Πόσο και σε ποιους τομείς επηρεάζει η τηλεόραση τον άνθρωπο

Εθνικό χόμπι πια για τους λαούς της Δύσης, η τηλεόραση έχει μπει για τα καλά στις ζωές της ανθρωπότητας εδώ και δεκαετίες, αν και κανείς δεν θα μπορούσε να περιμένει την απήχησή της στις κοινωνίες.

Παρά τη δημοτικότητά της όμως και τις άπειρες ώρες που περνά ο τηλεθεατής μπροστά της, η τηλεόραση εγκυμονεί κινδύνους για την υγεία. Ή έτσι τουλάχιστον μας λένε οι επιστήμονες που έχουν βάλει σκοπό να λογαριαστούν ένα χεράκι μαζί της.

Δεν μιλάνε μάλιστα μόνο για πιθανές απειλές, αλλά για παράγοντες που μας σκοτώνουν και μας στέλνουν μια ώρα αρχύτερα στον Δημιουργό!

Το ότι η τηλεόραση μας κάνει βίαιους, αυτό το έχει αποδείξει ο Rowel Huesmann ήδη από το 1960. Στη μελέτη του θέλησε να καταγράψει τα αποτελέσματα της τηλεοπτικής βίας στου ψυχισμό των παιδιών και δέκα χρόνια αργότερα βρήκε στα υποκείμενά του μια αδιαμφισβήτητη συσχέτιση μεταξύ τηλεοπτικής και πραγματικής βίας. Όσο πιο πολύ είχε εκτεθεί το παιδί σε βίαια περιεχόμενα κατά την περίοδο του πειράματος, τόσο πιο πιθανό ήταν να αντιδράσει βίαια και στην πραγματική ζωή, βιαιότερα τουλάχιστον από τα παιδιά που δεν είχαν δει αντίστοιχα προγράμματα.

Το ότι η τηλεόραση προσπαθεί να μας μετατρέψει σε… εγκληματίες, κι αυτό είναι καλά καταγραμμένο ήδη από τις αρχές του 21ου αιώνα. Σε μεγάλη βρετανική έρευνα που διεξήχθη μεταξύ 2000-2002 και περιελάμβανε περισσότερα από 11.000 παιδιά, οι ερευνητές βρήκαν ότι όσα παρακολουθούσαν τουλάχιστον τρεις ώρες τηλεόραση τη μέρα ήταν πολύ πιο πιθανό να καταφύγουν σε αντικοινωνικές συμπεριφορές (όπως το κλέψιμο ή το νταηλίκι).

Αλλά και χαζούς προσπαθεί να μας κάνει, κι εδώ έχουμε έρευνα του Πανεπιστημίου Johns Hopkins που το υποστηρίζει. Οι επιστήμονες βρήκαν ότι παιδιά που παρακολουθούν δύο ή και περισσότερες ώρες τηλεόραση τη μέρα (ή έχουν τηλεόραση στο δωμάτιό τους) σκοράρουν πολύ χαμηλότερα σε δοκιμασίες δεξιότητας και νοημοσύνης. Πολύ υψηλότερα σκοράρουν τα παιδιά που έχουν πρόσβαση στο ίντερνετ από τρυφερή ηλικία, αλλά αυτό είναι άλλη κουβέντα.

Κι αυτά δεν είναι παρά η κορυφή του παγόβουνου…

Τηλεόραση και χοληστερίνη

Μελέτη του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια θέλησε να δει το 1990 αν θα είχαν κάποια επίδραση στα επίπεδα χοληστερόλης των παιδιών η παρακολούθηση τηλεόρασης και τα videogames. Αυτό που βρήκαν ήταν σοκαριστικό: όσο περισσότερη τηλεόραση έβλεπαν τα παιδιά, τόσο πιο υψηλά επίπεδα χοληστερόλης είχαν! Όσα μάλιστα κάθονταν τουλάχιστον τέσσερις ώρες τη μέρα μπροστά στην TV, είχαν τέσσερις φορές περισσότερες πιθανότητες να υποφέρουν από κάποιο καρδιαγγειακό νόσημα αργότερα στη ζωή τους.

Ο λόγος για τη συσχέτιση τηλεόρασης-χοληστερίνης ήταν προφανής: τα παιδιά που κάθονται για ώρες μπροστά στην TV μασουλάνε διαρκώς ανθυγιεινές τροφές και σπανίως γυμνάζονται…

Τηλεόραση και σπερματοζωάρια

Δημοσιευμένη σε βρετανική επιθεώρηση, η μελέτη της Σχολής Δημόσιας Υγείας του Χάρβαρντ κατέληξε πως οι άντρες που κάνουν καθιστική ζωή, ειδικά όσοι περνούν αρκετές ώρες τη μέρα παρακολουθώντας τηλεόραση, ο αριθμός των σπερματοζωαρίων τους κείται ακόμα και κατά 44% χαμηλότερα από τους άντρες που γυμνάζονται (ή δεν βλέπουν καθόλου τηλεόραση)! Το κατώφλι μάλιστα από το οποίο ξεκινούσαν τα χαμηλότερα νούμερα σπερματοζωαρίων ήταν οι 20 ώρες τηλεόραση τη βδομάδα (λιγότερες από τρεις ώρες τη μέρα δηλαδή).

