Λευκά αιμοσφαίρια στο αίμα. Πότε έχουμε Χαμηλά (Λευκοπενία) και πότε Αυξημένα (Λευκοκυττάρωση);

του Κωνσταντίνου Λούβρου, M.D., medlabnews.gr

Τα λευκά αιμοσφαίρια (WBC) ή λευκοκύτταρα ή λευκά αποτελούν ένα ετερογενές σύνολο κυτταρικών πληθυσμών του αίματος. Μεταξύ αυτών συγκαταλέγονται:.

1) τα πολυμορφοπύρηνα (ουδετερόφιλα, βασεόφιλα, εωσινόφιλα),

2) τα μεγάλα μονοπύρηνα και μακροφάγα και

3) τα λεμφοκύτταρα.

Αποστολή όλων αυτών των κυττάρων είναι η άμυνα του οργανισμού. Τα λευκά αιμοσφαίρια είναι απαραίτητα για τη σωστή λειτουργία του ανοσοποιητικού, καθώς βοηθούν στην καταπολέμηση μολύνσεων και άλλων ανωμαλιών στο αίμα, το μυελό των οστών και το λεμφικό σύστημα. Η παραγωγή των λευκών αιμοσφαιρίων γίνεται από το μυελό των οστών και από τα λεμφικά όργανα που εντοπίζονται στους λεμφαδένες, το σπλήνα, τον θύμο, τις αμυγδαλές, τους λεμφικούς σχηματισμούς του εντέρου και άλλων περιοχών. 

Τα λευκά αιμοσφαίρια μεταναστεύουν από την κυκλοφορία σε ιστούς, που έχουν αλλοιωθεί ή φλεγμαίνουν και απομακρύνουν τα αλλοιωμένα κύτταρα. Κάθε βλαπτικός παράγοντας, ακόμη και το απλό stress ή η ίωση μπορεί να προκαλέσει παροδικά διαταραχή των λευκών αιμοσφαιρίων και να διαταράξει τα αποτελέσματα του check up. Οι διαταραχές αυτές κύρια είναι ποσοτικές, εκδηλώνονται δηλαδή κυρίως ως λευκοπενία (χαμηλά λευκά) ή λευκοκυττάρωση (υψηλά λευκά).

Λευκοκυττάρωση 

Αυξάνονται (>11.000/μL) σε:

• λοιμώξεις από κόκκους,
• βακτηρίδια και μύκητες (ΟΧΙ σε ιογενείς),
• φλεγμονώδεις νεκρώσεις (έμφραγμα μυοκαρδίου, αγγιίτιδες),
• μεταβολικές διαταραχές δηλ.
• δηλητηριάσεις,
• ουρική αρθρίτιδα,
• οξέωση, ουραιμία),
• θεραπεία με κορτιζόνη,
• οξείες αιμορραγίες,
• επίμονο stress
• μυελο-ϋπερπλαστικά σύνδρομα (λευχαιμίες) και
• σε κακοήθεις νεοπλασίες.

Μικρές αυξήσεις παρατηρούνται και σε ιστικές βλάβες (εγκαύματα, τραύματα,) καθώς και στην εγκυμοσύνη.

Στα αιματολογικά κακοήθη νοσήματα, η αύξηση οφείλεται σε κακοήθη, ανεξέλεγκτη υπερπαραγωγή λευκών αιμοσφαιρίων, λόγω κακοήθους εκτροπής μητρικών κυττάρων.

Ελαττώνονται (κάτω από 4.000/μl) σε

•  λοιμώξεις (ιογενείς, τύφος, βαριά φυματίωση, ελονοσία, kala-azar),
• σε αυτοάνοσα νοσήματα όπως ο λύκος, και
• σε θεραπείες με αντιφλεγμονώδη, αντιθυρεοειδικά, αντιεπιληπτικά κ.α. φάρμακα.
• εντονο stress
• τοξίνες
• παράγοντες διατροφής 

Κάτω από τα 1.500/μl ουδετερόφιλα συγκεκριμένα, έχουμε τη λεγόμενη ουδετεροπενία, μια λευκοπενία που αυξάνει πολύ την πιθανότητα ανάπτυξης σοβαρών λοιμώξεων (λόγω απουσίας αμυντικών μηχανισμών), επικίνδυνων για τη ζωή, ακόμα και από κοινά μικρόβια

4.000 – 11.000 /mm3 (ή 4 – 11 X 10^9 /L)

Αν ένα άτομο έχει χαμηλό αριθμό λευκών αιμοσφαιρίων, το σώμα του γίνεται επιρρεπές σε σοβαρές ασθένειες και λοιμώξεις. Ο χαμηλός αριθμός λευκών αιμοσφαιρίων μπορεί να υποδεικνύει την παρουσία ενός πιο σοβαρού προβλήματος υγείας, όπως λευχαιμία, υπερθυρεοειδισμός, απλαστική αναιμία, ή μια μολυσματική ασθένεια.

Ενας ανεπαρκής αριθμός λευκών αιμοσφαιρίων μπορεί επίσης να είναι μια δυνητικά επικίνδυνη παρενέργεια από τη λήψη ορισμένων φαρμάκων ή από θεραπεία ακτινοβολίας ή χημειοθεραπείας.

Είναι σύνηθες για ένα άτομο με καρκίνο να υποφέρει από χαμηλό αριθμό λευκών αιμοσφαιρίων. Ένας συγκεκριμένος τύπος καρκίνου, η λευχαιμία, είναι ιδιαίτερα καταστροφική για τα λευκά αιμοσφαίρια και το ανοσοποιητικό σύστημα.

Πολλά άλλα φάρμακα, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων αντιψυχωσικών και αντικαταθλιπτικών φαρμάκων, μπορούν να καταστρέψουν τα λευκά κύτταρα του αίματος με τη μακροχρόνια χρήση. Οι γιατροί συνήθως συνταγογραφούν την τόνωση του ανοσοποιητικού με φάρμακα για την καταπολέμηση των αρνητικών επιπτώσεων των θεραπειών κατά του καρκίνου, καθώς και άλλων θεραπειών.

Ο χαμηλός αριθμός λευκών αιμοσφαιρίων μπορεί επίσης να υποδεικνύει την παρουσία μιας σοβαρής βακτηριακής, ιικής ή μυκητιασικής λοίμωξης, που προσβάλλει το ανοσοποιητικό σύστημα, όπως ο ιός της ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας (HIV).

Ορισμένες συγγενείς διαταραχές, συμπεριλαμβανομένου του λύκου και της μυελοΐνωσης, αναγκάζουν το σώμα να επιτεθεί στο δικό του αμυντικό σύστημα, καταστρέφοντας το μυελό των οστών και τα λευκά αιμοσφαίρια. Τα άτομα μπορεί να υποφέρουν από απλαστική αναιμία, μια κατάσταση όπου ο οργανισμός αδυνατεί να παράγει νέα κύτταρα του αίματος. Η έλλειψη βιταμινών ή ανόργανων αλάτων, η γρίπη, ο τυφοειδής πυρετός και η ελονοσία, μπορούν επίσης να οδηγήσουν σε ένα χαμηλό αριθμό λευκών αιμοσφαιρίων.