Γ.Μπασκόζος: Σύντομα η χορήγηση αντιβιοτικών μόνο με ειδική ιατρική συνταγή

 Ο κ. Μπασκόζος παραχωρεί συνέντευξη με αφορμή την ίδρυση γραφείου του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας στην Αθήνα, μετά τη συμφωνία που υπεγράφη στη Γενεύη στις 17 Ιανουαρίου, μεταξύ του ιδίου και της διευθύντριας του Περιφερειακού Γραφείου του ΠΟΥ για την Ευρώπη, δρ. Zsuzsanna Jakab.

 Αναφέρει ότι τον Μάιο αναμένεται να ξεκινήσει η λειτουργία του γραφείου, η οποία και θα σηματοδοτηθεί με την επίσκεψη, στη συνέχεια, του γενικού διευθυντή του οργανισμού Tedros Adhanom Ghebreyesus. Ο κ. Μπασκόζος, μιλάει για τις προμετωπίδες αυτού του γραφείου και αναφέρει πως υπάρχει η βούληση να αποτελέσουν και προμετωπίδες της κυβερνητικής πολιτικής στο χώρο της υγείας.

 Επισημαίνει ότι η συμφωνία για ίδρυση γραφείου του ΠΟΥ στην Αθήνα, είναι ψηφισμένη εδώ και δέκα χρόνια, ωστόσο αυτό το γραφείο ποτέ δεν είχε δημιουργηθεί, «είτε για λόγους οικονομικούς είτε για λόγους γραφειοκρατίας». Παρά τις προσπάθειες αναβάθμισης του δημόσιου συστήματος υγείας, ο κ. Μπασκόζος παραδέχεται ευθαρσώς τις παθογένειες, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «το σύστημα υγείας που διαθέτει η Ελλάδα, είναι πολύ ιδιωτικοποιημένο, με μεγάλες πληρωμές από την τσέπη του κόσμου, και με έλλειψη ουσιαστικά οργανωμένου συστήματος πρωτοβάθμιας φροντίδας».

 Ωστόσο όπως τονίζει, με τη δημιουργία του γραφείου του ΠΟΥ «πάει να γίνει το πείραμα της μετάβασης από ένα νοσοκομειοκεντρικό- ιατροκεντρικό σύστημα, σε ένα σύστημα με έμφαση στη πρόληψη και στην αγωγή υγείας».

 Ο γγ Δημόσιας Υγείας σχολιάζοντας την άποψη μερίδας του κόσμου, ότι η κυβέρνηση φροντίζει περισσότερο τους αλλοδαπούς από τους Έλληνες, αναφέρει ότι κάτι τέτοιο είναι τεράστιο λάθος: «Για μένα δεν μπορεί να υπάρχει διάκριση ανάμεσα σε ξένους, γηγενείς, αλλοδαπούς στο θέμα της υγείας. Είναι καθολικό ανθρώπινο δικαίωμα και θα το παρέχουμε σε όλους».

 Παράλληλα αναφερόμενος στο θέμα της γρίπης τονίζει ότι φέτος η εμβολιαστική κάλυψη διπλασιάστηκε σε σχέση με πέρσι και ότι η καμπάνια εμβολιασμών έχει αποδώσει εντυπωσιακά. «Τα εμβόλια έχουν διατεθεί όλα και ήταν πολύ περισσότερα από αυτά που είχαμε πάρει πέρσι».

 Ακολουθεί ολόκληρη η συνέντευξη που παραχώρησε ο γενικός γραμματέας Δημόσιας Υγείας Γιάννης Μπασκόζος στο Πρακτορείο 104,9 FM και στην Τάνια Μαντουβάλου

 Τι σημαίνει για τη δημόσια υγεία η ίδρυση ενός τέτοιου γραφείου;

