ΜΗΣΥΦΑ: Τι μέλλει γενέσθαι το 2018

Η κατανάλωση των ΜΗΣΥΦΑ παραμένει περιορισμένη παρά τις προσδοκίες που καλλιεργήθηκαν τα προηγούμενα χρόνια είτε με την απελευθέρωση των σημείων πώλησης είτε με την απελευθέρωση των τιμών τους. Τελικά η απελευθέρωση των σημείων πώλησης αφορά μόνο ένα υποσύνολό τους ,τα  ΓΕΔΙΦΑ, ενώ η απελευθέρωση των τιμών τους δεν αφορά το Δημόσιο, τα Δημόσια Νοσοκομεία, τις Μονάδες Κοινωνικής Φροντίδας, τα φαρμακεία του Ε.Ο.Π.Υ.Υ., τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου ή ιδιωτικού δικαίου, τα οποία εποπτεύονται από το Υπουργείο Υγείας και παρέχουν πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια ή τριτοβάθμια φροντίδα υγείας, καθώς και τις ιδιωτικές κλινικές, με βάση την τιμολόγηση

Τα 554 σκευάσματα ΜΗΣΥΦΑ έχουν λάβει νέες τιμές, με τα 202 από αυτά να διατηρούν τις ίδιες τιμές, ενώ στα υπόλοιπα η τιμολόγηση γίνεται βάσει κοστολογίου ή με τον μέσο όρο των τριών φθηνότερων τιμών στην Ευρώπη. Αυτή την περίοδο είναι και πάλι σε διαδικασία ανατιμολόγησης

Όσον αφορά τώρα στα ΜΗΣΥΦΑ και συνολικά στα σκευάσματα αυτοθεραπείας, η κατανάλωση στην Ελλάδα είναι 21,5 ευρώ ανά κάτοικο.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της AESGP, τα μη αποζημιούμενα σκευάσματα που διακινούνται από τα ελληνικά φαρμακεία έχουν αξία στα 339 εκατ. ευρώ, από 334,6 εκατ. ευρώ το 2015ενω με βάση τα στοιχεία της Numeri e indici dell’ automedicazione Ufficio di Assosalute είναι 231 εκατ. ευρώ το 2016.

Η σημαντική αυτή απόκλιση της τάξεως του 68%, για το ίδιο έτος, μεταξύ δυο σημαντικών σημείων αναφοράς πρέπει να μας προβληματίσει ως προς την αξιοπιστία των στοιχείων που συλλέγονται και δημοσιεύονται. Πρέπει να γίνει γνωστό ποια είναι τα προϊόντα που περιλαμβάνονται στην κατηγορία της αγοράς της αυτοθεραπείας τα οποία μπορεί να διαφέρουν από χώρα σε χώρα και για αυτό η οποιαδήποτε σύγκριση δεν μπορεί να είναι πάντα ασφαλής και απόλυτα συγκρίσιμη.

Υπάρχει μια έντονη συζήτηση σχετικά με την διαμόρφωση των τιμών των ΜΗΣΥΦΑ και τα περιθώρια κέρδους που προκύπτουν για κάθε ένα μέλος της αλυσίδας παραγωγής και διάθεσης. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι σε αυξήσεις των ΜΗΣΥΦΑ της τάξεως του 200% αυτοί πωλούν με ζημιά ή με μηδενικό κέρδος και ενημερώνουν τους ασθενείς για την ιδιομορφία αυτή με έγγραφη ανακοίνωση.

Που πραγματικά οφείλεται όμως αυτό; Το πρόβλημα φαίνεται αρχικά να είναι σύνθετο και δυσεπίλυτο όμως μπορεί να είναι και πολύ εύκολο στην επίλυση του. Πρέπει όμως όλοι να αποδεχθούν το σύνολο των προτάσεων που τους προτείνονται, και όχι επιλεκτικά, όπως αυτών που αφορούν τις τιμές και τις εκπτώσεις στα ΜΗΣΥΦΑ -ΓΕΔΙΦΑ.

Οι περιορισμοί στη διαφήμιση των ΜΗΣΥΦΑ όπως επισημαίνει και η έκθεση αξιολόγησης των συνθηκών ανταγωνισμού του ΟΟΣΑ (2017) πιθανόν να προκαλεί στρεβλώσεις στις στρατηγικές προώθησης των εταιρειών. Η απελευθέρωση των τρόπων διάθεσης των ΓΕΔΙΦΑ χωρίς να ακολουθείται από απελευθέρωση των κανόνων διαφήμισης θα μπορούσε να περιορίσει την πρόσβαση νέων επιχειρηματιών. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μείωση του ανταγωνισμού όταν δεν θα ρυθμίζονται πλέον οι τιμές των ΓΕΔΙΦΑ. Η διάταξη της  εγκυκλίου 49393/2011 του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΟΦ), ως έχει, περιορίζει επίσης την ικανότητα των εταιρειών να διαφημίζουν τις εκπτώσεις στις τιμές τους και τις δράσεις προώθησης. Έχοντας υπόψη ότι τα ΓΕΔΙΦΑ πωλούνται σε σημεία εκτός των φαρμακείων από το 2017, οι περιορισμοί εμφάνισης των εκπτώσεων και των δράσεων προώθησης μπορεί να περιορίζουν την ποσότητα πληροφοριών που διατίθενται στους καταναλωτές και επομένως την ικανότητα των καταναλωτών να πραγματοποιούν ορθολογικές επιλογές προϊόντων και τιμών. 

