Τι μπορεί να κολλήσετε αν κολυμπάτε σε μολυσμένα νερά; Λοιμώξεις από θάλασσα, πισίνα

της Κλεοπάτρας Ζουμπουρλή, μοριακή βιολόγος, medlabnews.gr

Η κολύμβηση στη θάλασσα είναι δημοφιλής και έχει σημαντικά οφέλη στη σωματική και ψυχική υγεία. Εντούτοις, οι κολυμβητές διατρέχουν κινδύνους, οι οποίοι δεν πρέπει να αγνοούνται. Ίσως ο πλέον μελετημένος κίνδυνος είναι οι λοιμώξεις, χωρίς να αγνοούμε τους υπόλοιπους κινδύνους, όπως ο πνιγμός ή ο παραλίγο πνιγμός, το ηλιακό έγκαυμα, οι επαφές με θαλάσσιους οργανισμούς (αχινούς, μέδουσες, σκορπίδι, κλπ), τα ατυχήματα και οι κακώσεις (εκδορές, διαστρέμματα, κατάγματα κλπ), καθώς και οι αλλεργίες

H ρύπανση της θάλασσας, όπως είναι λογικό, συγκεντρώνεται κυρίως στις παράκτιες περιοχές, όπου η παρουσία του πληθυσμού είναι αυξημένη και βεβαίως ασκούνται οι περισσότερες,συνήθως ρυπογόνες, δραστηριότητες. Δεν είναι όμως μόνο οι ανθρώπινες δραστηριότητες που συγκεντρώνονται κοντά στις ακτές και τα περισσότερα οικοσύστημα αλλά και βιομηχανίες και βιοτεχνίες. Aποτέλεσμα είναι η ρύπανση όχι μόνο να δημιουργεί προβλήματα ως προς την ποιότητα ζωής και την υγεία των ανθρώπων, αλλά να προκαλεί και ανεπανόρθωτη ζημιά στα οικοσυστήματα, διαταράσσοντας τη φυσική ισορροπία και δημιουργώντας τρομερές συνέπειες για το μέλλον ειδών ολόκληρων. Ευλογία και κατάρα η τεχνολογία, που όχι μόνο υπηρετεί τον άνθρωπο, όπως είναι και ο στόχος της, αλλά καταστρέφει το περιβάλλον. Και βεβαίως πάλι στην τεχνολογία καταφεύγουμε για να βρούμε τρόπους αντιμετώπισης της μόλυνσης, κάτι που επιβαρύνει την κοινωνία με τεράστιο οικονομικό κόστος. Τα νερά της θάλασσας μπορεί επίσης να μολυνθούν από μικροοργανισμούς της ατμόσφαιρας όταν πνέουν δυνατοί άνεμοι, ή από το νερό της βροχής με το οποίο παρασύρονται μικροοργανισμοί από την ατμόσφαιρα , ενώ οι ποταμοί που εκβάλουν στην θάλασσα μεταφέρουν λύματα, με μικρόβια και διάφορες ουσίες. Επίσης η θάλασσα ρυπαίνεται από άλλες ανθρωπογενείς δραστηριότητες που παράγουν απόβλητα που περιέχουν φυτοφάρμακα- πίσσα – πετρελαιοειδείς ουσίες – βιομηχανικά και ραδιενεργά απόβλητα με καταστρεπτικά αποτελέσματα στη θαλάσσια βιοποικιλότητα

Έχει αποδειχθεί ότι τα μικρόβια αυτά που βρίσκουμε στο νερό είτε στο πόσιμο είτε στο θαλασσινό ζουν στον εντερικό σωλήνα του ανθρώπου και των ζώων. Επομένως η ανεύρεση αυτών των μικροβίων σε θαλάσσιο νερό ή το πόσιμο νερό σημαίνει την ρύπανση και κυρίως την μόλυνση της θαλάσσιας περιοχής και της πηγής ή του φρεατίου το νερό των όποιων χρησιμοποιείται για πόσιμο , από λύματα ανθρώπινης ή ζωικής προελεύσεως, ενώ παθογόνα μικρόβια πάντοτε υπάρχουν εκεί που συνήθως εκβάλουν κυρίως αγωγοί λυμάτων η υπάρχουν εκβολές ρυακιών και ποταμών όπως συμβαίνει στις θαλάσσιες περιοχές.

Στις παραλίες που υπάρχει συνωστισμός και υπάρχουν πολλοί λουόμενοι, τότε ρυπαρές ουσίες και μικρόβια από τη φυσιολογική χλωρίδα του ανθρώπου (σταφυλόκοκκος) μολύνουν στο νερό και όταν αυτό το μικροβιακό φορτίο είναι μεγάλο.

