Τι είναι ο ιδρώτας και γιατί μπορεί να έχει δυσάρεστη οσμή (μυρίζει); Ποια η σωστή διατροφή;

Ανανεώθηκε 30-7-2017

Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να απελευθερώνεται ιδρώτας από τους πόρους του, που μόλις αρχίσει να εξατμίζεται δημιουργεί ένα αίσθημα δροσιάς. Όσο για τα συστατικά του, αποτελείται κατά 99% από νερό και το υπόλοιπο 1% είναι χαλκός, αμμωνiα, κρεατίνη, άλατα, ουρία, μαγγάνιο, κάλιο, νάτριο είναι μερικά από τα δεκάδες στοιχεία που αποβάλλονται κατά την εφίδρωση!

Ένας υγιής άνθρωπος χάνει σε κανονικές συνθήκες περίπου μισό λίτρο ιδρώτα την ημέρα, ενώ ένας επαγγελματίας αθλητής μπορεί να χάσει πολύ περισσότερο σε μια ζεστή μέρα. Ωστόσο, η ποσότητα και η συχνότητα της εφίδρωσης εξαρτώνται από πολλούς παράγοντες, όπως η κληρονομικότητα και η υφή του δέρματος. Έτσι, για παράδειγμα, οι άνθρωποι με ξηρό δέρμα έχουν λιγότερο ενεργούς ιδρωτοποιούς αδένες, ενώ οι άνθρωποι με λιπαρό έχουν μεγαλύτερους πόρους και ιδρώνουν ευκολότερα.

Ο ιδρώτας που εκκρίνει το δέρμα είναι άοσμος και αποτελείται από νερό, ουρία, μεταλλικά άλατα και άλλα. Αν και φυσική λειτουργία, ο ιδρώτας μας φέρνει πολλές φορές σε δύσκολη θέση ειδικά όταν έχει δυσάρεστη οσμή.

Από πού όμως προέρχεται η δυσάρεστη οσμή;
Οι αιτίες είναι πολλές, όταν ο ιδρώτας παραμένει πολλές ώρες στο δέρμα π.χ. στις μασχάλες, τότε αναπτύσσονται τα βακτηρίδια που δημιουργούν μια δυσάρεστη οσμή, άλλες αιτίες είναι η έλλειψη υγιεινής, η κακή ψυχολογική κατάσταση, η κατανάλωση κάποιων τροφών όπως το σκόρδο, το κρεμμύδι, πολλά μπαχαρικά, ο καφές, το αλκοόλ και άλλα, η λήψη κάποιας φαρμακευτικής αγωγής καθώς και κάποιες παθήσεις του οργανισμού.

Οι διατροφικές σας συνήθειες φαίνεται πως μπορούν να προκαλέσουν ή να επιδεινώσουν την έκλυση δυσάρεστων σωματικών οσμών. Μάλιστα, γι’ αυτό ενοχοποιείται -μεταξύ άλλων- και η κατανάλωση συγκεκριμένων τροφών και συστατικών, όπως η καφεΐνη (καφές, τσάι, ανθρακούχα αναψυκτικά), οι τροφές με δυνατή μυρωδιά (σκόρδο, κρεμμύδι), όσες είναι πλούσιες σε λιπαρά (τηγανητά, σφολιάτες), το αυγό, το ψάρι, τα μπαχαρικά, το αλκοόλ, το κόκκινο κρέας, τα όσπρια.
Οι ντομάτες ευθύνονται για την κακοσμία του ιδρώτα στις μασχάλες. Όσοι τρώνε ντομάτες ή προϊόντα με ντομάτες έχουν πάντα κίνδυνο να μυρίζουν όταν ιδρώνουν. Στην ντομάτα υπάρχει ένα αιθέριο έλαιο που περιέχει τερπένια, ουσίες που χαρίζουν σε ορισμένα φρούτα και λαχανικά το χαρακτηριστικό άρωμα και τη γεύση τους (π.χ. στα πορτοκάλια). Έχει βρεθεί ότι οι τροφές που περιέχουν τερπένια παίζουν ρόλο στην οσμή του σώματος συνδέεται με τον τρόπο με τον οποίον οι ουσίες αυτές διασπώνται από ένζυμα παράγοντας χημικές ουσίες που δρουν στο λυκοπένιο (το αντιοξειδωτικό που χαρίζει στην τομάτα το κόκκινο χρώμα της). Η διαδικασία αυτή με τη σειρά της παράγει και άλλα χημικά τα οποία συμβάλλουν στο πώς μυρίζει το ανθρώπινο σώμα.
Όμως, ακόμα και μια μη ισορροπημένη διατροφή, που πιθανώς οδηγεί σε έλλειψη θρεπτικών συστατικών (π.χ. ψευδάργυρο, μαγνήσιο), μπορεί να ευθύνεται για την κακοσμία.

