«Μνημόνιο» στις δαπάνες για φάρμακα

Υπό αυστηρή… επιτήρηση θέτουν για ακόμη μια φορά οι Θεσμοί φαρμακευτική δαπάνη και κατανάλωση. Η συμφωνία μεταξύ κυβέρνησης και Θεσμών περιλαμβάνει νέα μέτρα με στόχο τη συγκράτηση της φαρμακευτικής δαπάνης και «όχημα» την αύξηση της χρήσης των γενοσήμων, τις μειώσεις τιμών στα αποζημιούμενα φάρμακα, αλλά και την απελευθέρωση των μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων. Πιο αναλυτικά, τα νέα μέτρα για το φάρμακο προβλέπουν:

1 Καθιέρωση «φίλτρων» για την εισαγωγή των νέων φαρμάκων στη θετική λίστα. Συγκεκριμένα, τα νέα φάρμακα θα εισάγονται στη θετική λίστα με την προϋπόθεση ότι κυκλοφορούν σε εννέα κράτη- μέλη της Ε.Ε., αποζημιώνονται σε έξι από αυτά, εκ των οποίων τα τρία διαθέτουν σύστημα αξιολόγησης τεχνολογιών υγείας (ΗΤΑ). Παράλληλα, για την αποζημίωση των φαρμάκων θα λαμβάνονται συγκεκριμένα κριτήρια αξιολόγησης, όπως για παράδειγμα η προστιθέμενη θεραπευτική αξία του νέου φαρμάκου σε σχέση με τις υφιστάμενες θεραπείες, η αξιοπιστία των στοιχείων της κλινικής τεκμηρίωσης και η σχέση κόστους- οφέλους μετά από συνεκτίμηση των δημοσιονομικών επιπτώσεων στη δημόσια φαρμακευτική δαπάνη σε συνάρτηση με τα φαρμακο-επιδημιο-λογικά δεδομένα της χώρας.

2 Εφαρμογή ενοποιημένο rebate όγκου (ποσοστό έκπτωσης που θα παρέχουν οι φαρμακευτικές εταιρείες ανάλογα με τις πωλήσεις τους), με επιπλέον επιβάρυνση 25% για τα νέα on patent φάρμακα και μέχρι να υπάρξει διαπραγμάτευση της τιμής αποζημίωσής τους.

3 Θεσμική θωράκιση και νομική υποστήριξη της Επιτροπής Διαπραγμάτευσης του ΕΟΠΥΥ. Προβλέπεται μάλιστα διασύνδεση της Επιτροπής Διαπραγμάτευσης με την Επιτροπή Θετικής Λίστας και συνεκτίμηση του αποτελέσματος της διαπραγμάτευσης με τα υπόλοιπα κριτήρια της θετικής λίστας.

4 Μέτρα για την προώθηση των γενοσήμων με ποσοστιαίους στόχους συνταγογράφησης ανά γιατρό και με ειδικό οικονομικό κίνητρο για τα φαρμακεία. Ενδεικτικά, στα φαρμακεία που θα υπερβαίνουν έναν ελάχιστο ποσοστιαίο στόχο χορήγησης γενοσήμων (25% του όγκου των πωλήσεων) θα παρέχονται κλιμακούμενες ποσοστιαίες εκπτώσεις (3% για κάθε 10 ποσοστιαίες μονάδες άνω του 25%) από τις φαρμακευτικές εταιρείες.

5 Πρόβλεψη κλειστών προϋπολογισμών ανά θεραπευτική κατηγορία σε συνδυασμό με την ενσωμάτωση υποχρεωτικών θεραπευτικών πρωτοκόλλων.

6 Αξιολόγηση και έλεγχος της συνταγογραφικής συμπεριφοράς των γιατρών από τον ΕΟΠΥΥ.

7 Απελευθέρωση των τιμών των μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων (ΜΗΣΥΦΑ). Σημειώνεται ότι η απελευθέρωση της τιμής τους έχει νομοθετηθεί από το 2014 με ισχύ από 1.1.2017. Στο πλαίσιο αυτό η ηγεσία του υπουργείου Υγείας αποφάσισε να ενεργοποιήσει το νόμο, θέτοντας ωστόσο «δικλείδες ασφαλείας» με στόχο την αποτροπή του κινδύνου να αυξηθούν ανεξέλεγκτα οι τιμές. Πιο συγκεκριμένα: α) Με απόφαση του υπουργού Υγείας και αφού έχει προηγηθεί γνωμοδότηση από τον ΕΟΦ, θα εκδοθεί χωριστός κατάλογος τιμών ΜΗΣΥΦΑ- εκτός του δελτίου τιμών- με ενδεικτικές τιμές λιανικής πώλησης που θα τίθενται υποχρεωτικά επί των συσκευασιών των προϊόντων ΜΗΣΥΦΑ. β) Οι νοσοκομειακές τιμές των ΜΗΣΥΦΑ δεν θα αυξηθούν. γ) Ιδρύεται παρατηρητήριο τιμών στον Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΟΦ) που θα είναι αρμόδιος να συλλέγει όλες τις τιμές ανά φαρμακευτικό προϊόν που υπάγεται στην κατηγορία των ΜΗΣΥΦΑ με στόχο να παρακολουθείται η εξέλιξη των τιμών και να μπορεί να αποτραπεί μια ανεξέλεγκτη αύξησή τους.

