Πότε ο βήχας πρέπει να σας ανησυχήσει, τι μπορεί να προκαλέσει και πώς αντιμετωπίζεται;

του Aλέξανδρου Γιατζίδη, Μ.D., medlabnews.gr

ανανεώθηκε 28-8-2016

Ο βήχας είναι ένα πολύ συχνό πρώιμο σύμπτωμα πολλών νοσημάτων του αναπνευστικού συστήματος ή μπορεί να αποτελεί εκδήλωση παθήσεων άλλων οργάνων. Δεν είναι πάθηση, αλλά σύμπτωμα. Όταν συνοδεύεται από απόχρεμψη (φλέματα), τότε οι παθήσεις που τον προκαλούν περιορίζονται στην αεροφόρο οδό και στους πνεύμονες

Υπάρχουν δύο είδη βήχα, ανάλογα με την ύπαρξη εκκρίσεων ή μη. ´Ετσι, μπορεί να έχουμε:

1) Ξηρό ή μη παραγωγικό βήχα,

2) Υγρό και παραγωγικό.

Στην πλειονότητα των περιπτώσεων ο βήχας είναι σύμπτωμα ενός απλού κρυολογήματος που συνοδεύεται με μπούκωμα και δακρύρροια.

Σύμφωνα με τις νεότερες οδηγίες της Αμερικανικής Πνευμονολογικής Εταιρείας, ο βήχας, ανάλογα με τη χρονική του διάρκεια, χωρίζεται σε οξύ, όταν η διάρκειά του είναι μικρότερη των 3 εβδομάδων, υποξύ όταν διαρκεί από 3 έως 8 εβδομάδες, και χρόνιο όταν ξεπερνάει το διάστημα των 8 εβδομάδων. Παράλληλα, ο βήχας μπορεί να είναι ξηρός, δηλαδή να μην παρουσιάζει φλέματα και να νιώθουμε το λαιμό μας να γδέρνεται, ή παραγωγικός, ο οποίος συνοδεύεται από φλέματα.

Ποια είναι τα πιο συχνά αίτια του βήχα;

• Οπισθορινική έκκριση (πχ ρινίτιδα, ιγμορίτιδα)
• ΓΟΠ – γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (πχ γαστρίτιδα, οισοφαγίτιδα, έλκος)
• Πνευμονία -Βρογχίτιδα
• Βρογχεκτασίες
• Άσθμα
• Αλλεργίες
• Χρόνια αποφρακτική Πνευμονοπάθεια
• Φαρμακευτικός
• Καρδιακή ανεπάρκεια
• Μεταλοιμώδης
• Καρκίνος του πνεύμονα
• Ψυχογενή

Πότε να ανησυχήσετε;

– Αν ο βήχας σας διαρκεί πάνω από 3 εβδομάδες και ακόμα περισσότερο αν ξεπερνάει τις 8.

– Αν παρατηρήσετε κάποια αλλαγή στα χαρακτηριστικά του βήχα, δηλαδή αν ξαφνικά έχετε φλέματα ή βήχετε πιο συχνά.

– Αν ο βήχας συνοδεύεται, από αίμα πυρετό, δύσπνοια, πόνο στο στήθος ή άλλα συμπτώματα.

– Αν έχετε κάποιο προϋπάρχον νόσημα, όπως καρδιολογικό ή πνευμονολογικό, καθώς μπορεί να σχετίζεται με το βήχα.

– Αν ανήκετε σε κάποια από τις ευπαθείς ομάδες (καπνιστές, καρδιοπαθείς, ηλικιωμένους, πνευμονοπαθείς) και έπειτα από 2-3 ημέρες δεν υπάρχει βελτίωση. 

Μπορεί να προκαλέσει κάποια άλλα προβλήματα;


Ο βήχας, ειδικά ο χρόνιος, μπορεί να προκαλέσει αρκετά προβλήματα όπως:

• διαταραχές του ύπνου
• πόνος στην αναπνοή
• άγχος-στρες και αίσθημα ανησυχίας
• θλάσεις μυών και κατάγματα πλευρών
• πονοκέφαλο.

