«Ψαλίδι» σε φοροαπαλλαγές, αφορολόγητο στις 5.000 ευρώ ζητεί η Παγκόσμια Τράπεζα

Τη μείωση του αφορολόγητου ορίου στη ζώνη των 5.000 ευρώ επαναφέρει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με τους εκπροσώπους των δανειστών, όχι το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ), αλλά η Παγκόσμια Τράπεζα, στο πλαίσιο της αναδιάρθρωσης των προνοιακών επιδομάτων. Με στόχο την εξοικονόμηση 0,5% του ΑΕΠ από τις συνολικές δαπάνες για προνοιακή πολιτική και την καθολική εφαρμογή του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης (ΚΕΑ) εντός του 2017, η Παγκόσμια Τράπεζα προτείνει ξαφνικά –εκτός από τον δραστικό περιορισμό των φοροαπαλλαγών, όπως έχει ήδη αποκαλύψει η «Κ»– και τη μείωση του αφορολόγητου ορίου.

Την ίδια στιγμή μάλιστα, διαπιστώνει αδυναμία παρέμβασης στις αμιγώς προνοιακές παροχές, καθώς παραδέχεται ότι οι κοινωνικές δαπάνες που το 2014 ήταν μόλις στο 2,1% του ΑΕΠ, έναντι μέσου ευρωπαϊκού όρου 4%, αναμένεται να μειωθούν περαιτέρω, λόγω της περικοπής του ΕΚΑΣ και της λήξης των προγραμμάτων για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης. Σύμφωνα μάλιστα με στοιχεία που έχουν στη διάθεσή τους οι εκπρόσωποι των δανειστών από τις διαπραγματεύσεις σε τεχνικό επίπεδο, οι δαπάνες αυτές αναμένεται να μειωθούν σε 1,85% του ΑΕΠ κατά το τρέχον έτος και να φθάσουν μόλις το 1,46% το 2017.

Εάν οι εκπρόσωποι των δανειστών επιμείνουν στη μείωση των δαπανών κατά 0,5% του ΑΕΠ κατ’ έτος, γίνεται αντιληπτό ότι οι δαπάνες θα κατακρημνιστούν κάτω από 1% του ΑΕΠ το 2017 και στο 0,83% το 2018.

Για τον λόγο αυτό, η Παγκόσμια Τράπεζα, που έχει αναλάβει συμβουλευτικό ρόλο από το προηγούμενο μνημόνιο, αφήνει στην πράξη εκτός συζήτησης τα αναπηρικά και τα οικογενειακά επιδόματα (οι δαπάνες για το παιδί και την οικογένεια ανέρχονται σε μόλις 0,4% του ΑΕΠ έναντι ευρωπαϊκού μέσου όρου 2,1%). Μάλιστα, ενώ όλο το προηγούμενο διάστημα δεν υπήρχε οποιαδήποτε αναφορά στο ύψος του αφορολόγητου ορίου, ξαφνικά στην τελική της πρόταση η Παγκόσμια Τράπεζα θέτει ως προτεραιότητα τη μείωσή του, από τις 8.636 ευρώ για φορολογούμενο χωρίς οικογένεια, ακόμη και κάτω από 5.000 ευρώ. Η πρόταση σύμφωνα με πληροφορίες απορρίφθηκες από την ηγεσία των υπουργείων Οικονομικών και Εργασίας, με την ίδια απάντηση που δόθηκε και στο ΔΝΤ όταν αναφέρθηκε στην έκθεσή του για την ελληνική οικονομία:

Το θέμα του αφορολογήτου έκλεισε με την προηγούμενη αξιολόγηση και δεν συζητείται. Να σημειωθεί ότι το Ταμείο, με στόχο την εξοικονόμηση κονδυλίων για τους οικονομικά ασθενέστερους, πρότεινε στην πρόσφατη έκθεσή του όχι μόνο μείωση του αφορολογήτου αλλά και νέες μειώσεις στο ασφαλιστικό. Κυβερνητικοί κύκλοι αναφέρουν στην «Κ» πως δεν μπορεί μια τόσο σημαντική αναδιάρθρωση όπως αυτή της πρόνοιας να στηρίζεται στη λογική της αναδιανομής από τους χαμηλόμισθους στους πλέον φτωχούς. Και αυτό γιατί μια πιθανή μείωση στο αφορολόγητο, εκτός από τα διαθέσιμα εισοδήματα των μισθωτών, θα μείωνε δραματικά και τους δικαιούχους προνοιακών επιδομάτων που συνδέονται εισοδηματικά με το αφορολόγητο όριο. Παράλληλα, στο μικροσκόπιο της Παγκόσμιας Τράπεζας έχουν μπει περίπου 30 από τα συνολικά 200 επιδόματα που καταβάλλονται σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της (σύμφωνα με το υπουργείο, δεν ξεπερνούν τα 115), και αφορούν κυρίως φοροαπαλλαγές, όπως αυτές για ιατροφαρμακευτική κάλυψη εκτός δημόσιου συστήματος υγείας.

Στο μεγάλο «αγκάθι» της αναδιάρθρωσης των προνοιακών επιδομάτων έρχεται να προστεθεί και η καθολική εφαρμογή του ΚΕΑ, με την κυβέρνηση να έχει εγγράψει ήδη στο προσχέδιο του προϋπολογισμού 871 εκατ. ευρώ για την προνοιακή πολιτική, εκ των οποίων τα 571 εκατ. για την καθολική εφαρμογή του επιδόματος, στα οποία αναμένεται να προστεθούν τα 242 εκατ. ευρώ από τη διακοπή των προγραμμάτων ενάντια στην ανθρωπιστική κρίση και το πιλοτικό πρόγραμμα για το επίδομα που εφαρμόζεται ήδη σε 30 δήμους. Οι δανειστές, και κυρίως οι εκπρόσωποι του ΔΝΤ, κατά τις πρόσφατες συναντήσεις σε τεχνικό επίπεδο αμφισβητούν την ύπαρξη των χρημάτων και ζητούν περικοπές από τις κοινωνικές δαπάνες, ενώ εκφράζουν έντονες επιφυλάξεις και αναφορικά με την επίτευξη του αντίστοιχου στόχου για το 2018.

Σε αυτό το ακανθώδες τοπίο, η αρμόδια αναπλ. υπουργός Κοινωνικής Πρόνοιας Θεανώ Φωτίου αναμένεται να προσέλθει, στην πρώτη κρίσιμη αυριανή συνάντηση με τους επικεφαλής των δανειστών, με 5 μεταρρυθμίσεις που εκτιμάται ότι θα δημιουργήσουν ένα νέο, διαφανές τοπίο στην άσκηση προνοιακής πολιτικής και στη διαχείριση των επιδομάτων. Αναλυτικά, σύμφωνα με πληροφορίες, στην ατζέντα της βρίσκεται η ενιαία βάση δεδομένων για όλα τα επιδόματα, που ήδη λειτουργεί, αλλά και η δημιουργία ενός γεωπληροφοριακού συστήματος βάσει του οποίου θα πραγματοποιείται online έλεγχος σε όλη την κεντρική διοίκηση, ενώ σχεδιάζεται και η μετατροπή του ΟΓΑ σε ενιαία αρχή πληρωμών, με στόχο στο άμεσο μέλλον να αναλάβει και την καθολική απονομή των επιδομάτων.