Αντιδράσεις
Τα νέα μέτρα για το φάρμακο έχουν προκαλέσει την έντονη αντίδραση της φαρμακοβιομηχανίας. Ο Σύνδεσμος Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΦΕΕ) δηλώνει την έντονη δυσαρέσκειά του κάνοντας λόγο για οριζόντια μέτρα. Σύμφωνα με τον ΣΦΕΕ, «τα μέτρα αυτά δεν αποτελούν διαρθρωτικές αλλαγές, αλλά καθαρά βαριά φοροεισπρακτικά μέτρα, τα οποία δεν εξασφαλίζουν τη μείωση του clawback κατά 30%, που είναι και μνημονιακή υποχρέωση. Μάλιστα τα μέτρα αυτά θέτουν περιορισμούς στην είσοδο των νέων καινοτόμων φαρμάκων ή και την καθιστούν απαγορευτική, γεγονός που θα έχει άμεσες και δυσμενέστατες επιπτώσεις στους Έλληνες ασθενείς». Επιπλέον, αναφέρει ο Σύνδεσμος, πλήττουν την υγιή επιχειρηματικότητα, χωρίς όμως να εξασφαλίζουν ούτε στέρεα δημοσιονομικά οφέλη ούτε, το κυριότερο, καλύτερες υπηρεσίες υγείας στους ασθενείς. «Εξαντλούν, τέλος, τη βιωσιμότητα των φαρμακευτικών εταιρειών, απειλώντας τις 86.000 θέσεις εργασίας που στηρίζει άμεσα και έμμεσα ο Κλάδος του Φαρμάκου και δημιουργούν συνθήκες αποεπένδυσης», σημειώνει.

«Ψαλίδι» στις παροχές υγείας αλλά και έλεγχο της πρόσβασης των ασθενών στην τριτοβάθμια περίθαλψη, περιλαμβάνει επίσης το τελικό σχέδιο για την Υγεία. Μεταξύ άλλων προβλέπεται μείωση του ορίου δαπανών του ΕΟΠΥΥ για παροχές προς τους ασφαλισμένους του (πλην φάρμακο) κατά 250 εκατ. ευρώ έως το 2019.

Σύμφωνα με το σχέδιο η κυβέρνηση θα πρέπει να λάβει μέτρα που θα εξασφαλίζουν ότι το 2017 το εκτιμώμενο χάσμα ανάμεσα στις δαπάνες και τα αντίστοιχα ανώτατα όρια clawback (δηλαδή το ποσό που επιστράφηκε για τα φαρμακευτικά προϊόντα, τα διαγνωστικά και τις ιδιωτικές κλινικές) θα μειωθεί τουλάχιστον κατά 30% σε σχέση με το προηγούμενο έτος.

Για τον σκοπό αυτό, θα υιοθετήσει, μεταξύ άλλων, κλειστούς προϋπολογισμούς σε όλες τις παροχές υγείας. Θα πρέπει μάλιστα μέχρι τον Δεκέμβριο του 2017, να ληφθούν περαιτέρω διαρθρωτικά μέτρα, ώστε το εκτιμώμενο χάσμα μεταξύ των δαπανών για το 2018 και τα πλαφόν του clawback να μειωθούν κατά τουλάχιστον 15% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος.

Στο ίδιο «πακέτο» μέτρων περιλαμβάνεται και η εφαρμογή στο σύστημα ηλεκτρονικής συνταγογράφησης -μέχρι τον Ιούνιο του 2017- κατευθυντήριων οδηγιών για τα φάρμακα και θεραπευτικών πρωτοκόλλων για τις παθήσεις που απορροφούν τη μεγαλύτερη φαρμακευτική δαπάνη.

Θα ληφθούν μέτρα
Όσον αφορά τα δημόσια νοσοκομεία, ειδική αναφορά γίνεται στην παρακολούθηση της αδικαιολόγητης πρόσβασης στην επείγουσα περίθαλψη. Αν χρειαστεί, η κυβέρνηση θα πρέπει να λάβει μέτρα για τον έλεγχο και την αποθάρρυνση της αδικαιολόγητης πρόσβασης, προκειμένου να διασφαλιστεί η αποτελεσματική παροχή επείγουσας περίθαλψης. Παράλληλα, μέχρι τον Ιούνιο του 2017 το υπουργείο Υγείας θα πρέπει να εκπονήσει ένα σχέδιο υιοθέτησης νέου τρόπου κοστολόγησης των υπηρεσιών (DRG) σε όλα τα νοσοκομεία.