 Πιστεύουμε ότι αυτό το γραφείο, θα δώσει παραπέρα ώθηση στη συνεργασία με τον ΠΟΥ και ειδικά στα ζητήματα που έχουν να κάνουν με τις μεταρρυθμίσεις, που αφορούν τη δυνατότητα καθολικής κάλυψης στο δημόσιο σύστημα υγείας, με έμφαση στην πρωτοβάθμια περίθαλψη, στην πρόληψη και στην αγωγή υγείας. Αυτά είναι προμετωπίδες της πολιτικής του ΠΟΥ. Θέλουμε να είναι και προμετωπίδες της δικής μας πολιτικής. Ωστόσο θέλω να σας επισημάνω το εξής: Η συμφωνία για ίδρυση γραφείου του ΠΟΥ στην Αθήνα, είναι ψηφισμένη εδώ και δέκα χρόνια. Ωστόσο αυτό το γραφείο ποτέ δεν δημιουργήθηκε, είτε για λόγους οικονομικούς είτε για λόγους γραφειοκρατίας. Τώρα όμως, σε αγαστή συνεργασία με το Ευρωπαϊκό τμήμα του ΠΟΥ, αποφασίσαμε να προχωρήσουμε, στην ίδρυση του, αλλά με την τότε συμφωνία υπάρχει μία θεμελιώδης διαφορά. Και αυτή είναι ότι το ελληνικό δημόσιο δεν αναλαμβάνει οικονομικές υποχρεώσεις για τη λειτουργία αυτού του γραφείου.

 Τι διαδικασίες θα ακολουθηθούν στο επόμενο διάστημα και με τι χρονικό ορίζοντα;

 Η τροποποίηση της ήδη υπάρχουσας συμφωνίας πρέπει να έρθει στη βουλή και να ψηφιστεί. Αυτή τη στιγμή έχει μεταφραστεί στα ελληνικά και στα αγγλικά, έχει υπογραφεί, μένουν οι διαδικασίες που είναι να γίνουν σε συνεργασία με το υπουργείο Εξωτερικών, έτσι ώστε να έρθει στην Επιτροπή Κοινωνικών Υποθέσεων και μετά στην ολομέλεια της Βουλής για να εγκριθεί. Ελπίζουμε και υποθέτουμε ότι μέχρι τα τέλη Μαΐου, μπορεί να έχουν ολοκληρωθεί όλες αυτές οι διαδικασίες και να συνδυαστούν με την άφιξη του γενικού διευθυντή του ΠΟΥ Tedros Adhanom Ghebreyesus στην Ελλάδα τον Ιούνιο, αν όλα πάνε καλά. Η επίσκεψη του γενικού διευθυντή του ΠΟΥ και της διευθύντρια του ΠΟΥ Ευρώπης Zsuzsanna Jakab κρίνεται σημαντική και θα σηματοδοτήσει την έναρξη λειτουργίας του εθνικού γραφείου.

 Ποιες είναι οι φιλοδοξίες και οι προσδοκίες του υπουργείου από την ίδρυση αυτού του γραφείου;

 Πέρα από την ανταλλαγή τεχνογνωσίας, τη σοβαρή βοήθεια που δίνει ο ΠΟΥ σε θέματα καθολικής πρόσβασης στην πρωτοβάθμια υγεία, την αγωγή υγείας την πρόληψη, στο θέμα της υγείας προσφύγων και μεταναστών, εμείς θέλουμε να υπάρξει μία αμφίδρομη σχέση, μεταξύ του ΠΟΥ και της μεγάλης εμπειρίας που αποκτά η χώρα μας σε συγκεκριμένους τομείς υγείας όπως οι προαναφερθέντες σε εποχή κρίσης. Θέλουμε να παίρνουμε ιδέες και τεχνογνωσία από τον ΠΟΥ, αλλά να μεταδίδουμε και την δική μας εμπειρία. Και μάλιστα φιλοδοξούμε αυτό να γίνεται και σε ένα επίπεδο περιοχής γύρω από τη χώρα μας, σε Βαλκάνια και βόρεια Μεσόγειο, ώστε να έχει και ένα ρόλο γραφείου, που θα ακτινοβολεί ιδέες για πολιτικές υγείας στο ευρύτερο περιβάλλον. Άρα είναι μία μεγάλη φιλοδοξία, η οποία ελπίζουμε να προχωρήσει, γιατί υπάρχει συμφωνία με τα όργανα του διεθνούς οργανισμού.

 Η εμπειρία τι έχει δείξει από την ίδρυση τέτοιων γραφείων σε άλλες χώρες; Πρακτικά τι θα αλλάξει στη ζωή μας;

 Δεν είναι ίδιες οι εμπειρίες από όλες τις χώρες του κόσμου, γιατί αν το γραφείο γίνεται σε κάποια τριτοκοσμική χώρα ή σε κάποια χώρα με υπανάπτυκτα συστήματα υγείας, εκεί ο ΠΟΥ δίνει την τεχνογνωσία του για να υπάρξει ένα στοιχειώδες σύστημα υγείας.