Η μετάδοση των μικροβίων με το νερό είναι ο πιο γρήγορος τρόπος εξάπλωσης πολλών λοιμωδών νοσημάτων και η εμφάνιση επιδημιών από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Επιδημίες από υδατογενή νοσήματα γίνονται και σήμερα στις λιγότερo ανεπτυγμένες χώρες. Ο Τύφος, η Χολέρα, η Δυσεντερία, η Ηπατίτιδα Α είναι τα πιο γνωστά μεταδοτικά νοσήματα,τα μικρόβια των οποίων μεταφέρονται με το νερό κυρίως με το πόσιμο και προκαλούσαν μεγάλες επιδημίες σε ολόκληρο τον πλανήτη με πολλά θύματα. Η επιστημονική έρευνα και μελέτη έδωσε λύσεις , η καθιέρωση της χλωρίωσης του πόσιμου νερού και των κολυμβητικών δεξαμενών, τα Υδραγωγεία και το δίκτυο Ύδρευσης είχε ως αποτέλεσμα την εξαφάνιση αυτών των λοιμωδών νοσημάτων κυρίως στις ανεπτυγμένες χώρες, στις οποίες όμως εξακολουθούν ακόμη και σήμερα να εμφανίζονται κατά καιρούς επιδημίες από μικρόβια που μεταδίδονται με το πόσιμο νερό ή το νερό των θαλασσών.

Τα νοσήματα που προκαλούνται από τα μικρόβια που μεταφέρονται και ζουν στο νερό είναι:
• γαστρεντερίτιδες
•  ηπατίτιδες 
•  επιμολύνσεις τραυμάτων 
•  δερματικές αλλοιώσεις 
•  ουρολοιμώξεις, 
•  ωτίτιδες 
•  επιπεφυκίτιδες 
•  κολπίτιδες 
•  αναπνευστικές και γενικευμένες λοιμώξεις.

Εχει διαπιστωθεί ότι υπάρχει δοσοεξαρτώμενη σχέση ανάμεσα στο επίπεδο μόλυνσης των υδάτων και στα προαναφερόμενα νοσήματα. Τα λοιμώδη νοσήματα της κατηγορίας αυτής είναι ιδιαίτερα συνήθη το καλοκαίρι και οφείλονται σε μετάδοση λοιμογόνων οργανισμών μέσω κατάποσης ή εισπνοής μολυσμένων σωματιδίων ή απευθείας προσβολή του δέρματος και των βλεννογόνων. Οι πιο συχνές λοιμώξεις αυτής της κατηγορίας στην Ελλάδα, είναι η ωτίτιδα και η γαστρεντερίτιδα του κολυμβητή, μολύνσεις τραυμάτων και ματιών, ουροποιογεννητικού και αναπνευστικού συστήματος. Αλλά και ασυνήθιστων επικίνδυνων λοιμώξεων όπως πρωτοζωικών λοιμώξεων, ηπατίτιδας Α, legionella (νόσος των λεγεωνάριων), λεπτόσπειραςκλπ.
Αποφεύγετε να κολυμπάτε σε ακάθαρτα νερά ή σε κακώς συντηρημένες υποδομές ξενοδοχείων (πισίνες).

Είναι επιστημονικά αποδεδειγμένο ότι για να μολυνθεί κάποιος από μολυσμένο θαλάσσιο νερό πρέπει να συνυπάρχουν εκτός από μικροβιακό φορτίο και άλλοι παράγοντες όπως
1- το είδος του μικρόβιου και ο αριθμός των μικροβίων ανά 100 ml θαλασσινού νερού όπου καθορίζεται η επικινδυνότητα αυτών π.χ. (10-100 μικρ. Συγκελα πολύ μεταδοτική σε μικρή δόση )
2- η ηλικία -νεαρές ηλικίες- έγκυες πιο ευπαθείς
3- η μεγάλη -παραμονή στη θάλασσα
4 το αμυντικό σύστημα του ατόμου
5- ο τρόπος κολύμβησης– όσο μεγαλύτερη παραμονή γίνεται στο νερό τόσο περισσότερο αυξάνεται ο κίνδυνος
Προσοχή χρειάζεται στα νήπια διότι μπορεί να πιουν περισσότερο νερό και να παρουσιάσουν διάρροιες ενώ έφηβοι και ενήλικες που καταπίνουν μικρή ποσότητα(15-30ml) δεν κινδυνεύουν από εντερική νόσο αλλά από ωτίτιδες επιπεφυκίτιδες και προβλήματα του ρινοφάρυγγα

