Ομιλία του Πρωθυπουργού, Αλέξη Τσίπρα, στα εγκαίνια του Γενικού Νοσοκομείου Θήρας

Κυρίες και κύριοι ,

Η σημερινή ημέρα είναι ιδιαιτέρως σημαντική για τους κατοίκους της Σαντορίνης, έναν τόπο εξαιρετικό, ιδιαίτερο και νομίζω ότι πράγματι είναι οξύμωρο να ακούω από το δήμαρχο ότι έχει να έρθει στο νησί Πρωθυπουργός 60 χρόνια.

Αυτή τη φορά,  όμως, δεν έρχεται Πρωθυπουργός εξαιτίας ενός φυσικού φαινομένου, διότι έγινε σεισμός, αλλά διότι υλοποιείται μια υπόσχεση χρόνων και μία ανάγκη για την τοπική κοινωνία και για αυτό το νησί, που θα έπρεπε να έχει υλοποιηθεί εδώ και πάρα πολλά χρόνια.

Κάποιοι θα πουν ότι ενδεχομένως είναι το αυτονόητο που θα μπορούσε να γίνει σε ένα τόπο σαν τη Σαντορίνη, ένα δημόσιο νοσοκομείο, σύγχρονο, αντάξιο της σημασίας που έχει ένας τόπος που αποτελεί ίσως τον πρώτο σημαντικότερο τουριστικό προορισμό για τη χώρα.  Όμως, ορισμένες φορές τα αυτονόητα είναι αυτά τα οποία πρέπει να επιδιώξουμε να υλοποιήσουμε πρώτα.

Και το λέω αυτό, διότι, αγαπητοί φίλοι και αγαπητές φίλες, αυτό το στολίδι που βλέπετε πίσω σας είναι εδώ και πέντε περίπου χρόνια έτοιμο να στεγάσει τις υπηρεσίες, με σύγχρονες δομές, ενός πολύ σημαντικού νοσοκομείου για τον τόπο της Σαντορίνης και τα γύρω νησιά.  Παρόλα αυτά, εδώ και πέντε χρόνια παρέμεινε κλειδωμένο, αραχνιασμένο, με τον μηχανολογικό εξοπλισμό να σκουριάζει. Εδώ και πέντε χρόνια λουκέτο. Γιατί άραγε; Εγώ θα σας το πω έξω από τα δόντια: γιατί δεν υπήρξε η πολιτική βούληση να προχωρήσει αυτό το έργο, που τόσο ανάγκη το έχει η τοπική κοινωνία. Όποιος δεν θέλει να ζυμώσει, – 40 χρόνια  δεν ξέρω – αλλά  πέντε χρόνια κοσκινίζει εδώ στη Σαντορίνη, προκειμένου αυτό εδώ το νοσοκομείο να αποτελεί μήλον της έριδος και αντικείμενο διεκδίκησης από ιδιωτικά συμφέροντα, διότι αυτή είναι η αλήθεια. Πέντε χρόνια! Και βεβαίως κάποιοι θα πουν, μα εντάξει, δεν είστε και 100% έτοιμοι.  Ναι, αλλά εμείς βαρεθήκαμε πια να κοσκινίζουμε και θέλουμε να ζυμώσουμε και να φάμε ψωμί.  Για αυτό και ανοίγουμε σήμερα και ξεκινάμε με  πάνω από 120 άνδρες και γυναίκες προσωπικό και είναι δέσμευση και υπόσχεση ότι μέχρι το τέλος του χρόνου θα έχει πληρωθεί εξ ολοκλήρου ο οργανισμός από γιατρούς και νοσηλευτικό προσωπικό, καθώς και από την απαραίτητη υλικοτεχνική υποδομή.

Φίλες και φίλοι, θα ήθελα να μου επιτρέψετε εδώ να αναφερθώ όχι τόσο στην ιστορία – την ξέρετε, την γνωρίζετε – αλλά να αναφερθώ στο πόσο μεγάλη σημασία έχει στα χρόνια τα δύσκολα που βιώνουμε, στις δύσκολες στιγμές, στις στιγμές της κρίσης, να δώσουμε προτεραιότητα στην προστασία των πιο αδύναμων συμπολιτών μας και στις στοιχειώδεις δημόσιες υποδομές.