 Άρα σε μία χώρα που έχει αντίστοιχα προβλήματα με την δική μας τι έχει δείξει η εμπειρία;

 Οι εμπειρίες δεν είναι τόσο μεγάλες. Η Ελλάδα θα είναι οδηγός σε αυτό. Γιατί σε μία χώρα που έχει σύστημα υγείας, όμως είναι πολύ ιδιωτικοποιημένο, με μεγάλες πληρωμές από την τσέπη του κόσμου, και με έλλειψη ουσιαστικά οργανωμένου συστήματος πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, πάει να γίνει το πείραμα της μετάβασης από ένα νοσοκομειοκεντρικό-ιατροκεντρικό σύστημα σε ένα σύστημα με έμφαση στη πρόληψη και στην αγωγή υγείας. Αυτό περιμένει και πρέπει να περιμένει ο κόσμος στη χώρα μας.

 Η Ελλάδα βαδίζει στον ένατο χρόνο ύφεσης. Και το ερώτημα είναι τίνι τρόπω μπορεί να βοηθήσει ένα τέτοιο γραφείο τόσο στην πρωτοβάθμια όσο και στη δευτεροβάθμια φροντίδα υγείας, που τα προβλήματα λίγο πολύ είναι γνωστά, κάποια μόλις τα αναφέρατε.

 Έχουμε τονίσει επανειλημμένα ότι όποιες αλλαγές θέλουμε να κάνουμε στη χώρα, πρέπει να βασίζονται στην επιστημονική γνώση και στην τεκμηρίωση. Σε αυτό η βοήθεια του ΠΟΥ μπορεί να είναι πολύτιμη. Στην οικοδόμηση και την βελτίωση των παροχών υγείας, και στα νοσοκομεία, και στα κέντρα υγείας, και στις ΤΟΜΥ, που τώρα αρχίζουν, αλλά και στην πρόληψη μεταδιδόμενων και μη μεταδιδόμενων νοσημάτων. Κι εδώ θέλω να τονίσω ότι ο ΠΟΥ έχει μια ευελιξία. Την τεχνογνωσία του την προσαρμόζει στις απαιτήσεις και τις ανάγκες της κάθε χώρας, στην οποία πηγαίνει για να δουλέψει. Και το ζήσαμε και εμείς με την αλλαγή της κυβέρνησης, που αμέσως ο ΠΟΥ αποδέχτηκε το σχέδιο αυτής της κυβέρνησης, και δέχτηκε να βοηθήσει στην κατεύθυνση των δικών μας πολιτικών.

 Η Ελλάδα τι προσδοκά από την τεχνογνωσία του ΠΟΥ;

 Πολλά τα έχουμε πάρει ήδη. Η γνώση και η τεχνογνωσία για τις πολιτικές πρόληψης, τις πολιτικές αγωγής υγείας, τις πολιτικές που περιορίζουν τις παραπληρωμές, τις ιδιωτικές, τις άτυπες ή τις τυπικές. Τεχνογνωσία σε σχέση με την αξιολόγηση τεχνολογιών υγείας που θα μας βοηθήσουν να διαπραγματευόμαστε για τα φάρμακα και για τα υγειονομικά εργαλεία, ώστε να παίρνουμε καλύτερες τιμές από τις εταιρείες. Τεχνογνωσία για τη διεθνή συνεργασία ώστε να μπορούμε να επηρεάζουμε την πολιτική τιμών σε πολύ σημαντικά πράγματα, όπως φάρμακα, εργαλεία, παροχές. Όλα αυτά που ήδη σε ένα βαθμό υπάρχουν, θα μεγαλώσουν και θα γίνουν πιο δυνατά με την παρουσία του γραφείου εδώ. Το τελικό αποτέλεσμα θα είναι οι Έλληνες πολίτες να έχουν πιο αποδοτικές υπηρεσίες υγείας, με βάση τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις, που θα γίνουν με αυτή τη συνεργασία.

