Πρώτες βοήθειες αν πατήσετε αχινό, δράκαινα, τενεκεδάκι ή γυαλί στην παραλία

Iatrika Nea 27 Ιούλ 2017 Πρώτες βοήθειες το Καλοκαίρι

του Αλέξανδρου Γιατζίδη, M.D., medlabnews.gr

Οι αχινοί είναι μικρά, θαλάσσια ζώα με ασβεστολιθικό σφαιρικό κέλυφος που φέρουν αγκάθια. Ανήκουν στην υπο-συνομοταξία των Εχινοζώων (ή Ελευθεροζώων), της συνομοταξίας των Εχινοδέρμων, στην οποία ανήκουν και οι αστερίες. Τα ζώα αυτά σχηματίζουν την ομοταξία των Εχινοειδών. Απαντώνται σε όλες τις θάλασσες του κόσμου. Ειδικότερα, ζουν στη λάσπη του βυθού ή σε μέρη με φύκια ή επάνω σε βράχους, σε μικρό σχετικά βάθος. Αχινοί, αστερίες και φύκη είναι μερικά από τα είδη που μαρτυρούν πόσο υγιές είναι ένα θαλάσσιο οικοσύστημα.

Αν πατήσετε αχινό:

Οπλιστείτε με υπομονή. Το περιστατικό δεν είναι σοβαρό ούτε υπάρχει λόγος ανησυχίας
Ο κίνδυνος: Είναι πιθανό να δημιουργηθεί απόστημα στην περίπτωση που παραμείνουν κάποια αγκάθια μέσα στο δέρμα.

Τι να κάνετε:

Καθαρίστε την περιοχή με λίγο οινόπνευμα ή οξυζενέ, για να αποφύγετε περαιτέρω μολύνσεις. Αν δεν διαθέτετε καθαρίστε την περιοχή με λίγο νερό (κατά προτίμηση ζεστό γιατί βοηθά στην απομάκρυνση των αγκαθιών)
Επαλείψτε με λάδι, στα σημεία της επιδερμίδας που έχουν μπει τα αγκαθάκια. Χρησιμοποιείστε ελαιόλαδο ή baby oil ή ακόμα και λάδι αντηλιακό. Ό,τι έχουμε εύκαιρο, αρκεί να είναι λιπαρή ουσία. Περιμένουμε λίγο και, όταν μαλακώσει το δέρμα και τότε αφαιρέστε τα αγκάθια με ένα τσιμπιδάκι φρυδιών, το οποίο έχετε απολυμάνει προηγουμένως με οινόπνευμα ή καίγοντάς το με έναν αναπτήρα. Καλό θα είναι να έχουμε και ένα μεγεθυντικό φακό για να βλέπουμε.
Προσοχή, υπάρχει και η λύση της καρφίτσας αν και είναι καλύτερα να την αποφύγετε γιατί εκτός του ότι τραυματίζετε το δέρμα, υπάρχει περίπτωση να έχετε το αντίθετο αποτέλεσμα. Αφού την απολυμάνετε με οινόπνευμα, πολύ προσεκτικά, την πιέζετε και βγαίνει το αγκαθάκι.
Αν πάλι δεν διαθέτετε τσιμπιδάκι ή καρφίτσα, πιέζετε μηχανικά στα σημεία με τα δάχτυλά σας, ώστε να βγουν προς τα έξω τα αγκάθια του αχινού. Προσεκτικά, τα τραβάτε για να τα απομακρύνετε.
Όταν επιτέλους τελειώσει αυτή η διαδικασία πρέπει να απολυμάνετε με οινόπνευμα ή οξυζενέ, για να αποφύγετε την μόλυνση.
Απόφυγετε να πατήσετε το πόδι όσο μπορείτε και κάλυψτε την περιοχή με αυτοκόλλητο επίδεσμο.

Συνήθως, ο πόνος κρατάει γύρω στις δύο μέρες. Αν όμως δεν υποχωρεί, ίσως να σας ανακουφίσουν τα ποδόλουτρα με δροσερό νερό.
Πότε να πάτε στο γιατρό: Αν παρατηρείτε ακόμα μικρά μαύρα σημαδάκια που δεν μπορείτε να αφαιρέσετε, πηγαίνετε σε γιατρό και μην περιμένετε να βγουν από μόνα τους.

