Φάρμακα με βερεσέ αγοράζουν οι Θεσσαλονικείς

Με τεφτέρια λειτουργούν τα φαρμακεία της Θεσσαλονίκης. Το φαινόμενο έχει φουντώσει εξαιτίας της οικονομικής κρίσης, καθώς οι πολίτες δεν μπορούν να πληρώσουν ούτε καν το ποσοστό συμμετοχής τους, για να αγοράσουν τα φάρμακά τους. Σε κάθε φαρμακείο αντιστοιχούν τουλάχιστον 50-100 πολίτες που ζητούν να πάρουν τα φάρμακά τους βερεσέ, ενώ τα ποσά που γράφονται στα τεφτέρια κυμαίνονται από 10 έως και 400 ευρώ.

Μάλιστα οι φαρμακοποιοί κάνουν και… δόσεις για όσους δεν έχουν να πληρώσουν άμεσα όλο το ποσό. Σε πολλές περιπτώσεις τα χρωστούμενα μπορεί να φτάνουν και το τρίμηνο ή το εξάμηνο, ενώ υπάρχουν και εκείνοι που χρωστούν έως και τρία χρόνια. Φυσικά, όταν οι οφειλές φτάσουν σε δυσθεώρητα ύψη, αδυνατούν να τις ξεπληρώσουν και τότε εξαφανίζονται, αναζητώντας άλλο φαρμακείο, για να πάρουν τα φάρμακά τους, και ανοίγοντας νέο κύκλο χρεών.

Τις παραπάνω επισημάνσεις κάνει στη «ΜτΚ» ο πρόεδρος του Φαρμακευτικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης (ΦΣΘ) Κυριάκος Θεοδοσιάδης και προσθέτει ότι η οικονομική στενότητα της κοινωνίας φαίνεται στην καθημερινή επίσκεψη του κόσμου στα φαρμακεία.
«Σε πολλές περιπτώσεις γράφονται υποχρεώσεις στα τεφτέρια, εκ των οποίων πολλές δεν εξοφλούνται για λόγους που είναι εύκολο κανείς να αντιληφθεί. Συνταξιούχοι, άνεργοι και υποαπασχολούμενοι αγοράζουν φάρμακα με πίστωση και περιμένουν τις τελευταίες ημέρες κάθε μήνα ή τις πρώτες δύο του επόμενου, για να εξοφλήσουν τα χρωστούμενα. Κι αυτό αν φτάνει η σύνταξη ή ο μισθός ή το επίδομα ανεργίας. ‘Πήραμε τη σύνταξη. Τι να πρωτοπληρώσουμε;’, λένε οι περισσότεροι. Αν μάλιστα πέσουν σε μήνα κατά τον οποίο έχουν έρθει λογαριασμοί ρεύματος, τηλεφώνου και νερού, τότε πληρώνουν κατά προτεραιότητα αυτούς και ό,τι απομείνει το δίνουν για τα φάρμακα», εξηγεί ο κ. Θεοδοσιάδης.
Ο ίδιος τονίζει ότι κάποιοι πληρώνουν με πιστωτική κάρτα, αλλά κι αυτό δεν αποτελεί λύση, διότι απλώς μεταφέρουν το πρόβλημα, καθώς, αντί να χρωστούν στο φαρμακοποιό, χρωστούν στην τράπεζα.

Κόβουν και τα φάρμακα
«Σε κάποιες περιπτώσεις κάνουμε δόσεις, από 50 έως 100, για να διευκολύνουμε όσους δεν έχουν να πληρώσουν. Τους λέμε να δώσουν ό,τι μπορούν, έστω και 3 ή 5 ευρώ. Κι αυτό για να μην ξεκόψουν και εξαφανιστούν. Διότι κάποιοι χάνονται ή εξαφανίζονται ακόμη και από ντροπή που δεν έχουν να πληρώσουν. Πάντως είναι γεγονός ότι, όταν το χρέος ξεπεράσει τα 200 ευρώ, τότε ο οφειλέτης δεν ανταποκρίνεται», επισημαίνει ο κ. Θεοδοσιάδης.
Σύμφωνα με τον ίδιο η οικονομική στενότητα αναγκάζει πολλούς ακόμη και να μειώνουν τη δοσολογία ή και να κόβουν εντελώς τα φάρμακα.

«Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι πολλοί δεν παίρνουν όλα τα φάρμακα που γράφει ο γιατρός αραιώνοντας τη δοσολογία, για να μην τελειώσουν πάνω στο μήνα αλλά στις 40 μέρες. Επίσης κάποιοι που παίρνουν δύο έως τέσσερα φάρμακα, για παράδειγμα για την πίεση, το σάκχαρο και το στομάχι, επιλέγουν κάτι από αυτά να περικόψουν», λέει ο κ. Θεοδοσιάδης.
Λουκέτο σε 42 φαρμακεία
Όσον αφορά τους φαρμακοποιούς της Θεσσαλονίκης, σημειώνει ότι βρίσκονται σε δεινή οικονομική στενότητα, με 42 λουκέτα να έχουν μπει μέσα στο 2016 και με τη μείωση των εσόδων να κυμαίνεται από 50% έως 80%.
«Τα ακαθάριστα έσοδα των φαρμακοποιών έχουν μειωθεί στην καλύτερη περίπτωση κατά 50% και στη χειρότερη κατά 80%. Μέσα στο 2016 έκλεισαν για οικονομικούς λόγους 42 φαρμακεία. Άλλα τόσα στηρίζονται οικονομικά με διάφορες ρυθμίσεις που γίνονται από το ΣΥΦΑ, είτε με ρύθμιση των χρεών τους είτε με μακροχρόνιες δόσεις. Δεν ξέρω κατά πόσο θα αντέξουν αυτοί οι άνθρωποι και θα αντεπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους», εξηγεί ο κ. Θεοδοσιάδης.

Οι αιτίες για αυτήν την κατάσταση είναι από τη μία το ότι οι φαρμακοβιομηχανίες είτε δεν τροφοδοτούν κάποιον φαρμακοποιό, όταν ζητά φάρμακα, είτε θέλουν προκαταβολικά τα χρήματα και από την άλλη το ότι εκκρεμούν απαιτήσεις από τον ΕΟΠΥΥ από προηγούμενα χρόνια.
Ο ίδιος χαρακτηρίζει μύθο ότι τα φαρμακεία κερδίζουν από τις πωλήσεις άλλων προϊόντων εκτός των φαρμάκων. Κι αυτό διότι τα τελευταία δύο χρόνια από τα 20 εκατ. ευρώ που ήταν μηνιαίως ο τζίρος των φαρμακείων της Θεσσαλονίκης από τον ΕΟΠΥΥ έχει πέσει στα 10 εκατ., που σημαίνει μείωση 50%. Κι αν υπολογίσει κανείς ότι στα υπόλοιπα παραφαρμακευτικά-καλλυντικά η μείωση είναι πάνω από 50%, βγαίνει ένας μεσοσταθμικός μέσος όρος πτώσης του τζίρου 60%-65%.

Λίστα αναμονής για τα φάρμακα
Την ίδια στιγμή υπάρχουν πολύ μεγάλες ελλείψεις φαρμάκων τα τελευταία δύο χρόνια. Από τα ράφια των φαρμακείων της Θεσσαλονίκης λείπουν πάνω από 80 σκευάσματα, αριθμός που αυξομειώνεται κατά διαστήματα. Αποτέλεσμα είναι οι φαρμακοποιοί να αναζητούν φάρμακα και από άλλες περιοχές εντός της πόλης ή και από άλλους νομούς εκτός Θεσσαλονίκης. Είναι μόνιμη η τηλεφωνική αναζήτηση μεταξύ συναδέλφων για εξυπηρέτηση και μόνιμη η ταλαιπωρία των ασφαλισμένων, οι οποίοι σπάνια μπαίνοντας σε ένα φαρμακείο καταφέρνουν να προμηθευτούν όλα τα φάρμακα που γράφει η συνταγή. Η συνήθης φράση που ακούγεται είναι «έλα αύριο, έλα μεθαύριο, θα προσπαθήσω να το βρω».

«Τα φάρμακα που λείπουν αυτή τη στιγμή είναι για διάφορες παθήσεις. Πρόκειται για αντιβιώσεις, παιδικά εμβόλια, ινσουλίνες, φάρμακα για το αναπνευστικό, για το διαβήτη, για την υπέρταση, για καρδιοπάθειες και ουρολογικά. Σε πολλά φαρμακεία υπάρχει λίστα αναμονής από ασθενείς που περιμένουν να βρεθεί το φάρμακό τους. Μόνο στο δικό μου φαρμακείο υπάρχουν τρία-τέσσερα άτομα σε αναμονή, τα οποία εναλλάσσονται, και η αναμονή, μέχρι να βρεθεί το φάρμακό τους, φτάνει τις 20-25 ημέρες», δηλώνει στη «ΜτΚ» ο αντιπρόεδρος του Φαρμακευτικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης (ΦΣΘ) Αργύρης Αργυρόπουλος και προσθέτει: «Για να εξυπηρετήσουμε τους ασθενείς που έρχονται σε εμάς, αναζητούμε φάρμακα από φαρμακείο σε φαρμακείο, ακόμη και σε άλλους νομούς. Μάλιστα έχουμε φτιάξει και μία ομάδα στο Facebook, όπου προσπαθούμε οι φαρμακοποιοί να βοηθήσουμε ο ένας τον άλλον στο θέμα αυτό, ώστε να μην αφήσουμε τους πολίτες χωρίς φάρμακο».
Σύμφωνα με τον κ. Αργυρόπουλο κάποια από τα φάρμακα που λείπουν μπορούν να αντικατασταθούν με άλλα. Ωστόσο ορισμένα είναι μοναδικά και ο ασθενής δεν έχει εναλλακτική λύση από το να περιμένει, μέχρι να βρεθούν. Χαρακτηριστικό παράδειγμα μία ένεση για την οστεοπόρωση που γίνεται μία φορά το εξάμηνο, ένα φάρμακο για τη νεφρική ανεπάρκεια και πολλά ακόμη.

