του Αλέξανδρου Γιατζίδη, M.D., medlabnews.gr
Στο γόνατο υπάρχουν πολλοί μαλακοί ιστοί εντός και περιμετρικά της άρθρωσης. Τα γόνατα επιβαρύνονται καθώς σηκώνουν το βάρος του σώματος και έτσι μπορεί να επηρεαστούν από υπερφόρτωση ή γρήγορες κινήσεις. Αν στο γόνατο ασκηθεί μη φυσιολογική πίεση, όπως σε περίπτωση που στρίψει ή λυγίσει πλάγια, αυτοί οι ιστοί μπορεί να υποστούν βλάβη και να προκληθεί διάστρεμμα ή ρήξη. Αυτό θα επιφέρει πόνο και οίδημα διαφόρων βαθμών στο γόνατο. Ο πόνος στα γόνατα, που μπορεί να είναι οξύς, θα μπορούσε να προκληθεί από ένα πρόσφατο, χρόνιο ή κακώς επουλωμένο τραύμα ή από άλλα προβλήματα υγείας.
Ο πόνος στο γόνατο συνήθως προκαλείται από αθλήματα, άλλους τραυματισμούς αλλά και από φθορά και ρήξη…
Αν αισθάνεστε πόνο στο γόνατο τότε μπορεί να οφείλεται σε έναν από τους παρακάτω λόγους:
Διάστρεμμα ή εξάρθρωση από απότομη περιστροφή στο γόνατο αλλά και από χτύπημα. Θα δημιουργηθεί οίδημα που θα υποχωρήσει σε λίγες ημέρες.
Τενοντίτιδα: Αν καταπονήσετε το γόνατο σας (ποδήλατο, σκάλες) μπορεί να υποστείτε τενοντίτιδα. Ο πόνος εμφανίζετε στο μπροστινό μέρος του γονάτου αφού οι τένοντες έχουν πάθει φλεγμονή.
Θυλακίτιδα (γόνατο της νοικοκυράς) Ενόχληση στο εσωτερικό του γονάτου ή το οστό της κνήμης, που γίνεται εντονότερη με τη σωματική δραστηριότητα, όπως το ανέβασμα σκάλας. Το γόνατο πονάει κατά την επαφή, «καίει» και εμφανίζει οίδημα.
Οστεοαρθρίτιδα: Φυσική φθορά των αρθρώσεων που αφορά κυρίως άτομα άνω των 50 ετών. Σε πιο νεαρά άτομα μπορεί να εμφανιστεί μετά από τραυματισμό στην περιοχή του γονάτου. Τα άτομα με οστεοαρθρίτιδα δεν μπορούν να λυγίσουν εύκολα το γόνατο, νιώθουν έντονο πόνο που επιδεινώνεται με την αλλαγή του καιρού.
Σκίσιμο χόνδρου ή συνδέσμων: Αφορά κυρίως μπασκετμπολίστες. Προκαλείται από την περιστροφή του γόνατος ή από χτύπημα.
Ρήξη μηνίσκου Οξύς πόνος στο κέντρο του γονάτου, ο οποίος χειροτερεύει όταν το γόνατο στρίβει. Είναι επίσης πιθανόν να «μπλοκάρει» και να μη λυγίζει ή τεντώνεται.
Κύστη Baker Οίδημα στο οπίσθιο τμήμα του γονάτου, ερυθρότητα που συνοδεύεται από πόνο στο υπόλοιπο γόνατο και πόδι.
Σε χαλαρά τμήματα του χονδρού ή της επιγονατίδας: Βρίσκονται γύρω από την άρθρωση και μπορούν να πιαστούν σε αυτή. Υπάρχει πιθανότητα η άρθρωση να κλειδώσει. Ο πόνος είναι έντονος.
Πώς αντιμετωπίζεται ο πόνος στο γόνατο
Για την αντιμετώπιση του πόνου στο γόνατο συνιστάται ξεκούραση και εφαρμογή πάγου στην πάσχουσα περιοχή. Ο γιατρός, μετά την κλινική εξέταση, μπορεί να προτείνει και κάποια φαρμακευτική αγωγή με βάση τη διάγνωση που έχει κάνει ή κάποιες συγκεκριμένες ασκήσεις. Αν ο πόνος στο γόνατο συνοδεύεται και από άλλα συμπτώματα επισκεφθείτε άμεσα έναν γιατρό. Η χειρουργική επέμβαση για την αντιμετώπιση του πόνου σπανίως εφαρμόζεται.
