Μετεξεταστέα η παιδεία στην Ελλάδα

Απογοητευτικά είναι για μία ακόμη φορά τα στοιχεία που έρχονται στο φως της δημοσιότητας για την παιδεία στην χώρα μας.

Πρόκειται για ένα εθνικό θέμα που δυστυχώς αντί ν’αντιμετωπίζεται διακομματικά μέσα από μία ενιαία εθνική στρατηγική για το μέλλον, έχει γίνει πεδίο αντιδικίας κομματικών στρατών και ιδεολογικών αντιπαραθέσεων.

Είναι γεγονός αναμφισβήτητο ότι μια νέα μεταρρύθμιση πείραμα δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή καθώς θα ισοπεδώσει την μάθηση σε όλες τι βαθμίδες.

Οι εκπαιδευτικοί λοιπόν στην Ελλάδα είναι ηλικιωμένοι αλλά και κακοπληρωμένοι με αντίκτυπο στο τελικό παραγόμενο αποτέλεσμα όσον αφορά την γνώση που απορροφούν οι μαθητές.

Συγκεκριμένα σχεδόν οι μισοί εκπαιδευτικοί είναι άνω των 50 ετών, ενώ κάτω από το 1% είναι κάτω από 30 ετών γεγονός που δημιουργεί τεράστιο χάσμα γενεών σε διδάσκοντες και διδασκόμενους.

Επίσης οι μισθολογικές διαφορές με χώρες την ΕΕ είναι τεράστιες καθώς σε χώρες που ήταν σε Μνημόνιο όπως η Πορτογαλία και η Ιρλανδία οι εισαγωγικές ετήσιες αποδοχές ανέρχονται σε 32.000 € περίπου όταν στην Ελλάδα μετά βίας ξεπερνούν τις  10.000 €.

Ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα που έχει ν’αντιμετωπίσει η παιδεία κυρίως σε Γυμνάσιο και Λύκειο είναι οι δεξιότητες οι οποίες ακολουθούν τους νέους στα Πανεπιστήμια αλλά και στην μετέπειτα καριέρα τους.

Σύμφωνα με το τεστ διεθνούς αξιολόγησης PISA που δείχνει την επίδοση 15χρονων μαθητών σε κατανόηση κειμένου και μαθηματικά, η απόδοση των Ελλήνων μαθητών ήταν απογοητευτική και μάλιστα χειροτερεύει σε κάθε αντίστοιχο τεστ.

Η Ελλάδα κατέχει πλέον την 43η θέση από τις 72 χώρες που αξιολογήθηκαν ενώ στις πρώτες θέσεις εμφανίζονται η Ιαπωνία, η Σιγκαπούρη και η μικρή Εστονία στην ΕΕ.

Το συγκεκριμένο τεστ ανέδειξε επίσης την έλλειψη κινήτρων των μαθητών για μάθηση και μελέτη αλλά και την απουσία επαγγελματικού προσανατολισμού, που σημαίνει μια συνολική αποτυχία του συστήματος να κατευθύνει τους νέους προς νέα και σύγχρονα επαγγελματικά πεδία.

Βέβαια πέρα από τις διεθνείς αξιολογήσεις, δεν μπορεί να παραβλέψει κανείς το γεγονός ότι στην χώρα μας δεν υφίσταται επί της ουσίας αξιολόγηση σε καμία εκπαιδευτική βαθμίδα πολύ περισσότερο στα τριτοβάθμια ιδρύματα που σχετίζονται με την έρευνα και την ανάπτυξη.

Μάλιστα το πρόγραμμα “Αθηνά” που είχε τρέξει τα προηγούμενα χρόνια με στόχο την συνένωση ιδρυμάτων και την αναδιάρθρωση των σπουδών, έγινε με τρόπο άναρχο και άτακτο με αποτέλεσμα από τα 120 ιδρύματα συνολικά να κλείσουν μόνο τα 5 τα οποία συγχωνεύθηκαν ενώ δεν διέθεταν πρακτικά προσωπικό και υποδομές.

Επίσης τόσο η έλλειψη συνεργειών μεταξύ ΑΕΙ και ΤΕΙ αλλά και οι περιορισμένες συνεργασίες προγραμμάτων ελληνικών πανεπιστήμιων με ιδρύματα του εξωτερικού, περιορίζουν τόσο τους ορίζοντες των σπουδαστών όσο και την πρόσβαση σε έρευνα που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί κάλλιστα από τον ιδιωτικό τομέα για καινοτόμες λύσεις προς  την κοινωνία.

Τέλος η υπογεννητικότητα στην χώρα μας είναι ένας βασικός αρνητικός παράγοντας προώθησης της παιδείας, καθώς ιδίως από το 2008 και μετά παρατηρείται μείωση των γεννήσεων κοντά στο 25% με σαφή μείωση στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση και την προσχολική ηλικία.

Η διαρκής αποδημία και μετανάστευση προς χώρες του εξωτερικού, κάνουν ακόμα πιο δύσκολη την εξεύρεση συγκεκριμένων πρακτικών λύσεων ώστε να σχεδιαστούν μονιμότερα προγράμματα στην κατεύθυνση της κριτικής σκέψης και συνεργατικότητας που λείπει σήμερα συνολικά από την παιδεία στην Ελλάδα.

Στον αντίποδα, για να κατανοήσουμε την θέση της  χώρας μας σε αυτό το κρίσιμο ζήτημα, η Φινλανδία που έχει ένα από τα καλύτερα και πιο αποτελεσματικότερα εκπαιδευτικά συστήματα στον κόσμο, ετοιμάζεται για το νέο της επαναστατικό σύστημα που συνίσταται στην κατάργηση των περισσότερων μαθημάτων.

Αυτό σημαίνει ότι πλέον οι μαθητές θα διδάσκονται φαινόμενα και όχι απλά μαθήματα με συγκεκριμένη ύλη.

Άρα μέσα από ένα μάθημα Ιστορίας θα προσεγγίζονται η τέχνη, η φιλοσοφία, τα μαθηματικά και η γεωγραφία ή και μία ξένη γλώσσα και ο κάθε μαθητής σε συνεργασία με τους καθηγητές  θ’αναζητά την κλίση του και θα εξειδικεύεται ανάλογα, πραγματοποιώντας μάλιστα συγκεκριμένες έρευνες και εργασίες πάνω στο γνωστικό αντικείμενο της επιλογής τους.

Όπως αντιλαμβάνεστε, στην Ελλάδα της κρίσης η παραπάνω λογική αποτελεί μια ουτοπία, όταν ζητούμενο αποτελεί ακόμα ο αριθμός των διορισμών, η χρηματοδότηση, οι κομματικές νεολαίες, η αξιολόγηση και η αριστεία.