 Τώρα με την αναδιάρθρωση της πρωτοβάθμιας φροντίδας τι ρόλο θα παίξει ο ΠΟΥ;

 Ήδη έχει παίξει ρόλο μεγάλο και η εμπειρία θα συνεχιστεί και για την υλοποίηση. Το σχέδιο που έχει διαμορφωθεί είναι σε συνεργασία με τον ΠΟΥ και τη γενική γραμματεία για την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας. Και σε αυτό βέβαια προσδοκούμε τεχνογνωσία. Καταλαβαίνετε βέβαια ότι το βασικό είναι η πολιτική βούληση και η γνώση που έχεις εσύ στη χώρα σου. Αλλά η επιστημονική τεκμηρίωση που σου δίνουν οι διεθνείς οργανισμοί είναι πάντα απαραίτητοι, αν θες να ασκείς σοβαρή πολιτική.

 Μπορείτε να μας πείτε πιο συγκεκριμένα κάποια απτά αποτελέσματα που ενδεχομένως περιμένετε;

 Θα σας πω κάτι που μάλλον δεν θα σας ευχαριστήσει απ’ ότι κατάλαβα από την ερώτηση σας. Οι πολιτικές δημόσιας υγείας δεν είναι πολιτικές που μπορούν να αποδώσουν από τη μία μέρα στην άλλη και για αυτό και στη χώρα μας δεν έχουν επενδυθεί οι προσπάθειες και τα χρήματα τόσα χρόνια. Είναι μακροπρόθεσμης αποτελεσματικότητας πολιτικές, που όμως αυτή η κυβέρνηση και η συγκεκριμένη πολιτική ηγεσία παίρνουν το κόστος να τις εφαρμόσουν. Η πρόληψη μη μεταδοτικών ή μεταδοτικών νοσημάτων, θα αποδώσουν σε πέντε, δέκα, είκοσι χρόνια σε επίπεδο ζωής και στο προσδόκιμο επιβίωσης του ελληνικού πληθυσμού. Ωραία μπορεί να μη το καρπωθεί η παρούσα πολιτική ηγεσία, μπορεί να μη φανούν τα αποτελέσματα σε έξι μήνες, αλλά θα είναι μεγάλη επένδυση για την υγεία αυτής της χώρας.

 Είστε συντονιστής της Επιτροπής Υγειονομικής Κάλυψης Προσφύγων Μεταναστών και Ευπαθών Ομάδων και επικεφαλής της Επιτροπής για το Εθνικό Σχέδιο Υγείας Μεταναστών. Θα υπάρξει συνεργασία για το προσφυγικό και σε τι πλαίσιο;

 Υπάρχει ένα σχέδιο που έχει εκπονηθεί από το Ευρωπαϊκό τμήμα του ΠΟΥ και με βάση τη δική μας συνεισφορά, σε πολύ θετική κατεύθυνση, που δίνει οδηγίες για το ποια πρέπει να είναι τα στοιχειώδη προαπαιτούμενα στα κράτη μέλη, ώστε να παρέχουν αξιοπρεπείς υπηρεσίες υγείας για πρόσφυγες και μετανάστες. Σε αυτό το κομμάτι έχουμε περάσει και εμείς την άποψη μας για τη δυνατότητα καθολικής πρόσβασης, ότι δεν είναι απειλή για τη δημόσια υγεία αν πρόσφυγες και μετανάστες, μπαίνουν στο σύστημα υγείας και εφόσον το σύστημα αυτό τους παρέχει πρόληψη, εμβολιασμούς, σωστή επιδημιολογική επιτήρηση. Εδώ πραγματικά η τεχνογνωσία γίνεται πανευρωπαϊκή. Εμείς παίρνουμε αυτό που οι άλλες χώρες, που αντιμετώπισαν πριν από μας το πρόβλημα, έχουν ήδη κατακτήσει σαν γνώση, αλλά και παρέχουμε τη δική μας τη γνώση, που είναι πρωτογενής, όσον αφορά μία αναπτυγμένη χώρα της Δύσης, η οποία δέχεται τόσο μεγάλη ροή προσφύγων και μεταναστών.