Ο χώρος της Υγείας είναι ένας χώρος ταλαιπωρημένος. Ένας χώρος που και πριν τα χρόνια της κρίσης αντιμετώπιζε πολύ μεγάλα προβλήματα.  Στέκεται σήμερα όρθιος χάρη στις υπεράνθρωπες προσπάθειες αφανών ηρώων, νοσηλευτών και γιατρών, που τιμούν τον όρκο τους, που στέκονται έντιμοι απέναντι στον πολίτη και δίνουν από το υστέρημα του χρόνου τους και από την ικμάδα των δυνάμεών τους, προκειμένου να φροντίζουν τον συμπολίτη μας που έχει ανάγκη, που βρίσκεται σε δυσκολία.

Είναι, βεβαίως, γεγονός ότι το Εθνικό Σύστημα Υγείας χρειάζεται ανασυγκρότηση.  Πρωτίστως, η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, διότι αν δεν έχεις τη δυνατότητα για ένα απλό περιστατικό να πας στην πρωτοβάθμια φροντίδα, τότε δεν έχεις άλλη επιλογή από το να πας στο νοσοκομείο, όπου με αυτό τον τρόπο φορτίζεις ακόμη περισσότερο έναν υπερφορτισμένο – θα έλεγε κανείς – οργανισμό.  Όμως, παρά τις τρομακτικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε την περίοδο της κρίσης, δεν είναι η μόνη αιτία η δημοσιονομική δυσπραγία που έχει οδηγήσει σε αυτή την κατάσταση σήμερα το ΕΣΥ.  Είναι και οι πολιτικές επιλογές.  Δεν είναι το γεγονός μόνο ότι οι προϋπολογισμοί μας  ήταν και συνεχίζουν να είναι περιορισμένοι, κάτω από αυτή τη μέγγενη της δημοσιονομικής προσαρμογής που επιβάλλεται από τους εταίρους μας  – αυτή είναι η πραγματικότητα – αλλά είναι και το γεγονός ότι κάποιοι ήθελαν να είναι και η Υγεία ένας χώρος από τον οποίον ημέτεροι θα κερδίσουν και λογής συμφέροντα θα ανθίσουν.

Εμείς, λοιπόν, παρά την οικονομική δυσπραγία, το πρώτο πράγμα που κάναμε ήταν να αφαιρέσουμε αυτό το απαράδεκτο εισιτήριο των 5 ευρώ για κάθε πολίτη που θέλει να έχει εξετάσεις, να μπει σε ένα δημόσιο νοσοκομείο. Το δεύτερο ήταν, παρά το γεγονός ότι το 2016 ήταν ένας προϋπολογισμός περικοπών – στην πραγματικότητα λιτότητας – βεβαίως, μιας προσαρμογής πολύ πιο ήπιας από ό,τι παλαιότερα αλλά ήταν ένας προϋπολογισμός προσαρμογής,  εμείς κατ’ εξαίρεση αυξήσαμε τις δαπάνες για τη δημόσια υγεία, κόψαμε από αλλού, αλλά αυξήσαμε τις δαπάνες για τη δημόσια υγεία.  Και βεβαίως δεν μπορώ να μην αναφερθώ στο γεγονός ότι υλοποιήσαμε μία δέσμευση, η οποία όμως αποτελεί ταυτόχρονα και σημαντική κοινωνική ανάγκη. Δεν είναι λογικό να μιλάς για δημόσια υγεία και όταν έρχεται ο πολίτης σε ένα δημόσιο νοσοκομείο είτε για να έχει περίθαλψη, είτε για εξετάσεις, να του ζητάς, πέρα από τα πέντε ευρώ, στο τέλος να πληρώσει τη «λυπητερή».  Και όταν δεν έχει και είναι ανασφάλιστος, δεν έχει περίθαλψη, να του ζητάς να πληρώσει, προκειμένου να έχει τις υπηρεσίες υγείας. Και βεβαίως οι άνθρωποι αυτοί τι έκαναν; Δεν είχαν να πληρώσουν και ερχόταν ο λογαριασμός στην εφορία. Κάποιοι έλεγαν, «έλα μωρέ αυτό είναι ασήμαντο πράγμα», όμως αφορά, δυστυχώς, στις μέρες μας χιλιάδες συμπολίτες μας. Και ήταν, πράγματι, μεγάλη τομή το γεγονός ότι δώσαμε τη δυνατότητα σε πάνω από 2.000.000 ανασφάλιστους συμπολίτες μας να έχουν δωρεάν περίθαλψη στα δημόσια νοσοκομεία.