Οι δράκαινες

Οι δράκαινες ανήκουν στην οικογένεια των τραχινιδών. Η μεγάλη δράκαινα (Trachinus araneus) χαρακτηρίζεται από το μικρότερο κεφάλι το οποίο καταλήγει σε ένα στόμα το οποίο έχει διεύθυνση προς τα πάνω. Μπορεί να φτάσει στα 40 εκατοστά και είναι αρκετά επικίνδυνη. Έχει επτά δηλητηριώδης αγκαθωτές ακτίνες στο ραχιαίο πτερύγιο, ενώ και στην άκρη του επικαλύμματος υπάρχει ένα αγκάθι. Αυτά συνδέονται με δηλητηριώδεις αδένες, το δηλητήριο των οποίων ενεργεί τόσο στο νευρικό σύστημα του ανθρώπου όσο και στο αίμα όταν αυτός έχει την ατυχία να τσιμπηθεί.

Αν σας τσιμπήσει δράκαινα ή σκορπίνα:
Ο κίνδυνος: Το τσίμπημα της δράκαινας και της σκορπίνας είναι εξαιρετικά επώδυνο. Το αποτέλεσμα σε αυτή την περίπτωση είναι ο έντονος και με διάρκεια πόνος, η λιποθυμία, ο εμετός και ο υψηλός πυρετός. Οι παρενέργειες ενός τέτοιου τσιμπήματος διαφέρουν από άνθρωπο σε άνθρωπο ανάλογα με τις άμυνες και τις αντιστάσεις του οργανισμού του.

Τι να κάνετε: Σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να βγείτε αμέσως έξω από το νερό και αν είναι δυνατόν να επισκεφθείτε ένα σημείο που θα μας προσφέρουν τις πρώτες βοήθειες. Αυτό είναι σημαντικό γιατί το τσίμπημα μιας δράκαινας (όσο μεγαλύτερη είναι σε μέγεθος, τόσο πιο επώδυνο το τσίμπημα) μπορεί σε ορισμένους να δημιουργήσει αλλεργικό σοκ με πολύ άσχημα επακόλουθα.
Μέχρι να πάτε στο νοσοκομείο, τοποθετήστε μια παγωμένη κομπρέσα πάνω στην περιοχή. Χρησιμοποιήστε μια κορτιζονούχο αλοιφή για να ανακουφιστείτε, πάρτε ένα ισχυρό παυσίπονο και ένα αντιισταμινικό. Ο πόνος είναι πολύ δυνατός και διαρκεί συνήθως αρκετές μέρες. Πιέστε την περιοχή για να φύγει όσο το δυνατόν περισσότερο αίμα και δηλητήριο.
Πότε να πάτε στο γιατρό: Το τσίμπημα είναι δηλητηριώδες, γι’αυτό και πρέπει να πάτε αμέσως σε νοσοκομείο. Οι γιατροί κάνουν συνήθως παυσίπονες ενέσεις και αδρεναλίνη για την αποφυγή αλλεργικού σοκ.

Αν πατήσετε τενεκεδάκι ή γυαλί.
Ο κίνδυνος: Οτιδήποτε μπει στο δέρμα είναι ξένο σώμα και στην περίπτωση που δεν αφαιρεθεί μπορεί να δημιουργήσει μόλυνση. Επίσης, τόσο το κόψιμο από ένα σκουριασμένο τενεκεδάκι όσο και από ένα κομμάτι γυαλί είναι πιθανό να προκαλέσουν τέτανο.
Τι να κάνετε: Καθαρίστε την πληγή με άφθονο νερό βρύσης και σαπούνι ή αντισηπτικό, ώστε να απομακρυνθεί κάθε ξένο σώμα. Αν δεν έχει παραμείνει κάποιο κομματάκι γυαλιού στο δέρμα, πιέστε με μια καθαρή πετσέτα πάνω στο τραύμα, μέχρι να σταματήσει η αιμορραγία. Αν δεν είστε εμβολιασμένοι για τον τέτανο (επαναληπτικές δόσεις του αντιτετανικού εμβολίου πρέπει να γίνονται κάθε 10 χρόνια μετά την ηλικία των 18 ετών), θα χρειαστεί να απευθυνθείτε σε φαρμακοποιό για να σας κάνει αντιτετανικό ορό.
Πότε να πάτε στο γιατρό: Πριν κάνετε τον αντιτετανικό ορό, συμβουλευτείτε το γιατρό σας, ο οποίος θα σας καθοδηγήσει και κατά πάσα πιθανότητα θα σας συστήσει να πάρετε και αντιβίωση. Στην περίπτωση που δεν είστε σίγουροι αν έχει παραμείνει κάποιο κομματάκι γυαλιού στην πληγή, πρέπει να πάτε στο πλησιέστερο νοσοκομείο ή Κέντρο Υγείας, όπου θα χρειαστεί να βγάλετε μια ακτινογραφία και να σας αφαιρεθούν τυχόν υπολείμματα.