 Θα σας μεταφέρω ένα παράπονο που ακούω συχνά γύρω μου και ενίοτε διαβάζω στα κοινωνικά δίκτυα. Ότι το υπουργείο Υγείας «κοιτάει» τους αλλοδαπούς και δεν «κοιτάει» τους Έλληνες. Τι απαντάτε σε αυτή την μάλλον, θα έλεγα, ξενοφοβική τοποθέτηση ;

 Δεν θα τη χαρακτηρίσω, αλλά είναι μία τοποθέτηση τελείως λάθος. Θα πρέπει να καταλάβει ο κόσμος, ότι όταν μιλάμε για πολιτικές δημόσιας υγείας, δηλαδή για πολιτικές πρόληψης, επιδημιολογικής επιτήρησης, σημαίνει ότι σε κανένα σημείο της χώρας και κανένα κομμάτι όσων βρίσκονται στη χώρα μας, είτε είναι γηγενείς είτε είναι αλλοδαποί, δεν βρίσκονται έξω από την ομπρέλα πολιτικών δημόσιας υγείας. Όταν υπάρχουν ευάλωτες ομάδες που βρίσκονται έξω από την πολιτική δημόσιας υγείας, εκεί δεν μπορείς να έχεις αποτελεσματικές πολιτικές πρόληψης. Θα σας πω ένα παράδειγμα, για να μη φοβόμαστε να βλέπουμε την πραγματικότητα. Η επιδημία ιλαράς που υπήρξε σε πολλές χώρες της Ευρώπης και ήρθε και στη χώρα μας τελικά φέτος, ήρθε κατά τεράστια πλειοψηφία στους πληθυσμούς Ρομά. Γιατί αλήθεια; Γιατί ο πληθυσμοί Ρομά είχαν μία έλλειψη συμμετοχής στο δημόσιο σύστημα υγείας. Ή μάλλον πιο σωστά. Το δημόσιο σύστημα υγείας δεν τους έχει καλύψει μέχρι τώρα όπως πρέπει. Άρα ποια είναι η απάντηση; Να καλύπτουμε όσο το δυνατόν καλύτερα τις ανάγκες τους. Για αυτό και προχωράμε σε μεγάλες καμπάνιες εμβολιασμών. Για αυτό και κοιτάμε και τις συνθήκες υγιεινής σε ένα μεγάλο πρόγραμμα του υπουργείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων, για να βελτιωθούν οι συνθήκες ή να μετεγκατασταθούν. Είναι τεράστιο λάθος να λέει κάποιος ότι δεν κοιτάμε τον γηγενή πληθυσμό και κοιτάμε τους ξένους. Για μένα δεν μπορεί να υπάρχει διάκριση ανάμεσα σε ξένους, γηγενείς, αλλοδαπούς στο θέμα της υγείας. Είναι καθολικό ανθρώπινο δικαίωμα και θα το παρέχουμε σε όλους.

 Αντιεμβολιαστικό κίνημα κ. Μπασκόζο, είστε από τους αξιωματούχους υγείας της χώρας που έχετε δώσει έμφαση. Αυτή τη στιγμή σε τι επίπεδα κυμαίνεται το πρόβλημα στην Ελλάδα. Τι εικόνα έχετε από την μέχρι ώρας εμβολιαστική κάλυψη για τη γρίπη;

 Είναι αλήθεια ότι φέτος είχαμε εξαιρετικά θετικά αποτελέσματα, όσον αφορά την εμβολιαστική κάλυψη για τη γρίπη. Σχεδόν διπλασιάστηκαν τα ποσοστά εμβολιασμού, και του γενικού πληθυσμού, και του νοσηλευτικού. Άρα φέτος έχουμε πάει πολύ καλύτερα από άλλες χρονιές. Και όσον αφορά την ετήσια επιδημία της γρίπης φαίνεται ότι πάμε πολύ καλά. Ένα μήνα ακόμα υπομονή να δούμε τα αποτελέσματα. Εάν πάμε τόσο καλά όσο πάμε τώρα, θα είναι μία μεγάλη επιτυχία, ειδικά για τους πολίτες, που δεν θα έχουν ταλαιπωρηθεί και δεν θα έχουμε χάσει συνανθρώπους μας.

 Άρα η φετινή καμπάνια απέδωσε.

 Η καμπάνια εμβολιασμών έχει αποδώσει εντυπωσιακά. Τα εμβόλια έχουν διατεθεί όλα και ήταν πολύ περισσότερα από αυτά που είχαμε πάρει πέρσι.

 Ως προς το αντιεμβολιαστικό κίνημα, ο κόσμος φαίνεται να επηρεάζεται από την καμπάνια. Αυτό μας δείχνει η αύξηση του εμβολιασμού, όσον αφορά τη γρίπη τουλάχιστον.

