Δεν βλέπετε, ξαφνικά, όλα όσα βλέπατε πριν ή βλέπετε την μισή τηλεόραση; Αιτίες που προκαλούν απώλεια όρασης περιφερική ή μισού οπτικού πεδίου (ημιανοψία – hemianopsia).

του Aλέξανδρου Γιατζίδη,  M.D., medlabnews.gr

Μια αιφνίδια, παροδική, απώλεια της όρασης μπορεί να είναι κάτι πολύ σοβαρό και δεν πρέπει να περάσει απαρατήρητο. Για τον λόγο αυτό παραθέτουμε κάποιες κατευθυντήριες οδηγίες είτε για την περιφερική απώλεια της όρασης είτε της απώλειας μισού οπτικού πεδίου που μπορεί να βοηθήσουν στην κατανόηση του προβλήματος. Το σημαντικό που δεν χωράει αναβολή είναι ότι μπορεί να προειδοποιεί για κάποιο εγκεφαλικό επεισόδιο που απαιτεί άμεση αντιμετώπιση. H όραση εκτός από τοπικά οφθαλμολογικά αίτια, μπορεί να επηρεαστεί και από νευρολογικές ή νευροχειρουργικές παθήσεις. Αυτό μπορεί να γίνει είτε αιφνίδια, είτε σε χρόνια προοδευτική βάση, είτε με τη μορφή παροδικών επεισοδίων. Επίσης μπορεί να υπάρχει ελάττωση της όρασης στο ένα μάτι ή και από τα δύο μάτια ταυτόχρονα.

Περιφερική απώλεια της όρασης είναι η απώλεια της ικανότητας για να δείτε τα πράγματα στο πλάι ή πάνω και κάτω από την κεντρική όραση (η γραμμή της όρασης ακριβώς μπροστά από σας). Μπορεί να χάσετε την περιφερειακή όραση σε μία ή δύο πλευρές του οπτικού πεδίου σας. Περιφερική απώλεια της όρασης μπορεί επίσης να επηρεάσει την ικανότητά σας για να δείτε τα αντικείμενα πάνω ή κάτω από την κεντρική όραση σας. Η απώλεια της περιφερικής όρασης σε όλες τις κατευθύνσεις (δηλαδή, αφήνοντας σας με μόνο κεντρική όραση), είναι μερικές φορές ονομάζεται το όραμα σηράγγων. Μολονότι περιφερική απώλεια της όρασης μπορεί να συμβεί με μια σειρά από τα μάτια και ακόμη και συστημικές ασθένειες, πιο συχνά συνδέεται με το γλαύκωμα, η οποία προκαλεί υποβάθμιση του οπτικού νεύρου

Hμιανοψία είναι η απώλεια του μισού οπτικού πεδίου στον έναν (ετερόπλευρη) ή και στους δύο (αμφοτερόπλευρη) οφθαλμούς. Διακρίνεται σε ετερώνυμη, οπότε χάνονται είτε τα εξωτερικά (κροταφικά) είτε τα εσωτερικά (ρινικά) μισά του πεδίου της όρασης, και σε ομώνυμη, οπότε χάνονται τα ομόπλευρα μισά (είτε δεξιά είτε αριστερά) του πεδίου της όρασης. Η ημιανοψία είναι αποτέλεσμα εγκεφαλικής αιμορραγίας, κρανιακών βλαβών ή εγκεφαλικών όγκων. Αν ο εγκεφαλικός ιστός δεν έχει καταστραφεί ολοκληρωτικά, η ημιανοψία είναι ανατάξιμη. Η απώλεια του οπτικού πεδίου συνήθως σημαίνει την τύφλωση για όλα τα είδη των οπτικών ερεθισμάτων, αν και μερικές φορές μπορεί να χαθεί η ικανότητα, παραδείγματος χάριν, αντίληψης του σχήματος ή ενός αντικειμένου, αλλά να διατηρηθεί η ικανότητα αντίληψης χρώματος, φωτός και κίνησης στο ίδιο οπτικό πεδίο. Επίσης, μπορεί να μην αφορά πλήρως το μισό οπτικό πεδίο (ατελής) ή να αφορά μόνο ένα τεταρτημόριο του.

Η ημιανοψία δείχνει βλάβη στο οπίσθιο μέρος του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνα για την όραση και συχνά προκύπτει από εγκεφαλικό επεισόδιο ή τραυματική εγκεφαλική βλάβη

• παροδική απώλεια όρασης οφείλεται συνήθως σε ισχαιμικό αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο

• επώδυνη απώλεια όρασης, που εμφανίζεται αργά και δεν επανέρχεται πλήρως, οφείλεται συνήθως σε οπτική νευρίτιδα (πολλαπλή σκλήρυνση)

• αιφνίδιας έναρξης και μη αναστρέψιμη απώλεια όρασης, οφείλεται συνήθως σε πρόσθια ισχαιμική οπτική νευροπάθεια ή σε κροταφική αρτηρίτιδα.

Η απώλεια της όρασης και στα δύο μάτια μπορεί να οφείλεται σε :

• οίδημα οπτικής θηλής που σημαίνει αυξημένη ενδοκρανιακή πίεση από διάφορα αίτια πχ όγκος εγκεφάλου

• πίεση των οπτικών νεύρων στο επίπεδο του οπτικού χιάσματος όπως τυπικά συμβαίνει στα αδενώματα της υπόφυσης

• βλάβη των οπτικών νεύρων σε άλλα σημεία του εγκεφάλου από διάφορα αίτια πχ όγκους εγκεφάλου, αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια κ.ο.κ.

 Κοινές αιτίες περιφερικής απώλεια της όρασης

Περιφερική απώλεια της όρασης μπορεί να προκληθεί από κοινές εκδηλώσεις ή ασθένειες όπως οι εξής:
• Αλκοόλ (μεθύσι)
• Ο καταρράκτης (θόλωση ή απώλεια της διαφάνειας του φακού του ματιού)
• Ημικρανίες