«Υπάρχουν βέβαια περιπτώσεις, όπως το πεπτικό έλκος, για το οποίο καταγράφονται συχνά ελλείψεις φαρμάκων, όπου υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις, ή όπως η πίεση, για την οποία υπάρχει φθηνό πρωτότυπο φάρμακο, το οποίο, όταν είναι σε έλλειψη, ο ασθενής μπορεί να πάρει γενόσημο. Αλλά πολλοί δεν επιλέγουν το γενόσημο και προτιμούν να περιμένουν, μέχρι να βρεθεί το πρωτότυπο», εξηγεί ο κ. Αργυρόπουλος.
Οι αιτίες
Σύμφωνα με τον ίδιο το μείγμα των ελλείψεων διαφέρει από φαρμακείο σε φαρμακείο. Υπάρχουν συγκυριακές ελλείψεις φαρμάκων, οι οποίες συνήθως αρχίζουν να παρατηρούνται λίγο πριν από το τέλος κάθε έτους, καθώς όλες οι φαρμακαποθήκες και οι φαρμακευτικές εταιρείες θέλουν να έχουν όσο το δυνατόν μικρότερα αποθέματα για φορολογικούς λόγους. Επίσης την περίοδο των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς οι πολυεθνικές φαρμακευτικές κλείνουν για μεγάλο χρονικό διάστημα και συνήθως επαναλειτουργούν μετά τις 10 Ιανουαρίου.

Επιπλέον κάποιες ελλείψεις φαρμάκων οφείλονται στην επικείμενη μείωση των τιμών. Αυτό σημαίνει ότι κάποια φάρμακα, όταν μειώνεται η τιμή τους, την επόμενη ημέρα ή εβδομάδα εξαφανίζονται από την αγορά.

«Φυσικά υπάρχουν και οι κλασικές ελλείψεις εξαιτίας των παράλληλων εξαγωγών. Οι τιμές των φαρμάκων στη χώρα μας είναι πολύ χαμηλές και κάποιοι χονδρέμποροι προτιμούν να στέλνουν τα φάρμακα στο εξωτερικό, για να τα πωλούν εκεί σε τιμή πιο συμφέρουσα για τους ίδιους. Δυστυχώς το υπουργείο Υγείας και ο ΕΟΦ είναι απλοί παρατηρητές της κατάστασης αυτής, ενώ οι κατά καιρούς απαγορεύσεις των παράλληλων εξαγωγών αφορούν λίγα σκευάσματα και διαρκούν μικρό χρονικό διάστημα. Επιπλέον είναι προφανές εκ του αποτελέσματος ότι δεν τηρείται ο νόμος που προβλέπει ότι οι εταιρείες πρέπει να έχουν αποθέματα για τουλάχιστον δύο-τρεις μήνες», επισημαίνει ο κ. Αργυρόπουλος και προσθέτει ότι «πρόβλημα ελλείψεων έχουμε κυρίως με τα φάρμακα των πολυεθνικών. Οι ελληνικές εταιρείες προσπαθούν με πολύ κόπο να εφοδιάζουν την ελληνική αγορά και δεν δημιουργούν συγκυριακές ελλείψεις».

Σύμφωνα με τον ίδιο η λύση του προβλήματος είναι η διενέργεια αυστηρότερων ελέγχων εκ μέρους του υπουργείου Υγείας και του ΕΟΦ, καθώς οι ελλείψεις φαρμάκων στη χώρα μας έχουν πλέον φτάσει σε μη ανεκτό επίπεδο.
«Χρειάζεται αυστηρότερος έλεγχος σε παραστατικά και αποθέματα εταιρειών και φαρμακαποθηκών, για να έχει η πολιτεία σαφή εικόνα της αγοράς. Αυτή τη στιγμή δεν έχει σαφή εικόνα κι αυτό συμβαίνει, είτε γιατί δεν θέλει είτε γιατί δεν μπορεί», τονίζει ο κ. Αργυρόπουλος.