Διουρητικά για την κατακράτηση υγρών και οι κίνδυνοι τους. Βότανα και λαχανικά που είναι φυσικά διουρητικά

της Αγγελικής Μήλιου, βιολόγος, medlabnews.gr

Η κατακράτηση υγρών μπορεί να προκληθεί από το παρατεταμένο καθισιό, από την ορθοστασία, από ορισμένα φάρμακα, το ήπαρ, τη νόσο του θυρεοειδούς ή από μια διατροφή υψηλής περιεκτικότητας σε νάτριο.

Τα διουρητικά βοηθούν το σώμα σας να αποβάλει το πλεονάζον υγρό, παρακινώντας τα νεφρά σας να παράγουν περισσότερα ούρα. Θα διαπιστώσετε ότι ουρείτε περισσότερο (αποβάλλετε περισσότερα ούρα) όταν τα παίρνετε -αυτό όμως δεν πρέπει να σας ανησυχήσει. Ίσως χρειαστεί να προγραμματίζετε τα ταξίδια σας ανάλογα με τις ώρες λήψης των χαπιών σας.

Η αποβολή αυτού του πλεονάζοντος υγρού θα διευκολύνει την καρδιά σας, καθώς μειώνεται η ποσότητα υγρού που χρειάζεται να αντλεί. Αυτό θα μετριάσει τη συμφόρηση στους πνεύμονες, διευκολύνοντας την αναπνοή σας. Επίσης, το πρήξιμο (οίδημα) στα πόδια και σε άλλα μέρη του σώματός σας θα υποχωρήσει. Αυτό μπορεί να προκαλέσει απώλεια βάρους.

Ανεπιθύμητη ενέργεια των ανταγωνιστών της αλδοστερόνης και των προστατευτικών της απώλειας καλίου διουρητικών είναι η υπερκαλιαιμία, ενώ των καλιουρητικών η υποκαλιαιμία. Γι’ αυτό, σε χρόνια χορήγηση, συχνά συνδυάζονται ένα φάρμακο της μίας κατηγορίας με ένα της άλλης. Γι’ αυτό, ο γιατρός σας θα παρακολουθεί τα επίπεδα του καλίου σας με τακτικές εξετάσεις αίματος και μπορεί να σας συμβουλεύσει να καταναλώνετε περισσότερες τροφές που περιέχουν κάλιο.

Κοινή ανεπιθύμητη ενέργεια και των δύο κατηγοριών είναι η υπονατριαιμία. Όλων των διουρητικών πιθανή ανεπιθύμητη ενέργεια είναι η αφυδάτωση, ιδιαιτέρως όταν συνυπάρχουν και άλλοι παράγοντες, όπως π.χ. πυρετός, διάρροια και ιδίως σε ηλικιωμένα άτομα τους θερινούς μήνες.

Η φουροσεμίδη ενδέχεται να μειώσει το ασβέστιο τον ορού, ενώ οι θειαζίδες να το αυξήσουν. Τα ωσμωτικώς δρώντα ενδέχεται, πριν εκδηλώσουν τη διουρητική τους δράση, να αυξήσουν τον όγκο αίματος της κυκλοφορίας και να επιδεινώσουν προυπάρχουσα καρδιακή ανεπάρκεια. Όλα μπορούν να προκαλέσουν αύξηση της ουρίας, αλλά η ουραιμία δεν είναι απόλυτη αντένδειξη στη χορήγησή τους (αντιθέτως, αν οφείλεται σε μείωση της σπειραματικής διήθησης από καρδιακή ανεπάρκεια, ενδέχεται να μειωθεί με κατάλληλα διουρητικά).

Διουρητικό εκλογής σε πνευμονικό οίδημα ή βαριά χρόνια νεφρική ανεπάρκεια είναι η φουροσεμίδη (ή άλλο διουρητικό της αγκύλης). Σε ηπιότερες χρόνιες μορφές μπορεί να χρησιμοποιηθεί η χλωροθαλιδόνη ή μια θειαζίδη συνήθως σε συνδυασμό με κάλιο ή με ένα από τα διουρητικά πού κατακρατούν κάλιο. Σε ελαφρά υπέρταση χρησιμοποιείται συνήθως μια θειαζίδη ή η χλωροθαλιδόνη, είτε μόνη της είτε σε συνδυασμό με ένα προστατευτικό της απώλειας καλίου διουρητικό. Σε βαρύτερη υπέρταση χρησιμοποιείται συνήθως μια θειαζίδη ή η χλωροθαλιδόνη. Σε βαρύτερη υπέρταση είναι συνήθως προτιμότερο να συνδυαστεί το διουρητικό με αντιυπερτασικό άλλης κατηγορίας παρά να αυξηθεί η δόση τον διουρητικού Για τον ασκίτη από κίρρωση πρέπει να δοθεί έμφαση στα προστατευτικά της απώλειας καλίου διουρητικά, καθώς η υποκαλιαιμία ενδέχεται να εννοήσει την εμφάνιση εγκεφαλοπάθειας.

