Έρχεται τριπλή “βόμβα” για 2,7 εκατομμύρια ασφαλισμένων

Τρεις “βόμβες” περιμένουν 2,7 εκατομμύρια ασφαλισμένων τους επόμενους πέντε μήνες.
Αμέσως μετά την τελική συμφωνία κυβέρνησης-θεσμών για το κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης (κομβικό σημείο της οποίας είναι και η περικοπή των συντάξεων κατά 1,8 δισ. ευρώ από το 2019) και την ψήφισή της από τη Βουλή μέχρι τα μέσα Μαΐου, το Υπουργείο Εργασίας πρέπει να επιταχύνει τρεις παράλληλες διαδικασίες μέχρι τον Σεπτέμβριο-Οκτώβριο του 2017.
Συγκεκριμένα, έως τότε η κυβέρνηση θα πρέπει:
-Να ολοκληρώσει τον επανυπολογισμό όλων των ήδη καταβαλλομένων κύριων συντάξεων ο οποίος θα οδηγήσει στο “τσεκούρι” στο 1/3 των κύριων συντάξεων από 1/1/2019. Με άλλα λόγια, 900.000 κύριες συντάξεις θα πληγούν, όπως παραδέχτηκε η ίδια Υπουργός κα. Έφη Αχτσιόγλου.
-Να ετοιμάσει τα νέα ασφαλιστικά χαράτσια για 1,45 εκατ. ευρώ ελεύθερους επαγγελματίες, τους αυταπασχολούμενους, τα μπλοκάκια και τους αγρότες με βάση το καθαρό εισόδημα το οποίο θα δηλώσουν το 2016. Όσοι από αυτούς δηλώσουν περισσότερο εισόδημα το 2016 σε σχέση με το 2015, θα πληρώσουν μεγαλύτερες εισφορές από το ερχόμενο φθινόπωρο, αλλά και τη διαφορά των εισφορών που υπολογίστηκαν με βάση το εισόδημα του 2016 και εκείνων που υπολογίστηκαν και καταβλήθηκαν με βάση το εισόδημα του 2015.
-Να αποδώσει όλες τις εκκρεμείς συντάξεις σε 90.000 δικαιούχους. Περίπου 55.000-60.000 εξ αυτών θα δοθούν μειωμένες, δεδομένου ότι ο δικαιούχοι τους “βγήκαν” στη σύνταξη μετά την έναρξη ισχύος του νόμου Κατρούγκαλου (δηλ. μετά τις 12/5/2016).
Έρχονται απανωτά σοκ
Πιο αναλυτικά:
1) Μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου, πρέπει να επανυπολογιστούν 2 εκατομμύρια ήδη καταβαλλόμενων κύριων συντάξεων (δηλαδή όλες πλην εκείνων του τέως ΟΓΑ) με βάση τις διατάξεις του νόμου Κατρούγκαλου. Από τον επανυπολογισμό θα προκύψουν οι “προσωπικές διαφορές”, αλλά και οι επικείμενες μειώσεις έως 22% στο σύνολο των συντάξιμων αποδοχών.
Ήδη έχει επανυπολογιστεί το 50% των ήδη καταβαλλομένων κύριων συντάξεων.
Από τον επανυπολογισμό των συντάξεων θα προκύψει η “προσωπική διαφορά” (διαφορά μεταξύ επανυπολογισθεισών και καταβαλλομένων συντάξεων).
Σύμφωνα με τις έως τώρα εκτιμήσεις, 900.000 κύριες συντάξεις (δηλαδή το 1/3 του συνόλου) θα έχουν αρνητική “προσωπική διαφορά”, δηλαδή θα διαμορφωθούν –μετά τον επανυπολογισμό τους- σε κατώτερο επίπεδο. Η “διαφορά” αυτή φτάνει ακόμα και το 40%.
Η κυβέρνηση έχει συμφωνήσει με τους θεσμούς να μειώσει ή ακόμα και να καταργήσει –σε ορισμένες περιπτώσεις- την “προσωπική διαφορά” από την 1/1/2019, προκειμένου να εξοικονομηθούν 1,8 δισ. ευρώ., όμως, ζητά από τις μειώσεις στις κύριες συντάξεις να μη χαθεί πάνω από το 22% του συνόλου των αποδοχών των συνταξιούχων (από κύριες και επικουρικές συντάξεις).
Οι θεσμοί επιμένουν να μπει “ρήτρα” περικοπής και των επικουρικών συντάξεων, σε περίπτωση που οι περικοπές στις κύριες συντάξεις δεν αρκεί για επιτευχθεί ο στόχος της εξοικονόμησης των 1,8 δισ. ευρώ.
2) Μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου, θα πρέπει το Υπουργείο Εργασίας να έχει έτοιμο στα χέρια του τον μηχανισμό εκείνο με τον οποίο θα γίνει ο υπολογισμός των ασφαλιστικών εισφορών 1,45 εκατομμυρίου ελευθέρων επαγγελματιών, αυταπασχολούμενων και αγροτών με βάση το καθαρό εισόδημα το οποίο θα δηλώσουν στην εφορία για το 2016.
Ο υπολογισμός αυτός θα οδηγήσει αμέσως μετά τόσο σε αρνητικούς όσο και σε θετικούς συμψηφισμούς εισφορών.
Πιο συγκεκριμένα, όσοι επαγγελματίες και αγρότες δηλώσουν υψηλότερο εισόδημα το 2016 σε σχέση με το 2015, θα πρέπει να καταβάλουν υψηλότερες εισφορές από το τέλος του 2017 και έπειτα, σε σχέση με εκείνες που κατέβαλλαν μέχρι τότε.