Η διαφήμιση ενεργειών προώθησης σχετικά με τις τιμές και τις εκπτώσεις, ως ειδικής κατηγορίας ωφελήματος για το κοινό, θα μπορούσε να διευρύνει τον ανταγωνισμό μεταξύ των επιχειρήσεων με τελικό αποτέλεσμα τις χαμηλότερες τιμές για τους καταναλωτές και τους ασθενείς όπως έγινε με πληθώρα προϊόντων που πωλούνται  από ηλεκτρονικά καταστήματα πώλησης παραφαρμακευτικών προϊόντων.

Χωρίς να υλοποιούνται όλες οι προτάσεις και τα μέτρα που προτείνονται από τον ΟΟΣΑ ή άλλους οργανισμούς και φορείς, τα αποτελέσματα θα είναι σίγουρα αρνητικά και τελικά θα λειτουργούν αντίθετα ως προς τα οφέλη που μπορεί να έχει η κοινωνία αλλά και οι επιχειρήσεις του κλάδου.

Κάποιοι τα ονομάζουν Μη Υποχρεωτικώς Συνταγογραφούμενα Φάρμακα (Μ.Υ.ΣΥ.ΦΑ) και όχι Μη Συνταγογραφούμενα Φάρμακα (ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ).

Αυτό δημιουργεί ένα σημαντικό ζήτημα αφού κανένα επίσημο έγγραφο (νόμος, Π.Δ, Υ.Α ή ΦΕΚ δεν τα αναφέρει ως ΜΥ.ΣΥ.ΦΑ). Η προσπάθεια επαναδιατύπωσης ή αλλαγής των ακρωνυμίων, για λόγους εντυπωσιασμού ή άλλους, μπορεί να φανεί πάρα πολύ αρνητική για όσους το επιχειρούν. Η μη  απόλυτα σωστή γνώση και ερμηνεία των ευρωπαϊκών κανονισμών και οδηγιών σίγουρα έχει αποτελέσματα αρνητικά και σήμερα και στο άμεσο μέλλον. Π.χ στην ευρωπαϊκή οδηγία για τα φάρμακα που προορίζονται για ανθρώπινη χρήση αναφέρεται σαφέστατα ότι όταν οι αρμόδιες αρχές επιτρέπουν την κυκλοφορία ενός φαρμάκου στην αγορά, το κατατάσσουν ρητά στα:

—φάρμακα για τα οποία απαιτείται ιατρική συνταγή,

—φάρμακα για τα οποία δεν απαιτείται ιατρική συνταγή.

Η θετική και αρνητική λίστα αφορούν την αποζημίωση από τους ασφαλιστικούς φορείς στην Ελλάδα και όχι την κατηγοριοποίηση τους ως προν τον τρόπο διάθεσης τους.

Ας κρατήσουν τα ανωτέρω λοιπόν όσοι ασχολούνται με την διάθεση φαρμάκων γιατί οι εξελίξεις θα είναι άμεσες δημιουργώντας έντονες συνθήκες ανταγωνισμού.

Τέλος το κοινό θα πρέπει να επικουρείται στον εντοπισμό ιστοσελίδων οι οποίες προσφέρουν νομίμως φάρμακα που προορίζονται για πώληση εξ αποστάσεως σε αυτό. Για αυτό και  η Ε.Ε καθιέρωσε ένα κοινό λογότυπο, που είναι αναγνωρίσιμο σε όλη την Ε.Ε και επιτρέπει ταυτόχρονα τον εντοπισμό του κράτους μέλους όπου είναι εγκατεστημένο το πρόσωπο ή ο φορέας που προσφέρει τα φάρμακα που προορίζονται για πώληση εξ αποστάσεως. Οι ιστοσελίδες που προσφέρουν φάρμακα που προορίζονται για πώληση εξ αποστάσεως στο κοινό πρέπει να συνδέονται με την ιστοσελίδα της αντίστοιχης αρμόδιας αρχής. Η ιστοσελίδα της αρμόδιας αρχής της χώρας μας, καθώς και εκείνη του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων, θα πρέπει να εξηγούν τη χρήση του λογότυπου. Αυτές οι ιστοσελίδες θα πρέπει να συνδέονται, προκειμένου να παρέχεται εκτεταμένη ενημέρωση στο κοινό.