Τι μπορείτε να κολλήσετε από μια πισίνα

1. Διάρροια
Ένα παράσιτο που ονομάζεται κρυπτοσπορίδιο (cryptosporidium) προκαλεί συχνά διάρροια, στομαχόπονο και ναυτία, με τα συμπτώματα να επιμένουν έως και για δύο ημέρες. Το παράσιτο καταλήγει στο νερό από υπολείμματα μολυσμένων κοπράνων –ακόμη και απειροελάχιστες ποσότητες, όπως αυτές που καταλήγουν στο νερό από όσους δεν έκαναν ντους πριν βουτήξουν στην πισίνα. Το κρυπτοσπορίδιο είναι ανθεκτικό στο χλώριο και μπορεί να επιβιώσει έξω από το ανθρώπινο σώμα για μεγάλο χρονικό διάστημα. Το παράσιτο μπορεί να μολύνει κάποιον εάν κατά λάθος καταπιεί μολυσμένο νερό από την πισίνα ή εάν αγγίξει το στόμα του μόλις βγει από την πισίνα χωρίς προηγουμένως να έχει πλύνει τα χέρια του.
2. Επιπεφυκίτιδα
Είναι πιθανό να εκδηλωθεί τσούξιμο στα μάτια, υπέρμετρη έκκριση δακρύων και κοκκίνισμα λόγω αλλεργικής αντίδρασης στο χλώριο ή λοίμωξης σε περίπτωση που το νερό της πισίνας δεν έχει καθαριστεί επαρκώς. Προστατέψτε τα μάτια σας φορώντας πάντοτε μάσκα ή γυαλάκια κολύμβησης.
3. Δερματίτιδα από ψευδομονάδα
Η λοίμωξη προκαλεί φαγούρα στο δέρμα και οδηγεί στην εμφάνιση εξανθημάτων, τα οποία είναι πιο έντονα στα σημεία του σώματος που καλύπτει το μαγιό. Κανονικά η ψευδομονάδα εξουδετερώνεται από το χλώριο, όμως μπορεί να επιβιώσει αν το νερό δεν έχει χλωριωθεί επαρκώς ή αν είναι πολύ ζεστό. Ο κίνδυνος λοίμωξης αυξάνεται όσο περισσότερη ώρα ακουμπά το μολυσμένο νερό το δέρμα, γι’ αυτό και οι ενοχλήσεις είναι πιο έντονες στα σημεία που ακουμπά το μαγιό στο δέρμα.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, ήδη από το 1976 (Οδηγία 76/160/EΟΚ), είχε καθιερώσει προδιαγραφές (19 μικροβιολογικά και φυσικοχημικά κριτήρια), οι οποίες έπρεπε να πληρούν τα ύδατα στις ακτές κολύμβησης. Η οδηγία αυτή ενσωματώθηκε στο Ελληνικό Δίκαιο με την 46399/1352/86 Υπουργική Απόφαση. Η εφαρμογή της νομοθεσίας αυτής είχε ως αποτέλεσμα να διατηρούνται οι ακτές καθαρές σε ικανοποιητικό βαθμό και να ευαισθητοποιήσουν το κοινό ως προς τους κινδύνους. Παράλληλα, ενημερώθηκαν και ευαισθητοποιήθηκαν οι επαγγελματίες δημόσιας υγείας για ζητήματα σχετικά με τους κινδύνους των λουομένων. Η Ευρωπαϊκή Ένωση αναθεώρησε την παλαιά οδηγία με τις οδηγίες 2000/60/ΕΚ και 2006/7/ΕK. Αυτές εισήγαγαν νέα μεθοδολογία στη διαδικασία εκτίμησης του κινδύνου και θέσπισαν πιο αυστηρά κριτήρια στην ποιότητα των υδάτων. Επίσης, περιόρισαν τα κριτήρια σε μόλις δυο μικροβιολογικούς δείκτες, τα κολοβακτηρίδια και τους κοπρανώδεις εντερόκοκκους. Με την οδηγία 2006/7ΕΚ οι παραλίες αξιολογούνται σε εξαιρετικής, καλής, ικανοποιητικής και ανεπαρκούς ποιότητας. Η ποιότητα των υδάτων των Ελληνικών θαλασσών χαρακτηρίζεται στο μεγαλύτερο ποσοστό (>95%) ως εξαιρετικής ποιότητας

Πηγή: medlabgr.blogspot.com