Το κρύο, η υγρασία και η αλλαγή του καιρού προκαλεί πόνους στις αρθρώσεις και σε παλιά τραύματα. Που οφείλεται και πώς μπορεί να βοηθήσει η σωστή διατροφή;

των Αλέξανδρου Γιατζίδη, M.D., Κλεοπάτρα Ζουμπουρλή, μοριακή Βιολόγος, medlabnews.gr

ανανεώθηκε στις 7/9/2016

Οι ρευματοπαθείς με πόνους στα άκρα, όσοι υποφέρουν από μετατραυματικές αρθρίτιδες και αρθριτικά, καθώς και όσοι έχουν ένα παλιό κάταγμα ποδιού ή χεριού υποφέρουν από την υγρασία. Μελέτες αναφέρουν ότι όσοι ζουν σε υγρό περιβάλλον -π.χ. στα νησιά- συχνά εμφανίζουν εκφυλιστικές αλλοιώσεις του μυοσκελετικού συστήματος (τα γνωστά σε όλους μας “άλατα”). Τις αλλοιώσεις αυτές μερικοί τις παρουσιάζουν και στα 30 τους, γι’ αυτό αρκετοί νέοι άνθρωποι, όταν ο καιρός αλλάζει, παραπονιούνται για πόνους στα χέρια και στα πόδια. Έτσι, παρόλο που ο ακριβής μηχανισμός της σχέσης υγρασίας και αρθροπαθειών δεν είναι ακόμη γνωστός, φαίνεται να επηρεάζεται μια ομάδα υποδοχέων στις αρθρώσεις, οι οποίοι διεγείρουν την παραγωγή ουσιών που προκαλούν φλεγμονή και πόνο.

Την περίοδο του χειμώνα, οπότε και υπάρχει αυξημένη υγρασία, ο μέσος ημερήσιος αριθμός θανάτων από οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου είναι περίπου 32% μεγαλύτερος σε σχέση με το καλοκαίρι.

Ακόμα Οι απότομες αλλαγές του καιρού και η αύξηση της υγρασίας φαίνεται ότι επηρεάζουν την υγεία ατόμων με χρόνια αναπνευστικά προβλήματα, όπως το βρογχικό άσθμα.

Επίσης η υγρή ατμόσφαιρα και η απότομη πτώση της βαρομετρικής πίεσης επηρεάζουν την ψυχική και σωματική μας υγεία. Σύμφωνα με έρευνες, ο υγρός καιρός σχετίζεται με ενοχλήσεις στις αρθρώσεις, κρίσεις άσθματος, ρινίτιδες, ημικρανίες, καρδιακά επεισόδια και κατάθλιψη.

Η βιομετεωρολογία είναι η επιστήμη που εξετάζει τις καιρικές συνθήκες και τις επιπτώσεις τους στην υγεία, στηριζόμενη στους «δείκτες δυσφορίας» που προκαλούν οι ατμοσφαιρικές αλλαγές στις ομάδες του πληθυσμού. Ο μουντός και βροχερός καιρός φέρνει μελαγχολία, κακοκεφιά και συχνά τάση υπερφαγίας και επιθυμία για γλυκά. Όσο για τα παιδιά, γίνονται πιο απείθαρχα, ενώ στα σχολικά διαγωνίσματα η απόδοσή τους είναι χαμηλή.

Τι μπορείτε να κάνετε:

Αποφυγή άσκησης σε ανοιχτούς χώρους με υψηλή υγρασία, γιατί ο υγρός αέρας που μπαίνει στους πνεύμονες μπορεί να επιδεινώσει την κατάστασή σας.

Τις κρύες και υγρές ημέρες καλό είναι να ντύνεστε καλά.

Αν έχετε πιο έντονα συμπτώματα, η λήψη απλών παυσίπονων και η ελαφριά άσκηση μπορεί να σας βοηθήσουν.

