Τι σημαίνουν οι ιατρικοί όροι clawback και rebate, που χρησιμοποιεί ο ΕΟΠΥΥ; Τι είναι πιο σωστό rebate ή deduction;

της Μαρίας Χιόνη, εκπαιδευτικού, MSc φυσιολογίας Ιατρικής Σχολής Αθηνών, καθηγήτρια ιατρικής ορολογίας,  medlabnews.gr

Τον τελευταίο καιρό δύο νέοι όροι έχουν ακουστεί στον ιατρικό κόσμο της χώρας μας και αυτοί είναι ο όρος clawback και rebate. Τι άραγε σημαίνουν αυτοί οι όροι; Από που προέρχονται και για ποιο λόγο χρησιμοποιούνται;

Ο πρώτος όρος τo clawback ή επανάκτηση, είναι μια ειδική συμβατική ρήτρα που συνήθως περιλαμβάνεται στις συμβάσεις απασχόλησης των χρηματοπιστωτικών εταιρειών. Ο σκοπός της ρήτρας είναι να εξασφαλίσει μια επιλογή για έναν εργοδότη να περιορίσει τα μπόνους σε περίπτωση καταστροφικής αλλαγής σε μια εταιρεία, όπως σε αυτήν της οικονομικής κρίσης που ξεκίνησε το 2008.

Ο όρος clawbacks μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για να αναφερθεί σε οποιαδήποτε χρήματα ή παροχές που έχουν δοθεί παραπάνω από το συνηθισμένο, αλλά πρέπει να επιστραφούν λόγω ειδικών συνθηκών, οι οποίες αναφέρονται στη σύμβαση.

Σε ένα σύστημα ανακτήσεως, τα επιδόματα των εργαζομένων συνδέονται με την υπεραπόδοση ή την μείωση απόδοσης, που μπορεί να έχει ένα χρηματοπιστωτικό προιόν.  Αν το προιόν αποδίδει για μεγάλο χρονικό διάστημα και μονίμως βελτιώνει την πορεία της θέσης του, τότε η επιχείρηση καταβάλει το μπόνους.

Ωστόσο, αν το προϊόν αποτυγχάνει και γράφει ζημιές οπότε κινδυνεύει η επιχείρηση, τότε η επιχείρηση έχει το εγγενές δικαίωμα να ανακαλέσει και να διεκδικήσει ή αλλιώς να πάρει πίσω μέρος ή το σύνολο του ποσού του μπόνους.

Ιδιαίτερη σημασία απέκτησε ο όρος clawback όταν εταιρίες που διασώθηκαν από την καταστροφή, με τεράστια ποσά φορολογουμένων, πλήρωσαν μεγάλα ποσά με μορφή επιδομάτων ή συντάξεων σε διαχειριστές και σε διευθυντικά τους στελέχη, με αποτέλεσμα να προκαλούν την δημόσια οργή. Παραδείγματα στις ΗΠΑ της AIG η οποία προκάλεσε κατακραυγή από την καταβολή μπόνους αξίας 218 εκατομμυρίων δολαρίων για τα στελέχη της το Μάρτιο του 2009 παρόλο που είχε πάρει 170 δισεκατομμύρια δολάρια ως πακέτο διάσωσης από την κυβέρνηση. Στο Ηνωμένο Βασίλειο , ο πρώην επικεφαλής της Royal Bank of Scotland έλαβε σύνταξη ύψους £ 16.900.000 παρόλο που η τράπεζα έπρεπε να διασωθεί από πτώχευση, από το κράτος. Και στις δύο περιπτώσεις, το κράτος έχει προσπαθήσει να ανακτήσει κάποια από τα χρήματα είτε άμεσα (στην περίπτωση των μπόνους, τα οποία ενδέχεται να πρέπει να επιστραφούν) ή έμμεσα (στην περίπτωση της σύνταξης).