Φίλες και φίλοι, λοιπόν,  σήμερα ερχόμαστε να εγκαινιάσουμε ένα πραγματικό στολίδι, το οποίο από Δευτέρα  θα δίνει τη δυνατότητα όχι μόνο στους πολίτες της Σαντορίνης και των γύρω νησιών να έχουν περίθαλψη υψηλού επιπέδου, αλλά και στους επισκέπτες σας να έχουν περίθαλψη υψηλού επιπέδου.

Θέλω να ευχαριστήσω θερμά όλους τους τοπικούς φορείς και παράγοντες που το πάλεψαν. Το πάλεψαν,  προκειμένου τα ιδιωτικά συμφέροντα που ήθελαν αυτό το δημόσιο κτίριο, αυτό το δημόσιο νοσοκομείο να λειτουργήσει κάτω από την ομπρέλα κάποιου ιδιώτη. Το πάλεψαν και κατάφεραν αυτό να μην συμβεί και να ανοίξει σήμερα ως δημόσιο νοσοκομείο.

Θέλω ειδικότερα να αναφερθώ και να ευχαριστήσω την Μητρόπολη Θήρας, Αμοργού και Νήσων και τον Μητροπολίτη, όχι μόνο διότι παραχώρησε αυτόν τον εξαιρετικό χώρο, αλλά και διότι πρωτοστάτησε σε αυτόν τον αγώνα να διατηρηθεί δημόσιος ο χαρακτήρας του νοσοκομείου .

Θέλω,  τέλος, να μου επιτρέψετε δύο λόγια σε σχέση με το συνολικότερο όραμα για την Υγεία, διότι αυτός ο χώρος έχει υποφέρει, διαρκώς έμπαινε στο στόχαστρο της περικοπής δαπανών. Και ξέρετε, σήμερα υπάρχει μια μεγάλη συζήτηση για το αν πρέπει να εξορθολογήσουμε τα δημοσιονομικά μας μέσα από την προσπάθεια φορολογίας σε όσους έχουν τη δυνατότητα να πληρώσουν ή από την περικοπή δαπανών. Και κάποιοι λένε ότι  πρέπει να περικόψουμε δαπάνες και όχι να αυξήσουμε τα έσοδα . Όταν λένε «δαπάνες» τι εννοούν όμως;  Εννοούν μισθούς και συντάξεις και δαπάνες για Υγεία και Παιδεία. Πόσο άλλο να περικόψει κανείς δαπάνες σε Παιδεία και Υγεία; Και ιδιαίτερα όσοι γνωρίζουν από κοντά τις συνθήκες, αυτό  το καταλαβαίνουν πάρα πολύ καλά. Δεν μπορεί να περικόψει κανείς ζωτικές κοινωνικές παροχές. Βεβαίως, όταν λένε «δαπάνες» αυτοί που μας ζητούν περικοπές στις δαπάνες δεν εννοούν τις σπατάλες, δεν εννοούν τα θαλασσοδάνεια  τραπεζών που  έχουν πάρει κρατικό χρήμα και τα δίνουν σε ημέτερους, προκειμένου να έχουν τη δυνατότητα να λειτουργούν επιχειρήσεις τις οποίες τις κλείνουν στην πορεία. Έχει γεμίσει η Ελλάδα πλούσιους επιχειρηματίες με λεφτά στο εξωτερικό με πτωχευμένες επιχειρήσεις.  Όχι, δεν εννοούν αυτό, εννοούν περικοπές στις άμεσες δαπάνες,  στις άμεσα αναγκαίες για τον πολίτη και για την κοινωνία.