Αν πάσχετε από στεφανιαία νόσο ή έχετε υπέρταση, καλό είναι τις ημέρες με έντονη υγρασία να βρίσκεστε σε σχετικά ξηρό περιβάλλον.

Αερίζετε καλά το σπίτι σας, ιδιαίτερα τις ηλιόλουστες ημέρες. Μπορείτε, επίσης, να τοποθετήσετε στο σπίτι σας ένα υγρόμετρο για να ελέγχετε τα επίπεδα της υγρασίας.

Η κατανάλωση αλκοόλ καλό είναι να αποφεύγεται όταν η ατμοσφαιρική υγρασία είναι υψηλή, επειδή συμβάλλει στην απώλεια θερμότητας από το σώμα.

Αν οι αρθρώσεις σας πονάνε μόνο κατά τις περιόδους με έντονη υγρασία, η ήπια συστηματική άσκηση (κολύμπι, τζόκινγκ, ποδήλατο) μπορεί να βελτιώσει το μυϊκό σας σύστημα και να κάνει το σκελετό σας ανθεκτικότερο.

Ευεργετική δράση στις αρθρώσεις έχει και το μουρουνόλαδο (από το συκώτι της μουρούνας ή άλλων συγγενικών ψαριών, όπως ο μπακαλιάρος), που είναι πλούσιο σε βιταμίνες Α, D και ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, καθώς και μια ισορροπημένη διατροφή, πλούσια σε λαχανικά, φρούτα, ελαιόλαδο κ.ά.

Μια διατροφή πλούσια σε υδατάνθρακες (δημητριακά, πατάτες, ψωμί ολικής αλέσεως, όσπρια, μαύρο ρύζι, μακαρόνια) και βιταμίνη C (που αφθονεί σε φρούτα και λαχανικά) βοηθά, γιατί έχει την ιδιότητα να ισορροπεί το νευρικό σύστημα.

Τα βότανα που βοηθούν τον οργανισμό να καταπολεμήσει τις φλεγμονές είναι δεκάδες.

Ευκάλυπτος

 Ο ευκάλυπτος είναι δέντρο ιθαγενές της Τασμανίας που μπορεί να φτάσει σε ύψος ακόμα και τα 50 μέτρα. Στην Ευρώπη έφτασε αρκετά αργά, στα τέλη του 19ου αιώνα. Τα φύλλα του περιέχουν ένα αιθέριο έλαιο, το ευκαλυπτέλαιο, το οποίο έχει έντονο άρωμα, πικρή και καυστική γεύση. Περιέχει κινεόλη σε ποσοστό 70%, αλκοόλες, κουμιναλδεΰδη, αρωμαδενδρίνη και πινένια. Το ευκαλυπτέλαιο είναι το συστατικό που έχει θεραπευτική δράση κατά των φλεγμονών του αναπνευστικού συστήματος, του πονόλαιμου και του άσθματος. Για να κάνουμε εισπνοές, βράζουμε νερό και ρίχνουμε φύλλα ευκαλύπτου, πευκοβελόνες, θυμάρι και λεβάντα. Οι εισπνοές γίνονται δύο ή τρεις φορές την ημέρα για μια περίοδο δύο εβδομάδων.

Κολοκυθιά 

Η γλυκιά κολοκύθα είναι ένα φυτό με εξαιρετικές θεραπευτικές ιδιότητες και σπουδαία δράση κατά των φλεγμονών. Τα σπέρματα του φυτού περιέχουν ένα γλυκό και παχύ έλαιο, μια δριμεία ρητίνη, την πεπορεγίνη, καθώς επίσης και έλαιο, ζάχαρη, γόμα, κιτρουλλικό οξύ, χλωροφύλλη και εμουλσίνη. Η ψημένη σάρκα της γλυκιάς κολοκύθας χρησιμοποιείται ως καταπραϋντικό φάρμακο, ενώ ο ωμός πολτός χρησιμοποιείται με μαλακτικά καταπλάσματα κατά των εγκαυμάτων και κάποιων επιπόλαιων φλεγμονών. Επιπλέον, το γαλάκτωμα από τα σπέρματα της γλυκιάς κολοκύθας χρησιμοποιείται κατά των φλεγμονών του πεπτικού σωλήνα, της ουρήθρας και της κύστης.