Ο τσιγαρόβηχας ΔΕΝ είναι κάτι το φυσιολογικό.

Οφείλεται στον ερεθισμό των πνευμόνων από τον καπνό με αποτέλεσμα να παράγονται φλέματα. Κατά τη διάρκεια της νύχτας τα φλέματα αυτά μαζεύονται και αποβάλλονται το πρωί μετά το ξύπνημα. Αυτό όμως συνήθως αποτελεί μία ισχυρή ένδειξη ότι κάτι πιο σοβαρό μπορεί να έχει ξεκινήσει. Αυτό είναι η η χρόνια βρογχίτιδα η οποία μπορεί να εξελιχθεί στη χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια.  Σε αυτήν την περίπτωση η επίσκεψη σε πνευμονολόγο με στόχο τη διακοπή του καπνίσματος και η διενέργεια σπιρομέτρησης είναι επιτακτική.

Εδώ να αναφέρουμε πως κόβοντας το κάπνισμα, τις πρώτες 2-3 εβδομάδες, ο βήχας μπορεί να χειροτερέψει επειδή ο οργανισμός ξεκινά να ανακτά τις δυνάμεις του και λειτουργεί φυσιολογικά. Οπότε προσπαθεί να αποβάλει όλα τα φλέματα και τις ακαθαρσίες οι οποίες μαζεύτηκαν το προηγούμενο διάστημα.

Υπάρχει άμεση αντιμετώπιση;

• Αν ο βήχας σας οφείλεται σε ένα κοινό κρυολόγημα, περιοριστείτε στην κατανάλωση νερού, χυμών και σε χλιαρά ροφήματα, για να διευκολύνετε την αποβολή των βλεννών. Tα αποχρεμπτικά μπορεί να μη βλάπτουν, αλλά η αποτελεσματικότητά τους είναι περιορισμένη.
• Μπορεί να χρειαστεί να κάνετε πλύσεις στη μύτη ή να χρησιμοποιήσετε κάποιο ρινικό αποσυμφορητικό.
• Αποφύγετε τους κλειστούς χώρους και το συνωστισμό.
• O γιατρός, αν το κρίνει απαραίτητο, θα σας χορηγήσει αντιβηχικά, που όμως δρουν κατασταλτικά και όχι θεραπευτικά. Καλύτερα όμως να τα αποφεύγετε, ιδίως αν πρόκειται για απλό κρυολόγημα, επειδή ο μηχανισμός του βήχα είναι σημαντικός για την άμυνα του οργανισμού μας.

Υπάρχουν βέβαια και πιο απλές αιτίες που μπορεί να προκαλέσουν βήχα, όπως το να στραβοκαταπιούμε ή το να εισπνεύσουμε ουσίες που ερεθίζουν τους πνεύμονες, όπως χλωρίνη, βενζίνη κ.ά.

Προσοχή

Μην αρχίζετε αντιβιοτικά χωρίς λόγο. Το συνηθέστερο αίτιο έντονου βήχα είναι οι ιογενείς λοιμώξεις και τα αντιβιοτικά δεν σας προσφέρουν τίποτα.

Tα αντιβηχικά δεν θεραπεύουν την αιτία, απλά καλύπτουν τα συμπτώματα. Έχουν ένδειξη αφότου όμως πρώτα διευκρινιστεί η αιτία. Ειδικά η λήψη φαρμάκων που καταστέλλουν το βήχα μπορεί να παγιδεύσει τα φλέματα και τις ακαθαρσίες στους πνεύμονες και οδηγήσει έτσι σε εμφάνιση άλλων λοιμώξεων. Γι’ αυτό απαγορεύονται σε παθήσεις όπως η βρογχίτιδα και το άσθμα.