγμονή.

Η αιμορραγία μπορεί να προέρχεται:

• Από το αιδοίο και τον κόλπο: Ατροφία, εξελκώσεις, τραυματισμοί και καρκίνος.

• Από τον τράχηλο της μήτρας: Φλεγμονές, τραχηλικοί πολύποδες, δυσπλασία ή και καρκίνος του τραχήλου της μήτρας.

• Από το ενδομήτριο: Ενδομητρικοί πολύποδες, ενδομητρίτιδα, ατροφία, αλλά και υπερπλασία και καρκίνος του ενδομητρίου.

• Από τις ωοθήκες: Ωοθηκικοί όγκοι που εκκρίνουν οιστρογόνα ή διηθούν το τοίχωμα της μήτρας.

Όλες οι μορφές αιμορραγίας στις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες χρήζουν επείγουσας ιατρικής φροντίδας. Στις περισσότερες περιπτώσεις η εμφάνιση μιας αιμορραγίας στην εμμηνόπαυση οφείλεται σε καλοήθη αίτια, όμως μπορεί να αποτελεί ένδειξη της παρουσίας ενός γυναικολογικού καρκίνου, γιαυτό και απαιτεί πάντα άμεση διερεύνηση.

Η κλινική εξέταση και το υπερηχογράφημα μήτρας και ωοθηκών που πάντα πρέπει να γίνονται, δίνουν πάρα πολύ σημαντικές πληροφορίες. Ειδικότερα με το διακολπικό υπερηχογράφημα αναγνωρίζονται ανατομικές ανωμαλίες της μήτρας (π.χ.

διαφράγματα, ινομυώματα) που ανάλογα με τη θέση τους μπορεί να ευθύνονται ακόμα και εξ’ ολοκλήρου για το πρόβλημα.

Επιπλέον μπορούμε να βρούμε ενδομήτριους πολύποδες ή υπετροφικό ενδομήτριο. 
Σημαντικό μέρος της διερεύνησης αποτελεί ο ορμονολογικός έλεγχος με τον οποίο διαπιστώνουμε τη φυσιολογική λειτουργία τόσο των ωοθηκών όσο και του θυρεοειδούς αδένα.

Βιοψία ενδομητρίου (λήψη βιοψίας από τον ιστό που επικαλύπτει το εσωτερικό τής μήτρας με λεπτό καθετήρα ή με απόξεση ή υστεροσκοπικά)