Μελιτζάνα

 Η μελιτζάνα είναι ένα από τα σχετικά λίγα φυτά με θεραπευτική δράση που ήταν άγνωστα στους γιατρούς της αρχαίας Ελλάδας. Κατάγεται από τις Ινδίες και την Κίνα, ενώ στην Ευρώπη έφτασε για πρώτη φορά μόλις τον 16ο αιώνα ταυτόχρονα με την εξάπλωσή της στην Αμερική. Στη φαρμακευτική τα χρήσιμα μέρη της μελιτζάνας είναι τα φύλλα και ο μίσχος του καρπού. Τα φύλλα της μελιτζάνας, ως κατάπλασμα για εξωτερική χρήση, έχουν μαλακτικές και επουλωτικές ιδιότητες, κυρίως για περιπτώσεις που αφορούν αιμορροΐδες, καλόγερους, εγκαύματα και φλεγμονές. Ειδικά για ό,τι αφορά τις αιμορροΐδες, στη λαϊκή ιατρική περιγράφεται η παρασκευή μιας σκόνης από ψημένα κοτσάνια του καρπού της μελιτζάνας. Η σκόνη αυτή τοποθετείται με βαμβάκι πάνω στις αιμορροΐδες.

Σκόρδο

 Το σκόρδο είναι ένα από τα πιο πολύτιμα φαρμακευτικά φυτά. Είναι γνωστό από την αρχαιότητα. Οι εργάτες που έχτισαν τις πυραμίδες της Αιγύπτου έτρωγαν κάθε μέρα μια σκελίδα ως αντισηπτικό και τονωτικό. Το ίδιο έκαναν και οι αθλητές λίγο πριν λάβουν μέρος στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Γενικά, το σκόρδο ήταν για τους γιατρούς της αρχαιότητας φάρμακο για όλες τις αρρώστιες. Το σκόρδο ευεργετεί τον οργανισμό προλαβαίνοντας λοιμώξεις όπως η γρίπη, η φυματίωση και η βρογχίτιδα, καθώς και άλλες λοιμώξεις των πνευμόνων και των εντέρων. Η καλύτερη συνταγή είναι να φαγωθεί ωμό, ενώ για όσους φοβούνται την έντονη μυρωδιά του, αυτή εξουδετερώνεται με μαϊντανό, μήλο, σπόρους γλυκάνισου ή κάρδαμο.

Αλόη 

Η αλόη είναι πολύ γνωστή από την αρχαιότητα. Οι Έλληνες, οι Ρωμαίοι, οι Αιγύπτιοι και οι Κινέζοι τη χρησιμοποιούσαν για να θεραπεύσουν ασθένειες του δέρματος, ενώ στην Αίγυπτο ήταν ένα από τα βασικά συστατικά για το βαλσάμωμα των νεκρών. Περιέχει περίπου 200 συστατικά τα οποία είναι πολύτιμα για τον οργανισμό. Μεταξύ αυτών είναι κάποια πολύτιμα αμινοξέα, σάκχαρα, στερόλες, ένζυμα, λιγνίνη, Β-καροτίνη, χολίνη, μηλικό οξύ, βιταμίνες, ασβέστιο, νάτριο, μαγνήσιο, κάλιο κ.λπ. Η ρητίνη κάποιων ποικιλιών αλόης είναι αρωματική και έχει αντιμυκητική, αντιβιοτική και αντιφλεγμονώδη δράση. Τις τελευταίες δεκαε­τίες δεν υπάρχει ανάγκη για την οικιακή παρασκευή αλοιφών ή αφεψη­μά­των, αφού η αλόη βρίσκεται πολύ εύκολα σε διάφορα φαρμακευτικά προϊόντα