Σε ορισμένες παθολογικές καταστάσεις, ο ιδρώτας έχει χαρακτηριστική οσμή:
Ο διαβήτης κάνει την ανάσα να μυρίζει σαν ασετόν
Η διαβητική κετοξέωση κάνει την ανάσα να μυρίζει σαν σάπιο μήλο.
Η ηπατική ανεπάρκεια την κάνει να μυρίζει σαν σάπιο ψάρι
Ο κίτρινος πυρετός κάνει το δέρμα να μυρίζει σαν ωμό κρέας.
Η φυματιώδης λεμφαδενίτιδα κάνει το σώμα να αποπνέει μια μυρωδιά μπαγιάτικης μπύρας
Η σχιζοφρένεια κάνει τον ιδρώτα να μυρίζει σαν ξύδι,
Ο τύφος κάνει το δέρμα να μυρίζει σαν φρεσκοψημένο ψωμί
Η διφθερίτιδα κάνει τον ιδρώτα να έχει μια γλυκιά μυρωδιά
Οι ουρολοιμώξεις κάνουν τα ούρα να μυρίζουν σαν αμμωνία
Η ηπατική εγκεφαλοπάθεια κάνει την αναπνοή να μυρίζει σαν φρεσκοθερισμένο τριφύλλι
Ακόμα και ορισμένες μορφές καρκίνου, όπως αυτός του μαστού, αλλάζουν τη μυρωδιά του σώματος

Συνολικά, πάνω από 50 νοσήματα αλλάζουν την χημεία του σώματος και έτσι τη μυρωδιά του στόματος, του ιδρώτα, του δέρματος, των ούρων, των ποδιών, ακόμα και των κοπράνων και των φλεγμάτων.

Αν ιδρώνετε υπερβολικά, και αυτό δεν οφείλεται στην ζέστη, μπορεί επίσης να υπάρχει κάποιο καρδιολογικό πρόβλημα. Αν  λοιπόν σας εκδηλωθεί ξαφνικά υπεριδρωσία ή παρατηρήσετε ότι ο  ιδρώτας σας μυρίζει έντονα, καλό θα είναι να συμβουλευτείτε γιατρό. Υπεριδρωσία μπορεί επίσης να εκδηλωθεί και σε γυναίκες στην εμμηνόπαυση, αλλά και στους παχύσαρκους.

Για να καταπολεμήσουμε την κακοσμία του ιδρώτα όλοι μας καταφεύγουμε στα αποσμητικά, όμως οι περισσότεροι άνθρωποι δε γνωρίζουν ότι υπάρχουν δυο είδη αποσμητικών τα απλά αποσμητικά – deodorant και τα ανθιδρωτικά – antiperspirant.

Πολλοί πιστεύουν ότι τα δύο αυτά προϊόντα είναι ίδια, αλλά αυτό δεν ισχύει.

Τα αντιιδρωτικά μειώνουν την υγρασία στην περιοχή της μασχάλης (μέχρι και 60%), φράσσοντας τους ιδρωτοποιούς αδένες με μικροσκοπικούς κόκκους αλάτων αλουμινίου. Τα ανθιδρωτικά λοιπόν φράζουν τους ιδρωτοποιούς αδένες του δέρματος, εμποδίζοντας έτσι την φυσική εφίδρωση του σώματος. Προσφέρουν ισχυρή στυπτική δράση και για το λόγο αυτό ερεθίζουν και ξηραίνουν το δέρμα ενώ με την πάροδο του χρόνου διαταράσσουν τις φυσικές λειτουργίες του.