Γενικά το clawback χρησιμοποιείται ως ρήτρα ή ως ποινή για κάτι που επέφερε ζημιές οπότε εφόσον έχουν δοθεί παραπάνω χρήματα μπορούν να επιστραφούν από τους παραλήπτες εφόσον περιλαμβάνεται στην σύμβαση. Γνωρίζοντας κάτι τέτοιο τα στελέχη επιχειρήσεων που υπογράφουν μια σύμβαση clawback ζητούν και λαμβάνουν μεγαλύτερες του συνηθισμένου αποδοχές.

Εχει παρατηρηθεί ότι το clawback βοηθά να αποτραπεί η απάτη με την αλλοίωση των στοιχείων και βιβλίων της επιχείρησης προκειμένου να εμφανίσουν μια άλλη εικόνα από την πραγματική, όπως έκαναν πολλές εταιρείες από αυτές που πτώχευσαν στην Αμερική.

Clawback και ΕΟΠΥΥ.

Είναι ενδιαφέρον να σημειωθεί ότι η ιδέα του clawback βασίστηκε στα κέρδη των επιχειρήσεων. Αν μια εταιρεία έχει ένα προϊόν που πάει καλά τότε η καταβολή των μπόνους θα συνεχίσει να είναι όπως ορίζεται στη σύμβαση. Αν όμως το προϊόν δεν πάει καλά τότε υπόκειται σε clawback το bonus. Έτσι λειτουργεί ως δίχτυ ασφαλείας για τις επιχειρήσεις.

Ο ΕΟΠΥΥ στην προκειμένη περίπτωση δεν είχε ενημερώσει ποτέ τους συμβασιούχους γιατρούς για την περίπτωση  του clawback. Και φυσικά δεν ζητά πίσω μπόνους και αμοιβές πέρα του κανονικού αλλά λέει ζητώ επειδή έπεσα έξω να κόψω από τα βασικά που σας πληρώνω και σας τα δίνω με καθυστερήσεις και με τιμές που έχουν υποκοστολογηθεί, πίσω. Μη γνωρίζοντας ο κάθε γιατρός για αυτήν την πιθανότητα ο κάθε πάροχος υγείας φρόντισε και έκανε το κουμάντο του για να αντεπεξέλθει στις συμβατικές του υποχρεώσεις. Πλήρωσε το προσωπικό του, τα αναλώσιμα του, τα μηχανήματά του και όλα υπολογίζοντας τα χρήματα που έστω, με αυτές τις χαμηλές τιμές του αναλογούν. Και φυσικά δεν υπολόγιζε κανείς ότι θα είναι κατά 70% πετσοκομμένα, αν συνυπολογιστούν το rebate και το 10% των ελεγκτικών εταιρειών, που ανακοίνωσε ο ΕΟΠΥΥ. Επίσης ο κάθε πάροχος ειδικά οι εργαστηριακοί εκτελούσαν εντολές του ΕΟΠΥΥ, που έχουν συμβατική υποχρέωση να εκτελέσουν. Δεν έπαιρναν καμία απόφαση αυθαίρετη που είχε ως αποτέλεσμα την ζημίωση του Οργανισμού. Επίσης δεν έλαβαν καμία επιπλέον αμοιβή ή μπόνους που ο ΕΟΠΥΥ τους το ζητά πίσω. Επίσης αντιμετωπίζει όλους του παρόχους ως κλέφτες που ζημίωσαν τον οργανισμό αφού επιβάλει σε όλους οριζόντιες περικοπές, ασχέτως αν κάποιοι κερδοσκόπησαν και άλλοι απλά συνέχισαν να λειτουργούν όπως θα έπρεπε.

Tέλος, όπως προβλέπεται στο εξωτερικό, ας κάνει clawback στις αμοιβές των στελεχών του.