Και όταν εμείς μιλάμε για την ανάγκη στήριξης  της δημόσιας υγείας και για μια υπεράνθρωπη προσπάθεια που γίνεται,  εννοούμε τους χώρους,  όπου ο πολίτης, ανεξάρτητα του εισοδήματός του, θα έχει τη δυνατότητα να νοσηλεύεται, να περιθάλπεται, να εξετάζεται. Δεν εννοούμε αυτές τις υπερπολυτελείς off-shore τύπου ΚΕΕΛΠΝΟ, που μοίραζαν δεξιά και αριστερά  διαφημιστική πίτα και ενδεχομένως και «μαύρο» χρήμα σε ημέτερους. Πόσα, άραγε, νοσοκομεία σαν και αυτό θα μπορούσαν να είχαν γίνει στην περιφέρεια, αν αυτά τα χρήματα δεν σπαταλιόντουσαν δεξιά και αριστερά, προκειμένου κάποιοι να έχουν την εύνοια των μέσων ενημέρωσης, όσοι διετέλεσαν υπουργοί Υγείας; Πρέπει κάποια στιγμή να πούμε τα πράγματα με το όνομά τους.  Και αν υπάρχει αντίρρηση, ας έρθει κανείς να μας πει ότι δεν είναι έτσι.

Φίλες και φίλοι, μέσα σε δύσκολες συνθήκες,  προσπαθούμε να στηρίξουμε το μόνιμο ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό και προχωράμε για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια σε προσλήψεις. Είναι ικανές να αλλάξουν από τη μια μέρα στην άλλη την εικόνα; Όχι, αλλά τουλάχιστον είναι μια σημαντική αρχή. 3.500 ιατροί , νοσηλευτές και λοιπό προσωπικό είναι οι μόνιμες προσλήψεις στο χώρο της Υγείας που ξεκινήσαμε και θα ολοκληρώσουμε έως το τέλος του 2016. Αυξήσαμε το κονδύλι για τις εφημερίες των ιατρών και τις υπερωρίες του νοσηλευτικού και λοιπού προσωπικού από τα 297 στα 335 εκατ. ευρώ και εξασφαλίστηκε 1,5 εκατ. ευρώ , ώστε να δοθεί ως οικονομικό κίνητρο για μηνιαίο επίδομα ύψους 400 ευρώ  σε 311 γιατρούς  που υπηρετούν ή θα υπηρετήσουν σε άγονες περιοχές, με στόχο να ενισχύσουμε τις περιοχές αυτές και να διασφαλίσουμε την καθολική και ισότιμη υγειονομική φροντίδα των κατοίκων όλης της χώρας.

Με τη δέσμη μέτρων του παράλληλου προγράμματος  κάνουμε πράξη το όραμα για ελεύθερη πρόσβαση στην Υγεία για όλους τους πολίτες. Αυτό, όμως όπως είπα και πριν, αφορά πρώτα και κύρια  την προσπάθεια για ενίσχυση της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας  Υγείας. Ένα νέο μοντέλο μονάδων πρωτοβάθμιας φροντίδας, το οποίο θα αποτελείται από παιδίατρους, νοσηλευτές, κοινωνικούς λειτουργούς, δημιουργώντας  μονάδες στη γειτονιά, δίπλα στον πολίτη, αλλά και στην περιφέρεια.  Σε αυτή τη λογική δουλεύουμε, προσπαθούμε  να σπάσουμε  το απόστημα της διαφθοράς στο οποίο αναφέρθηκα πιο πριν, να διαλύσουμε τα κυκλώματα στον τομέα των προμηθειών.

