Λίγο πριν την κατάρρευση το βρετανικό σύστημα υγείας

Ο Ερυθρός Σταυρός περιγράφει μια “ανθρωπιστική κρίση”, οι γιατροί μιλούν για συνθήκες αντάξιες του “τρίτου κόσμου”: το δημόσιο σύστημα υγείας NHS, καύχημα της Βρετανίας από το 1948, διέρχεται αυτόν τον χειμώνα μια πρωτοφανή κρίση η οποία αρχίζει να έχει συνέπειες για την πρωθυπουργό Τερέζα Μέι.

Η φωτογραφία έκανε τον γύρο των ιστότοπων κοινωνικής δικτύωσης και δημοσιεύτηκε στην πρώτη σελίδα της Daily Mirror. Εικονίζει τον μικρό Τζακ, 22 μηνών, που φοράει μόνο την πάνα του. Καθώς δεν υπάρχει κρεβάτι, κοιμάται πάνω σε μια κουβέρτα τοποθετημένη πάνω σε δύο κόκκινες πλαστικές καρέκλες. Παρά το γεγονός ότι υπήρχε υποψία για μηνιγγίτιδα, ο Τζακ περίμενε πέντε ώρες στα επείγοντα περιστατικά πριν τον εξετάσει ένας γιατρός.

Όπως όλους τους χειμώνες, η National Health Service βρίσκεται “στο χείλος της κατάρρευσης”, σύμφωνα με τους γιατρούς και νοσοκομειακούς οργανισμούς. Σύστημα δωρεάν περίθαλψης και πέμπτος εργοδότης στον κόσμο (1,5 εκατ. μισθωτοί), είναι ένας ιερός θεσμός. “Η εθνική θρησκεία μας”, έλεγε ο πρώην υπουργός Νάιτζελ Λόσον.

Η NHS αντιπροσωπεύει ένα κρίσιμο πολιτικό στοίχημα που κρίνει εκλογές. Οι οπαδοί του Brexit είχαν καταστήσει το δημόσιο σύστημα υγείας ένα από τα κύρια θέματα της εκστρατείας τους, υποσχόμενοι να γεμίσουν τα ταμεία της NHS με τα χρήματα που δεν θα χρειαζόταν πλέον να στέλνουν στις Βρυξέλλες.

Όμως η NHS είναι επίσης ένα μοντέλο σε κρίση, καθώς πρέπει να αντιμετωπίσει τη γήρανση του πληθυσμού, τη δημογραφική ανάπτυξη και τις πολιτικές λιτότητας.

Αρκεί λοιπόν ο παραμικρός συναγερμός, όπως η φετινή επιδημία γρίπης, για να εκτροχιαστεί το σύστημα. Από το φθινόπωρο, ο χρόνος αναμονής στα τμήματα επειγόντων περιστατικών έχει φθάσει στα όρια: την περασμένη εβδομάδα, 23% των ασθενών περίμεναν περισσότερο από τέσσερις ώρες πριν τους δει κάποιος γιατρός. Αυτή την εβδομάδα, δύο ασθενείς πέθαναν πάνω σε φορείο στον διάδρομο του νοσοκομείου Γούστερσαϊρ Ρόαγιαλ. Παντού λείπουν κρεβάτια, ασθενοφόρα, γιατροί.

“Ο αιώνιος χειμώνας”

Ο γιατρός Ρίτσαρντ Κερ, μέλος του Βασιλικού Συλλόγου Χειρουργών, λέει πως στα 26 χρόνια της σταδιοδρομίας του ουδέποτε είχε δει τέτοια επιδείνωση.

Η κατάσταση είναι τόσο ανησυχητική που ο Ερυθρός Σταυρός έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου. “Βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια ανθρωπιστική κρίση”, υπογράμμισε ο γενικός διευθυντής του, ο Μάικ Άνταμσον.

Η συντηρητική πρωθυπουργός Τερέζα Μέι απέρριψε τις δηλώσεις αυτές χαρακτηρίζοντάς τις “ανεύθυνες και υπερβολικές”. “Τον χειμώνα υπάρχει πάντα πίεση στη NHS”, υποστήριξε χθες.

Όμως για πολλούς, το κακό είναι πολύ πιο βαθύ. “Δεν είναι μια χειμερινή κρίση, είναι μια χιονοθύελλα στον αιώνιο χειμώνα της NHS. Ζητούμε από το προσωπικό να προσφέρει υπηρεσίες πρώτης ποιότητας με δυναμικό και αριθμό κλινών αντάξια του τρίτου κόσμου”, κατηγορεί ο δρ. Μαρκ Χόλαντ.

Σε μια πολύ συγκινητική ομιλία του στο κοινοβούλιο, ο βουλευτής Τόμπι Πέρκινς εξέφρασε την “ντροπή” του, όταν είδε πως ο πατέρας του “είχε καλύτερη φορντίδα κατά τις διακοπές του στη Γερμανία απ’ ό,τι είχε στην πατρίδα του”. Πέθανε στην αγκαλιά του τον Ιουλιο από ρήξη ανευρύσματος αφού τον έδιωξαν από το νοσοκομείο επειδή δεν υπήρχε θέση.

“Στην άρνηση”

Σύμφωνα με τους αριθμούς του ΟΟΣΑ, το 2015 η Βρετανία αφιέρωσε το 7,7% του ΑΕΠ της στις δημόσιες δαπάνες για την υγεία, έναντι 8,6% για τη Γαλλία και 9,4% για τη Γερμανία.

“Κάποια στιγμή η κυβέρνηση οφείλει να αναγνωρίσει πως ο περιορισμός των επενδύσεων έχει συνέπειες”, σχολιάζει ο Στίβεν Ντάλτον, γενικός διευθυντής της οργάνωσης “NHS Confederation”.

Η Τερέζα Μέι, αν και παραδέχεται πως “τεράστια πίεση ασκείται στη NHS”, διαβεβαιώνει ότι “ουδέποτε” η κυβέρνηση είχε επενδύσει τόσα στο σύστημα, καθώς το ενισχύει με 10 δισεκ. στερλίνες επιπλέον σε έξι χρόνια έως το 2020.

“Ψευδές”, απάντησε ο διευθυντής της NHS England Σάιμον Στίβενς υποστηρίζοντας πως “η χρηματοδότηση της NHS σε πραγματικούς όρους (χωρίς να ληφθεί υπόψη ο πληθωρισμός) θα μειωθεί το 2018/19, πάνω από δέκα χρόνια μετά τη Lehman Brothers και την έναρξη της λιτότητας”.

“Η πρωθυπουργός βρίσκεται σε άρνηση”, σχολίασε ο ηγέτης της Εργατικής αντιπολίτευσης Τζέρεμι Κόρμπιν. Στη διάρκεια μιας έντονης αντιπαράθεσης την Τετάρτη στο κοινοβούλιο ρώτησε την Τερέζα Μέι αν βρίσκει αποδεκτό αυτό που συνέβη στον Τζακ, το μωρό που υποχρεώθηκε να κοιμηθεί πάνω σε μια καρέκλα στο τμήμα επειγόντων περιστατικών.

Η πρωθυπουργός είπε πως επρόκειτο για ένα “μεμονωμένο επεισόδιο”. “Αστειεύεται; Είδα μεγάλο αριθμό μεμονωμένων επειοσδίων μόνο μέσα σε μια μέρα σ’ ένα και μόνο νοσοκομείο. Πρέπει να ξυπνήσει”, λέει η Ρόουζ, η μητέρα του μωρού, στην Daily Mirror.