Έτσι στα ειδοποιητήρια, τα οποία θα λάβουν οι υπόχρεοι καταβολής του χαρατσιού τον ερχόμενο Σεπτέμβριο ή Οκτώβριο για τις νέες μηνιαίες εισφορές που έχουν υπολογιστεί με βάση το εισόδημα του 2016, θα αναγράφεται και η διαφορά μεταξύ των μηνιαίων εισφορών που ήδη κατέβαλλαν έως τότε αρχής γενομένης από τον περασμένο Μάρτιο (με βάση τον εισόδημα του 2015) και των εισφορών τις οποίες θα πρέπει να καταβάλλουν από εκεί και πέρα.
Η διαφορά αυτή θα πρέπει να καταβληθεί από τους ασφαλισμένους, μαζί με τις νέες αυξημένες εισφορές που έχουν προκύψει με βάση το εισόδημα του 2016.
Όσοι επαγγελματίες και αγρότες δηλώσουν χαμηλότερο εισόδημα το 2016 σε σχέση με το 2015, θα δουν στα ειδοποιητήρια του Σεπτεμβρίου-Οκτωβρίου διπλά μειωμένες τις εισφορές τους.
Η μία μείωση θα προέρχεται από το γεγονός ότι το χαμηλότερο δηλωτέο εισόδημα οδηγεί σε χαμηλότερες τρέχουσες εισφορές. Η άλλη μείωση θα προκύψει από το γεγονός ότι θα “επιστραφεί” στους ασφαλισμένους η διαφορά μεταξύ των εισφορών που κατέβαλλαν μέχρι τέλη Σεπτεμβρίου ή Οκτωβρίου (με βάση το εισόδημα του 2015) και εκείνων που έπρεπε να καταβάλλουν με βάση το χαμηλότερο εισόδημα του 2016.
Η διαδικασία του υπολογισμού των εισφορών των επαγγελματιών και των αγροτών με βάση του εισόδημα του 2016 και έπειτα του συμψηφισμού τους με τις εισφορές που καταβλήθηκαν με βάση το εισόδημα του 2015 θα οδηγήσει σε μία νέα αναστάτωση στα έσοδα του Ενιαίου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης. Και αυτό τη στιγμή που έχει “παγιωθεί” εδώ και τρεις μήνες η χαμηλή εισπραξιμότητα του χαρατσιού (65%).
Στο Υπουργείο Εργασίας ελπίζουν πως ο συνδυασμός της αύξησης του επιχειρηματικού τζίρου που εκτιμάται ότι θα φέρει η φετινή θερινή τουριστική σεζόν, οι νέες δυνατότητες ρύθμισης των ληξιπροθέσμων χρεών προς τα ταμεία μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού, αλλά και το σχεδιαζόμενο πρόγραμμα επιδότησης των εισφορών για τους μισθωτούς με μπλοκάκι θα ενισχύσει τα έσοδα του ΕΦΚΑ από το χαράτσι.
3) Μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου, το ΕΦΚΑ θα πρέπει να έχει εκκαθαρίσει κοντά στις 95.000 εκκρεμείς αιτήσεις κύριας σύνταξης, με πάνω από τις μισές εξ αυτών να αποδίδονται μειωμένες, δεδομένου ότι θα υπολογιστούν με βάση τις διατάξεις του νόμου Κατρούγκαλου.
Οι 40.000-45.000 εξ αυτών θα υπολογιστούν με βάση τις διατάξεις που ίσχυαν πριν το νόμο Κατρούγκαλου (καθώς οι δικαιούχοι τους “βγήκαν” στη σύνταξη μέχρι τις 12/5/2016), ενώ οι υπόλοιπες 55.000-60.000 θα υπολογιστούν με βάση τις διατάξεις Κατρούγκαλου (καθώς οι δικαιούχοι τους “βγήκαν” στη σύνταξη μετά τις 12/5/2016).
Οι συντάξεις όσων “βγήκαν” στη σύνταξη έως 12/5/2016 δεν θα υποστούν μειώσεις μέχρι 31/12/2018. Από 1/1/2019 μία μερίδα αυτών θα μειωθούν μέσω της μείωσης της “προσωπικής διαφοράς”. Οι συντάξεις όσων “βγήκαν” στη σύνταξη μετά την 12/5/2016, θα υποστούν μειώσεις έως 40%. Το Υπουργείο Εργασίας έχει ήδη συγκροτήσει μία συντονιστική επιτροπή υψηλόβαθμων στελεχών του για την έγκαιρη απόδοση των εκκρεμών συντάξεων. Στον κρατικό προϋπολογισμό του 2017 έχουν εγγραφεί 859 εκατ. ευρώ γι’ αυτόν τον σκοπό. Το ποσό αυτό πρέπει να απορροφηθεί έως τον Οκτώβριο του 2017. Αν ο ΕΦΚΑ δεν προλάβει να απορροφήσει ένα μέρος των προϋπολογισμένων 859 εκατ. ευρώ, τότε αυτό θα παρακρατηθεί από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους.
Από το Υπουργείο Εργασίας εκτιμούν πως η εκταμίευση της επόμενης δόσης (λόγω του επικείμενου “κλεισίματος” της 2ης αξιολόγησης) θα διευκολύνει εξαιρετικά το ΓΛΚ να αποδώσει το παραπάνω ποσό στον ΕΦΚΑ.