Στην Υγεία, δυστυχώς, στα χρόνια της ανάπτυξης,  όχι της κρίσης,  ένα μεγάλο πάρτι έγινε και βεβαίως και στα χρόνια της κρίσης. Πρέπει, λοιπόν, να ενισχύσουμε τις δημόσιες δαπάνες στην υγεία που έχουν άμεση ανταποδοτικότητα  και να περικόψουμε εκείνες τις σπατάλες, που πηγαίνουν δυστυχώς στις τσέπες κάποιων  επιτηδείων.  Και βέβαια, αυτή η καταπολέμηση της διαφθοράς πρέπει να είναι η πρώτη προτεραιότητα σε όλα τα επίπεδα , από το υψηλότερο έως το χαμηλότερο. Δεν θέλω να μακρηγορήσω, διότι δεν θέλω η πρώτη περίθαλψη να είναι από  ηλίαση, επειδή  είσαστε  για πολλή ώρα κάτω από τον ήλιο. Θέλω, όμως,  να πω ένα πράγμα. Θέλω να επισημάνω κάτι που ειπώθηκε και πριν. Εντάξει το κτίριο αυτό, ο εξοπλισμός. Δεν θα υπάρξει κανένας που να πει ότι δεν είναι ένα στολίδι για την περιοχή.

Αλλά πάνω απ’ όλα, ένα νοσηλευτικό ίδρυμα είναι οι άνθρωποι που είναι μέσα. Είναι το νοσηλευτικό προσωπικό, είναι οι γιατροί. Σας ζητώ, λοιπόν, ως τοπική κοινωνία,  να ανοίξετε τις αγκαλιές σας και να βοηθήσετε αυτούς τους ανθρώπους, νέους ανθρώπους στην πλειοψηφία τους, που έρχονται πρωτοπροσλαμβανόμενοι, ως πρώτη   εργασία, με μεγάλη διάθεση για δουλειά και προσφορά στην κοινωνία, στον πολίτη , στον τόπο.  Να τους ανοίξετε τις αγκαλιές σας, να έχουν τη δυνατότητα να εργαστούν και να αποδώσουν σε ένα περιβάλλον, βεβαίως σε συνθήκες αξιοπρεπείς, με αξιοπρεπείς μισθούς, αλλά, πέρα από τους μισθούς,  έχει μεγάλη σημασία το περιβάλλον  μέσα στο οποίο ζει κανείς. Όσο λοιπόν πραγματικά και βλέπω στα πρόσωπά σας με μεγάλη λαχτάρα ο λαός εδώ του νησιού θέλησε να ανοίξει αυτό εδώ το νοσοκομείο, τέτοια λαχτάρα έχουν κι αυτά τα παιδιά που πιάνουν για πρώτη φορά δουλειά  μέσα στην κρίση να δώσουν στον συνάνθρωπο και στον τόπο. Βοηθήστε τους και θα σας βοηθήσουν.

Σε λίγο διάστημα, θα είναι πλήρες το οργανόγραμμα και από γιατρούς και από νοσηλευτές και από τον αξονικό τομογράφο και θα λειτουργήσει και η Μονάδα Τεχνητού Νεφρού. Συνεπώς, όχι μόνο θα έχετε τη δυνατότητα – «χτύπα ξύλο» αν κάτι συμβεί – δίπλα σας να έχετε ένα πολύ ισχυρό νοσοκομείο, αλλά και οι νέες γυναίκες του νησιού να μπορούν να γεννούν εδώ, να μην φεύγουν από τον τόπο τους, να μπορούν να έχουν μια αξιοπρεπή περίθαλψη, αλλά και  επισκέπτες που μπορεί να έρχονται από πολύ μακρινά μέρη, να είναι σίγουροι για τη διαμονή τους στον καλύτερο τουριστικό προορισμό όχι της Ελλάδας, της Ευρώπης, θα έλεγα ίσως και του πλανήτη. Διότι είναι ένα ιδιαίτερο μέρος, ένας τόπος που αξίζει κανείς να τον αγαπήσει.

Σας ευχαριστώ, λοιπόν, θερμά. Και θέλω να σας υποσχεθώ ότι σε ό,τι με αφορά, βεβαίως – εντάξει 60 χρόνια είναι πολλά,  δεν σκοπεύω! – αλλά σε αυτήν και την επόμενη τετραετία θα ξανάρθω στο νησί σας.