Από την άλλη, τα αποσμητικά δεν σταματούν την εφίδρωση, αλλά εμποδίζουν απλώς την ανάπτυξη άσχημης μυρωδιάς. Το άρωμα και η αλκοόλη που περιέχουν σκοτώνουν τα βακτήρια που δημιουργούν την άσχημη μυρωδιά και είναι αποτελεσματικά για περίπου 12 ώρες.  Τα απλά αποσμητικά δρουν πιο ήπια, δε φράζουν τους ιδρωτοποιούς αδένες του δέρματος με αποτέλεσμα να μην επηρεάζεται η λειτουργία της εφίδρωση, αλλά εμποδίζουν την ανάπτυξη της κακοσμίας εξουδετερώνοντας τα βακτηρίδια. Τα απλά αποσμητικά είναι πιο φιλικά για το δέρμα και για το λόγο αυτό είναι προτιμότερα.

Το δέρμα στις μασχάλες είναι πιο ευαίσθητο και λεπτό και συμπεριλαμβάνει τρίχες και ιδρωτοποιούς αδένες.

Λόγω της ευαισθησίας του, το δέρμα στις μασχάλες πρέπει να το φροντίζουμε καθημερινά και να διατηρούμε την υγιεινή και την καθαριότητα στην περιοχή, να προσέχουμε τη διατροφή μας και να καταναλώνουμε επαρκείς ποσότητες υγρών.

Οι συνθήκες υγρασίας και ζέστης ενισχύουν την ανάπτυξη βακτηρίων στην περιοχή και αυτοί οι μικροοργανισμοί διασπούν τα οξέα και τις πρωτεΐνες που περιέχονται στον ιδρώτα και έτσι ευνοούν τη δυσοσμία της περιοχής.

Το καθημερινό ντους και η χρήση των κατάλληλων προϊόντων για τον έλεγχο της εφίδρωσης της περιοχής μπορούν να καταπολεμήσουν αποτελεσματικά το παραπάνω πρόβλημα.

Συχνά ντους, χρήση αντιβακτηριδιακού σαπουνιού, καθαρά και όχι κολλητά ρούχα φτιαγμένα από απορροφητικά φυσικά υλικά (πχ. Βαμβάκι).

Υπάρχουν, ωστόσο, διατροφικές αλλαγές που μπορείτε να κάνετε για πιο ευχάριστη και πάνω απ’ όλα φυσική σωματική οσμή:
* Αποφύγετε την υπερκατανάλωση και τον συνδυασμό στο ίδιο γεύμα τροφών που αποδεδειγμένα αλλοιώνουν δυσάρεστα τη σωματική σας οσμή. Καλό θα ήταν να χρησιμοποιήσετε ένα ημερολόγιο καταγραφής των τροφών που καταναλώνετε, ώστε να εντοπίσετε τι είναι αυτό που σας ενοχλεί.
* Συμπεριλάβετε στο καθημερινό σας διαιτολόγιο τροφές πλούσιες σε φυτικές ίνες (π.χ. φρούτα, λαχανικά, ολικής άλεσης προϊόντα). Η
δίαιτα που είναι φτωχή σε φυτικές ίνες προκαλεί δυσλειτουργίες του εντέρου και δυσκοιλιότητα, που μπορεί να συμβάλλουν στην κακή οσμή του σώματος.
* Φροντίστε να έχετε μια πλήρη και σωστά σχεδιασμένη διατροφή, που να περιλαμβάνει όλες τις ομάδες τροφίμων. Έτσι, θα περιορίσετε το ενδεχόμενο να εμφανίσετε κάποια διατροφική έλλειψη που να έχει ως σύμπτωμα και τη δυσάρεστη σωματική οσμή.
* Αποφύγετε τα καυτερά και τα φαγητά με πολλά μυρωδικά, που επιδεινώνουν την κακοσμία.
* Καταναλώστε τροφές που συνδέονται με την έκλυση δροσερού σωματικού αρώματος, όπως είναι τα εσπεριδοειδή και γενικότερα οι τροφές που περιέχουν βιταμίνη C (λεμόνια, πορτοκάλια, γκρέιπφρουτ, ακτινίδια, φράουλες).
* Τα αρωματικά φυτά μπορούν να κάνουν θαύματα. Έτσι, η κατανάλωση μαϊντανού, σέλινου και δυόσμου μπορεί να σας βοηθήσει να εξουδετερώσετε εν μέρει τις ισχυρές οσμές.