Επιστημονική έρευνα προσδιορίζει τρεις βασικούς παράγοντες στον τρόπο ζωής μας, που φαίνεται πως προλαμβάνουν, καθυστερούν και μειώνουν τις πιθανότητες να παρουσιάσουμε τη νόσο του Αλτσχάιμερ. Η υγιεινή διατροφή, η τακτική φυσική δραστηριότητα και το φυσιολογικό σωματικό βάρος φαίνεται πως μειώνουν τη συγκέντρωση πρωτεΐνης στον εγκέφαλο, που σχετίζεται με τη νόσο του Αλτσχάιμερ, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε το 2016 στην επιθεώρηση American Journal of Geriatric Psychiatry.

Οι τρεις αυτές παράμετροι της ζωής μας συστήνονται ήδη από τους ειδικούς για την πρόληψη της άνοιας, ενώ έχει ήδη αποδειχτεί πως μειώνουν τη συρρίκνωση και την ατροφία του εγκεφάλου. Αυτή όμως είναι η πρώτη μελέτη που αποδεικνύει πώς μπορούν να επηρεάσουν άμεσα την αφύσικη συγκέντρωση πρωτεΐνης σε ανθρώπους που βιώνουν ήπια απώλεια μνήμης, επισημαίνουν οι ερευνητές.

Κι αυτό είναι σημαντικό, σημειώνουν οι συγγραφείς της μελέτης, επειδή εκτιμάται πως έως και οι μισές περιπτώσεις της νόσου Αλτσχάιμερ θα μπορούσαν να οφείλονται σε παράγοντες κινδύνου που είναι εφικτό να μεταβληθούν, όπως το χαμηλό επίπεδο εκπαίδευσης, το κάπνισμα, η έλλειψη σωματικής δραστηριότητας και η παχυσαρκία.  Ακόμη κι αν αυτοί οι παράγοντες κινδύνου μειωθούν κατά ένα χαμηλό ποσοστό, της τάξης του 10-25%, θα μπορούσαν δυνητικά να προληφθούν σχεδόν 500.000 νέες περιπτώσεις της νόσου στις ΗΠΑ.

Η μελέτη 
Η μελέτη συμπερίλαβε 44 ενήλικες, ηλικίας 40 με 85 ετών, που παρουσίαζαν ήπια προβλήματα μνήμης αλλά δεν είχαν διαγνωστεί με άνοια. Οι συμμετέχοντες συζήτησαν με τους ερευνητές σχετικά με τη διατροφή, τη φυσική τους δραστηριότητα, το δείκτη μάζας σώματος και άλλους παράγοντες της καθημερινής τους ζωής. Κατόπιν έκαναν μια εξέταση PET –μια νέα απεικονιστική εξέταση ακριβείας του εγκεφάλου- που μέτρησε τα επίπεδα της πρωτεΐνης στον εγκέφαλό τους. Οι ερευνητές αναζητούσαν δύο συγκεκριμένα είδη πρωτεΐνης: τη βήτα-αμυλοειδή πλάκα και την πρωτεΐνη ταυ, δύο στοιχεία που θεωρούνται βασικοί δείκτες για την ανάπτυξη της νόσου του Αλτσχάιμερ.

Παρότι η μελέτη δεν μπορούσε να αποδείξει μια σχέση αιτίας-αιτιατού, οι ειδικοί επισήμαναν “μέτριες αλλά σημαντικές” διαφορές μεταξύ των συμμετεχόντων που είχαν πιο υγιεινές συνήθειες και της δεύτερης ομάδας. Συγκεκριμένα, οι συμμετέχοντες με επαρκή φυσική δραστηριότητα και φυσιολογικό δείκτη μάζας σώματος είχαν λιγότερες εναποθέσεις πλάκας και αλλοιωμένες μορφές πρωτεΐνης συγκριτικά με εκείνους που δεν ασκούνταν αρκετά και είχαν υψηλότερο δείκτη μάζας σώματος. Το ίδιο ίσχυε για εκείνους που ακολουθούσαν υγιεινή διατροφή –σε αυτή την περίπτωση, μεσογειακή δίαιτα- συγκριτικά με την ομάδα ελέγχου.

“Το γεγονός πως μπορέσαμε να ανιχνεύσουμε αυτή την επίδραση του τρόπου ζωής σε μοριακό επίπεδο πριν το ξεκίνημα σοβαρών προβλημάτων μνήμης μας εξέπληξε” λέει ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης David Merrill, M.D., Ph.D., επίκουρος καθηγητής στο Ινστιτούτο Semel του UCLA στο τμήμα Νευροεπιστημών και Ανθρώπινης Συμπεριφοράς. Ο Merrell επισημαίνει πως είναι ήδη δεδομένο για την επιστημονική κοινότητα πως η άσκηση και η διατροφή βελτιώνουν τη μυική και την καρδιακή λειτουργία. Φαίνεται όμως πως υπάρχουν κι άλλα οφέλη που μόλις αρχίζουμε να καταλαβαίνουμε: “Κάποιοι μεγαλύτερης ηλικίας ασθενείς αναφέρουν παρόμοια αποτελέσματα για την οξύτητα του εγκεφάλου και τη μνήμη τους τις μέρες που περπατάνε πολύ ή τρώνε ψάρι, όπως σολομό” σχολιάζει.

Η συγκεκριμένη μελέτη ενισχύει την ιδέα πως οι συνήθειες που είναι καλές για το σώμα είναι επίσης καλές για τον εγκέφαλο και επιπλέον φαίνεται πως επιδρούν κατά της ανώμαλης συγκέντρωσης πλάκας ” χρόνια, αν όχι δεκαετίες, πριν τη διάγνωση της νόσου Αλτσχάιμερ”.  Όπως τονίζει ο καθηγητής δεν είναι ποτέ πολύ νωρίς, ή πολύ αργά, για να υιοθετήσουμε πιο υγιεινές συνήθειες ζωής.