Τα διουρητικά μπορεί επίσης να σας κάνουν να ουρείτε πιο συχνά. Αν πάρετε πολύ υψηλές δόσεις διουρητικών, μπορεί να αφυδατωθείτε και πιθανόν να νιώσετε ζαλάδα.

Σημαντικές συμβουλές

Μια καλή ιδέα είναι να ζυγίζεστε καθημερινά και να σημειώνετε το βάρος σας για να το συζητήσετε με το γιατρό ή το νοσηλευτή σας -αυτό θα σας βοηθήσει να παρακολουθήσετε αν χάνετε υπερβολικά πολύ ή λίγο υγρό, ώστε να μπορεί ο γιατρός να προσαρμόσει τη δόση των διουρητικών, εφόσον απαιτείται.

Κάποιοι θεωρούν καλύτερο να παίρνουν τα διουρητικά το πρωί, ώστε η ανάγκη για ούρηση να εμφανίζεται κυρίως κατά τη διάρκεια της ημέρας -αν τα παίρνετε το απόγευμα μπορεί να ξυπνάτε το βράδυ και να διακόπτετε τον ύπνο σας.

Ορισμένα τρόφιμα είναι φυσικά διουρητικά, που σημαίνει ότι αυξάνουν και ενθαρρύνουν την παραγωγή ούρων, που μπορεί να προσφέρει ανακούφιση από την κατακράτηση υγρών. Να είστε προσεκτικοί όταν προχωράτε σε αυτο-θεραπεία για την κατακράτηση υγρών, γιατί αν καταναλώσετε πάρα πολλά διουρητικά μπορεί να πάθετε αφυδάτωση που με τη σειρά της μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα υγείας.

Τα φάρμακα, αποστερούν τον οργανισμό από μεταλλικά στοιχεία, που χάνονται με τα ούρα. Αντίθετα, τα διουρητικά, βότανα – φρούτα, προσθέτουν ανόργανα άλατα, που χάνονται από απώλεια βάρους ή από την αποτοξίνωση.

Τα καφεϊνούχα ποτά

Ποτά που περιέχουν καφεΐνη, όπως το τσάι και ο καφές, είναι διουρητικά επειδή η καφεΐνη, εκτός του ότι ανεβάζει την ενέργεια, ενθαρρύνει το σώμα να ουρεί συχνά. Το πράσινο τσάι έχει υψηλά επίπεδα καφεΐνης με διουρητικές ιδιότητες. Οι ενήλικες δεν θα πρέπει όμως να υπερβαίνουν καθημερινά τις πέντε μερίδες τσάι ή αναψυκτικά που περιέχουν καφεΐνη, ενώ όσον αφορά τον καφέ, δύο έως τρία φλιτζάνια που περιέχουν από 200-300mg καφεΐνης, είναι αρκετά σε καθημερινή βάση.

Επιλογές φρούτων

Τα φρούτα και οι χυμοί των φρούτων που είναι πλούσιοι σε ηλεκτρολύτες καλίου, είναι φυσικά διουρητικά. Ειδικότερα, τα φρούτα και οι χυμοί των εσπεριδοειδών, όπως ο χυμός λεμονιού, είναι φυσικά διουρητικά. Ομοίως, ο ανανάς, παρόλο που δεν ανήκει στα εσπεριδοειδή, είναι ένα φυσικό διουρητικό. Το καρπούζι έχει υψηλή περιεκτικότητα σε νερό και βοηθά τον οργανισμό να αποβάλλει το υπερβολικό νερό του. Δεν αφυδατώνει, όπως τα φάρμακα, αλλά απομακρύνει τα περιττά υγρά του οργανισμού. Στην παραδοσιακή αφρικανική ιατρική, η ρίζα ανανά ξηραίνεται και κονιορτοποιείται για να χρησιμοποιηθεί ως μια φυσική θεραπεία για οίδημα ή κατακράτηση υγρών. Το Πανεπιστήμιο του Maryland συνιστά, επίσης, βατόμουρα, σταφύλια και κεράσια ως βοηθητικά στη θεραπεία του φουσκώματος.