Αντίστροφα, οι άντρες που γυμνάζονταν τουλάχιστον 14 ώρες τη βδομάδα είχαν και τους υψηλότερους αριθμούς σπερματοζωαρίων…

Ο καλύτερος φίλος της αϋπνίας

Η Σχολή Δημόσιας Υγείας του Χάρβαρντ ξαναχτύπησε θέλοντας να δει την επίδραση μιας σειράς παραγόντων κατά την εγκυμοσύνη και τα πρώτα στάδια της παιδικής ανάπτυξης. Και βέβαια η τηλεόραση είχε τον πρώτο λόγο, καθώς ερευνήθηκε πόσο χρόνο περνούσε σε δωμάτιο με ανοιχτή τηλεόραση ένα νεογέννητο, πόσο χρόνο δαπανούσαν τα μεγαλύτερα παιδιά παρακολουθώντας TV αλλά και κατά πόσο τα παιδιά κοιμούνταν σε κρεβατοκάμαρες που διέθεταν τηλεόραση.

Αυτό που βρήκαν ήταν πως για κάθε ώρα παρακολούθησης τηλεόρασης χάνονταν εφτά λεπτά ύπνου, ενώ η ύπαρξη και μόνο τηλεόρασης στο υπνοδωμάτιο ισοδυναμούσε σε 30 λιγότερα λεπτά καθημερινού ύπνου! Αντίστοιχη έρευνα στην Ισπανία επιβεβαίωσε τα ευρήματα με πειστικότατο τρόπο: εννιάχρονα που έβλεπαν περισσότερες από πέντε ώρες τηλεόραση τη μέρα κοιμούνταν τουλάχιστον μια ώρα λιγότερο από τα παιδιά που έβλεπαν τηλεόραση λιγότερο από 1,5 ώρα τη μέρα…

Αντίο γλωσσικές δεξιότητες

Δύο διαφορετικές μελέτες έχουν δείξει το ίδιο ακριβώς πράγμα: όσο περισσότερο κάθεται ένα μωρό μπροστά στην τηλεόραση, τόσο πιο πολύ αργεί να μιλήσει! Το Παιδικό Ερευνητικό Ινστιτούτο του Σιάτλ μελέτησε περισσότερα από 300 παιδιά, προσαρμόζοντάς τους μαγνητοφωνάκια και καταγράφοντας το ηχητικό περιβάλλον για 12-16 συνεχόμενες ώρες.

Βρήκε λοιπόν ότι κάθε ώρα τηλεόρασης αντιστοιχούσε σε σημαντική μείωση των λέξεων που άκουγαν τα μωρά (μια μείωση της τάξης των 770 λέξεων ανά περίοδο εγγραφής), κάτι που μείωνε αντίστοιχα και τις απόπειρες των βρεφών να επικοινωνήσουν λεκτικά, επιβραδύνοντας τη γνωστική και γλωσσική τους ανάπτυξη.

Μια δεύτερη έρευνα έδειξε ότι τα μωρά μαθαίνουν να μιλούν γρηγορότερα όταν έρχονται σε επαφή με ζωντανές συζητήσεις. Βρέφη 9 μηνών ήρθαν σε επαφή με κάποιον που μιλούσε μανδαρινικά και έπειτα από 12 συνεδρίες μπορούσαν να ξεχωρίσουν στοιχειώδεις ήχους της κινεζικής. Όταν όμως έρχονταν σε επαφή με τον ίδιο τύπο μέσω γυαλιού, τότε δεν σημείωναν καμία απολύτως πρόοδο στην ηχητική κατανόηση της γλώσσας…

Πρόωρος θάνατος

Κι αν όλα τα παραπάνω δεν σας έχουν πείσει, έρευνα πάνω στις τηλεοπτικές συνήθειες των Αυστραλών δεν μάσησε τα λόγια της καταλήγοντας πως η παρακολούθηση τηλεόρασης μπορεί να μειώσει καθοριστικά τη διάρκεια της ζωής! Με τον πειραματικό χειρισμό τους, οι ερευνητές έδειξαν ότι έξι ώρες τη μέρα μπροστά στην TV μπορούν να μας στερήσουν ακόμα και 4,8 χρόνια ζωής. Επιπλέον, κάθε ώρα που σπαταλάμε στο γυαλί μετά το 25ο έτος της ηλικίας μας μειώνει το προσδόκιμο ζωής κατά 22 λεπτά!

Αντίστοιχη μελέτη είχε πραγματοποιήσει και η Σχολή Δημόσιας Υγείας του Χάρβαρντ, η οποία ισχυρίστηκε ότι πάνω από τρεις ώρες τηλεόραση τη μέρα αυξάνουν τις πιθανότητες για πρόωρο θάνατο κατά 13% (μέσω παθήσεων όπως ο διαβήτης ή καρδιαγγειακά νοσήματα)…