 Ο κόσμος επηρεάζεται και από την πραγματικότητα. Γιατί όταν βλέπει ότι όσοι δεν είχαν εμβολιαστεί παθαίνουν ιλαρά και η ιλαρά είναι ταλαιπωρία και ήδη έχουμε χάσει 3 ανθρώπους, νομίζω ότι δεν χρειάζεται να πω πολλές κουβέντες εγώ, για να καταλάβει ο κόσμος. Εμβολιαστείτε, εμβολιαστείτε, εμβολιαστείτε. Αυτοί που πρέπει, την ώρα που πρέπει, με τον τρόπο που πρέπει.

 Το πρόβλημα της ανθεκτικότητας στα αντιβιοτικά είναι παγκόσμιο – και μάλιστα και το θέμα των ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων αποτελεί μία μελανή έκφανση για τη χώρα μας. Η Ελλάδα συγκαταλέγεται στις ευρωπαϊκές χώρες με τα υψηλότερα επίπεδα μικροβιακής αντοχής, έχουμε κάποια εικόνα για τις πρωτοβουλίες που ενδεχόμενα αναλάβει το γραφείο του ΠΟΥ για το τόσο σημαντικό αυτό πρόβλημα στη χώρα μας;

 Εμείς ζητάμε τη συνεργασία του ΠΟΥ για αυτό το θέμα. Την έχουμε τη συνεργασία, αλλά παίρνουμε και πάρα πολλές πρωτοβουλίες κι από μόνοι μας. Κατά σύμπτωση είχα νωρίτερα σύσκεψη για τη μικροβιακή αντοχή, με τη νεοσύστατη επιστημονική εταιρεία ενιαίας υγείας One Health, που ασχολείται με αυτό το θέμα. Η κατάσταση δεν είναι τραγική. Δεν είμαστε σε καλή θέση σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης, αλλά δεν είμαστε και στη χειρότερη. Πρέπει να ληφθούν συγκεκριμένα μέτρα και είμαστε αποφασισμένοι να τα πάρουμε.

 Κάτι που μπορώ να σας εξαγγείλω από τώρα είναι ότι θα πάρουμε μέτρα για την αλόγιστη διάθεση των αντιβιοτικών. Θα πάρουμε μέτρα, ώστε τα αντιβιοτικά να δίνονται μόνο με ιατρική συνταγή, και μάλιστα με ένα τέτοιο τρόπο, ώστε να είναι και φυλασσόμενη αυτή η συνταγή. (Σ.Σ συνταγή που θα διατηρείται υποχρεωτικά από τον φαρμακοποιό για ένα διάστημα προκειμένου να μπορεί να ελέγχεται πού έδωσε το αντιβιοτικό).

 Δεν μπορεί να συνεχιστεί αυτή η αλόγιστη χρήση αντιβιοτικών, γιατί οδηγεί σε αντίσταση των μικροοργανισμών, και τελικά οδηγεί σε λοιμώξεις που θα μπορούσαμε να τις θεραπεύουμε πολύ πιο εύκολα. Ταλαιπωρούνται, ακόμα και πεθαίνουν άνθρωποι, ενώ θα ήταν πολύ εύκολο να θεραπευθούν. Θα πάρουμε πολύ συγκεκριμένα μέτρα, κατά της μικροβιακής αντοχής. Ενεργοποιούμε τις επιτροπές νοσοκομειακών λοιμώξεων, ετοιμάζουμε το εθνικό σχέδιο δράσης για την μικροβιακή αντοχή, ετοιμάζουμε την διυπουργική συνεργασία. Είναι θέμα και του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και του υπουργείου Περιβάλλοντος, διότι δυστυχώς η αλόγιστη χρήση αντιβιοτικών στα ζώα και το πέρασμα αυτών των αντιβιοτικών στο περιβάλλον, στο νερό, και σε αυτά που τρώμε, επηρεάζει.

 Η ιατρική συνταγή και μάλιστα φυλασσόμενη που αναφέρατε πότε αναμένεται να εφαρμοστεί;

 Ελπίζω πάρα πολύ σύντομα. Η δική μου βούληση και εισήγηση είναι να γίνει πάρα πολύ σύντομα.