Ο όρος rebate είναι ένας όρος που χρησιμοποιήθηκε λάθος από τον ΕΟΠΥΥ. Είναι συνδεδεμένος με την επιβράβευση. Συνήθως χρησιμοποιείται αντί του όρου έκπτωση στις εμπορικές συναλλαγές. Ενας κατασκευαστής λέει ότι η πώληση των πραγμάτων που φτιάχνει κάνει ένα Χ ποσό αλλά εφόσον ο πωλητής- αντιπρόσωπος του, πωλήσει πάνω από το όριο που θεσπίζει, τότε παίρνει επιστροφή χρημάτων πίσω σαν επιβράβευση για την καλύτερη εικόνα των πωλήσεων που είχε. Το rebate επίσης χρησιμοποιείται για την επιστροφή χρημάτων από την εφορία, πάλι ως επιβράβευση.

Στην περίπτωση του ΕΟΠΥΥ δεν υπάρχει επιβράβευση στους παρόχους αλλά υπάρχει η επιβολή, έκπτωσης. Δεν έχω σου λέει τα χρήματα οπότε σε κουρεύω γιατρέ σε αυτά που σου χρωστάω.

Σε αυτήν την περίπτωση ο δόκιμος όρος είναι ο όρος deduction, ένας όρος που εννοεί την επιβολή έκπτωσης, την αφαίρεση άρα αυτό που στην ουσία κάνει ο ΕΟΠΥΥ στους παρόχους. Ο όρος deduction έχει την έννοια της επιβολής. Ετσι το Φιλανδικό κράτος επέβαλε μείωση στην έκπτωση φόρου πολυτελείας στους πολίτες του, δηλαδή αύξησε τον φόρο κάνοντας deduction.

Κάνοντας έρευνα, που έχει επιβληθεί rebate και που έχει clawback στον χώρο της υγείας διεθνώς, διαπιστώνει κανείς ότι δεν έχει εφαρμοστεί πουθενά σε ιατρικές αμοιβές και μάλιστα εργαστηριακές, αλλά μόνο στον χώρο του φαρμάκου.

Τέλος πρόσφατα στον Καναδά η κυβέρνηση πήγε να κάνει clawback σε δημοσίους υπαλλήλους, κόβοντας από τα επιδόματά τους, τους πρώτους μήνες του 2014. Ξεσήκωσε τόσο μεγάλες αντιδράσεις που η κυβέρνηση αναγκάστηκε να το πάρει πίσω το μέτρο. Δείτε και το σχετικό video των εργαζομένων που ξεσηκώθηκαν.

Τελικά το σίγουρο είναι ότι με τον τρόπο αυτό που επιβάλει ο ΕΟΠΥΥ έκπτωση 70% στους γιατρούς σε χρήματα που τους χρωστάει τους εξαναγκάζει να κλείσουν τα ιατρεία τους που έτσι και αλλιώς δεν έβγαιναν, ιδιαίτερα οι εργαστηριακοί και να έχουν προβλήματα με τις τράπεζες που τους έχουν δανείσει τα χρήματα αυτά για να μπορέσουν να αντεπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους. Τιμές που δεν έχουν αλλάξει από το 1991, είναι μοναδικό φαινόμενο και αντί να συζητηθεί κάποια αύξηση, επιβάλλεται μείωση της τάξης του 70%!!!. Έτσι ένας υπέρηχος θα πληρωθεί στον γιατρό 2,4 Ευρώ, δηλαδή ούτε για το χαρτί και το gel που θα χρησιμοποιηθεί για την εξέταση δεν φτάνουν. Ή ακόμα χειρότερα μια Μαγερ κοπράνων θα πληρωθεί 0,6 λεπτά και μια γενική αίματος 0,8 λεπτά!!! Με αυτά τι θα πρέπει να πληρωθεί; To κόστος του μηχανήματος; o γιατρός; τα υλικά; η ΔΕΗ; Το νοίκι; Τι;

Πηγή: http://medlabgr.blogspot.com