Βig data για ορθή κατανομή των πόρων και αποτελεσματικές θεραπείες

Η αξιοποίηση των δυνατοτήτων των προσωπικών δεδομένων υγείας, απασχολεί εθνικές κυβερνήσεις και την επιστημονική κοινότητα παγκοσμίως. Τα συστήματα υγείας πιέζονται από τις υψηλές δαπάνες και οι περιορισμοί στους διαθέσιμους πόρους δημιουργούν την ανάγκη αναζήτησης καλύτερης κατανομής τους σε συνδυασμό με αποτελεσματικές θεραπείες. Βασικό εργαλείο προς την κατεύθυνση αυτή θεωρούν ότι μπορεί να αποτελέσει η επεξεργασία των ιατρικών πληροφοριών των μεγάλων εθνικών βάσεων δεδομένων (big data) σε ένα κοινό ευρωπαϊκό πλαίσιο, με στόχο την εξαγωγή χρήσιμων συμπερασμάτων για τα συστήματα υγείας και την χορήγηση αποτελεσματικών θεραπειών.

Το θέμα βρέθηκε στο επίκεντρο του συνεδρίου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη Θεραπεία και Έρευνα της Πολλαπλής Σκλήρυνσης (ECTRIMS 2017), στο Παρίσι. Αναλύθηκαν τα νέου τύπου δεδομένα , «real world data» και πώς αυτά μπορούν να συνδυαστούν με τα αποτελέσματα των κλινικών και πειραματικών μελετών και να συντελέσουν σε εξατομικευμένες θεραπείες με ταυτόχρονα οικονομικό όφελος για τα συστήματα υγείας. Πρόκειται για στοιχεία από την χρήση νέων θεραπειών σε πραγματικές συνθήκες, αφού οι επιστήμονες θεωρούν ότι αυτά τα νέου τύπου δεδομένα αντανακλούν το πραγματικό θεραπευτικό αποτέλεσμα. Αποτελούν εργαλείο για την οικονομική και θεραπευτική αξιολόγηση ενός προγράμματος ή μια καινοτόμας θεραπείας ή τεχνολογίας υγείας.

Μεγάλη σημασία για τη συγκέντρωση των «real word data» έχουν τα Μητρώα Ασθενών, τα οποία αποτελούν το «κλειδί» ελέγχου των ιατροφαρμακευτικών δαπανών των ανεπτυγμένων ευρωπαϊκών χωρών. Τα Μητρώα Ασθενών εκτός από την καταγραφή των ατόμων που πάσχουν από ένα συγκεκριμένο νόσημα, δίνουν τη δυνατότητα στους αρμόδιους φορείς να γνωρίζουν ανά πάσα στιγμή τη θεραπεία που ακολουθεί κάθε ασθενής, τυχόν παρενέργειες, πώς εφαρμόζονται στην πράξη τα Διαγνωστικά και Θεραπευτικά Πρωτόκολλα κάθε πάθησης και πόσο αποτελεσματικές είναι οι καινοτόμες θεραπείες.

Κι ενώ σε ευρωπαϊκό επίπεδο έχουμε εφαρμογή των «real word data» στην Ελλάδα ολοκληρωμένο Μητρώο Ασθενών είναι μόνο αυτό για την Ηπατίτιδα C, για την οποία προσφάτως επετεύχθη συμφωνία με τις φαρμακευτικές εταιρείες για την τιμή των καινοτόμων φαρμάκων. Θετικό βήμα θεωρείται η διαπραγμάτευση για τις τιμές των θεραπειών που αφορούν στην πολλαπλή σκλήρυνση, με τους ειδικούς να αναφέρουν ότι η παραμονή στη θεραπευτική φαρέτρα όλων των διαθέσιμων θεραπευτών επιλογών για τους ασθενείς είναι αναγκαία, καθώς κάθε ασθενής μπορεί να χρειαστεί διαφορετική θεραπεία ή εναλλαγή πολλών θεραπειών ανάλογα με το στάδιο της νόσου, το προφίλ του, το μηχανισμό δράσης, την ενεργότητα της νόσου, την ανοχή. Στη διαπραγματευτική διαδικασία για τις τιμές, το κόστος, αναφέρουν οι επιστήμονες δεν μπορεί να αποτελεί το μοναδικό κριτήριο επιλογής , αφού οι υπάρχουσες θεραπείες δεν είναι θεραπευτικά ισοδύναμες και ανταλλάξιμες μεταξύ τους, ενώ υπάρχει και αντικειμενική δυσκολία απευθείας σύγκρισης της αποτελεσματικότητας τους.

Σε αρχικό στάδιο βρισκόμαστε σχετικά με τον Ηλεκτρονικό Φάκελο Ασθενή, ενώ ανεκμετάλλευτα είναι σε μεγάλο βαθμό τα στοιχεία από την επιτυχή εφαρμογή της Ηλεκτρονική Συνταγογράφησης.