Ορισμένα λαχανικά είναι φυσικά διουρητικά, όπως τα σπαράγγια, τα παντζάρια, τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, όπως το μαρούλι και το σπανάκι και ακόμα τα φύκια, η κολοκύθα και τα πράσινα φασόλια.

Τα Παντζάρια είναι άριστα διουρητικά, καθαρίζουν τα αιμοσφαίρια, από τις λιπαρές ουσίες, βοηθούν στην καλή λειτουργία του συκωτιού και των νεφρών.

Οι ντομάτες λειτουργούν όπως και τα καρπούζια. Η υψηλή περιεκτικότητά τους σε νερό, κάνει τα νεφρά να απελευθερώνουν περισσότερα υγρά και αυτό επιτρέπει στο σώμα να αποτοξινώνεται. Αν πάσχετε από οποιοδήποτε πρόβλημα στα νεφρά, τότε θα πρέπει να τις αποφύγετε, καθώς το οξαλικό οξύ που περιέχουν οι σπόροι της ντομάτας μπορεί να επιδεινώσει την κατάσταση.

Το Αγγούρι, με την φλούδα, περιέχει νερό, θείο, πυρίτιο, που ενεργοποιούν τα νεφρά την έκκριση ουρικού οξέος, ιδανικό σε όσους πάσχουν από ουρική αρθρίτιδα, χοληστερίνη, ψαμμίαση.

Κρεμμύδια, σκόρδα και πράσα αν ενσωματωθούν στην καθημερινή σας διατροφή μπορούν να βοηθήσουν στην μείωση της κατακράτησης υγρών. Αυτά τα λαχανικά έχουν το πρόσθετο πλεονέκτημα πως μπορούν να ενισχύσουν τη γεύση, χωρίς να χρειάζεται επιπλέον αλάτι.  Αυτό μπορεί να βοηθήσει στο πρόβλημα της κατακράτησης υγρών.

Ωστόσο, επειδή μερικά λαχανικά μπορούν να αλληλεπιδράσουν με ορισμένα φάρμακα, θα πρέπει να ρωτήσετε το γιατρό σας προτού αλλάξετε δραστικά τη διατροφή σας, ώστε να περιλαμβάνει περισσότερα φυσικά διουρητικά, αν ήδη παίρνετε διουρητικά φάρμακα.

Ο μαϊντανός είναι επίσης ένα βότανο πλούσιο σε κάλιο και είναι ένα φυσικό διουρητικό. Εχει ήπιες διουρητικές ιδιότητες, αλλά βοηθάει στο καθάρισμα των νεφρών από τις τοξίνες.

Τα cranberries (κράνα), έχουν πλούσια περιεκτικότητα σε βιταμίνη Β και ο χυμός τους είναι ένα αποτελεσματικό διουρητικό που μπορεί να βοηθήσει στην καταπολέμηση του οιδήματος. Διατηρούν το επίπεδο pH των ούρων, ενώ μελέτες έχουν δείξει ότι θεραπεύουν τις λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος στις γυναίκες. Είναι ένα από τα πιο γρήγορα φυσικά διουρητικά.

Ο Μάραθος είναι διουρητικό, απομακρύνει τις τοξίνες από το σώμα, δρα κατά της κυτταρίτιδας και της κατακράτησης υγρών..

Ωστόσο, ο καλύτερος τρόπος για να ξεπεράσει κανείς το πρόβλημα της κατακράτησης υγρών είναι να δώσει στο σώμα ακριβώς αυτό που χρειάζεται, άφθονο νερό. Μόνο τότε το αποθηκευμένο νερό θα αποβληθεί. Όσο λιγότερο νερό πίνετε τόσο μεγαλύτερη θα είναι και η κατακράτηση υγρών!

Μπορεί να ακούγεται περίεργο, αλλά όταν αισθάνεστε, ότι έχετε κατακράτηση υγρών, πιείτε ένα ποτήρι νερό. Λογικά, θα είναι το τελευταίο πράγμα που θέλετε να κάνετε, αλλά η αλήθεια είναι, ότι το νερό ξεπλένει τον οργανισμό καλύτερα από οτιδήποτε άλλο και μπορεί να μειώσει το φούσκωμα. Στις περιπτώσεις προεμμηνορροϊκού συνδρόμου ενδείκνυνται 8 με 10 ποτήρια νερό την ημέρα και περισσότερα εάν ασκείστε. Ωστόσο, αν η κατακράτηση υγρών προκαλείται από οποιαδήποτε άλλη πάθηση, φροντίστε να ρωτήσετε το γιατρό σας αν μπορείτε να πίνετε τόσο νερό.