· Αφού ρωτήσετε τον ιατρό σας πάρτε αντιφλεγμονώδη φάρμακα για να μειωθεί το οίδημα
· Τεντώνετε και λυγίζετε το πόδι με απαλό τρόπο κάθε ημέρα. Αν δεν μπορείτε τις πρώτες μέρες του τραυματισμού ζητήστε τη βοήθεια κάποιου άλλου ατόμου.
· Μην κάθεστε με τέτοιον τρόπο που θα ασκείτε πίεση στο γόνατο
· Μη γονατίζετε και μην ανεβαίνετε ανηφόρες ή κατηφόρες
· Βάλτε αμέσως μετά τον τραυματισμό και για 72 ώρες, 4-5 φορές την ημέρα παγοθήκη για 7 λεπτά.
· Βάλτε ελαστικό επίδεσμο στην περιοχή του γονάτου μέχρι να υποχωρήσει το πρήξιμο. Μην σφίξετε πολύ τον επίδεσμο γιατί δε θα γίνεται καλή κυκλοφορία του αίματος.
· Όταν θα έχει φύγει το οίδημα κάντε ζεστές κομπρέσες για λίγες ημέρες προκειμένου να βελτιωθεί η ροή του αίματος αλλά και για πιο γρήγορη ανάρρωση.
· Μην κάθεστε με τέτοιον τρόπο που θα ασκείτε πίεση στο γόνατο
· Μη γονατίζετε και μην ανεβαίνετε ανηφόρες ή κατηφόρες
· Βάλτε αμέσως μετά τον τραυματισμό και για 72 ώρες, 4-5 φορές την ημέρα παγοθήκη για 7 λεπτά.
· Βάλτε ελαστικό επίδεσμο στην περιοχή του γονάτου μέχρι να υποχωρήσει το πρήξιμο. Μην σφίξετε πολύ τον επίδεσμο γιατί δε θα γίνεται καλή κυκλοφορία του αίματος.
· Όταν θα έχει φύγει το οίδημα κάντε ζεστές κομπρέσες για λίγες ημέρες προκειμένου να βελτιωθεί η ροή του αίματος αλλά και για πιο γρήγορη ανάρρωση.
Τι πρέπει να γνωρίζετε
Για τη θεραπεία των ελαφρών τραυματισμών των ιστών στο γόνατο χρειάζονται συνήθως 3- 6 εβδομάδες.
Συγκεκριμένοι μυς του γονάτου θα τεθούν «εκτός λειτουργίας» εάν υπάρχει πόνος και οίδημα στο γόνατο. Με τις ασκήσεις θα μπορέσετε να τους θέσετε ξανά σε λειτουργία.
Η αποκατάσταση της σωστής τεχνικής του βαδίσματος από νωρίς είναι πολύ σημαντική για τη λειτουργία του γονάτου σας.
Οι πρώτες 48-72 ώρες
Η αρχική θεραπεία βασίζεται στις παρακάτω αρχές
· Ανάπαυση – αποφύγετε δραστηριότητες που προκαλούν πόνο. Εάν δεν μπορείτε να στηριχθείτε άνετα στο πόδι σας, χρησιμοποιήστε πατερίτσες.
· Πάγος – εφαρμόζετέ τον στο γόνατό σας κατά διαστήματα για 20 λεπτά το πολύ κάθε φορά. Παρεμβάλετε ένα νοτισμένο ύφασμα, όπως μία πετσέτα, ανάμεσα στον πάγο και το δέρμα σας. Οι παγοκύστες που κυκλοφορούν στο εμπόριο έχουν καλύτερο αποτέλεσμα γιατί παίρνουν τη φόρμα του δέρματός σας.
Αν δεν έχετε παγοκύστες τύλιξε σε μία πετσέτα παγάκια ή ακόμα καλύτερα κατεψυγμένο αρακά. Ακουμπάτε το στο σημείο για όσο περισσότερη ώρα αντέξεις. Στη συνέχεια κάνε ένα ζεστό μπάνιο. Το κρύο θα βοηθήσει στη μείωση του πόνου, ενώ το ζεστό θα μειώσει τη δυσκαμψία.
· Συμπίεση – εάν χρησιμοποιείτε επίδεσμο/κάλτσα συμπίεσης στη διάρκεια της ημέρας μπορεί να περιοριστεί η δυσφορία που αισθάνεστε.
· Ύψωση – όταν αναπαύεστε σηκώστε το πόδι σας (με μαξιλάρια) πάνω από το ύψος της καρδιάς για να περιορίσετε το οίδημα.
· Αποφύγετε τη θερμότητα, το αλκοόλ, το τρέξιμο/σπορ και το μασάζ.
Υπάρχουν τρόποι που μπορείτε να ενισχύσετε τον οργανισμό σας για να απαλύνετε τις ενοχλήσεις στα γόνατα:
Σωστή διατροφή
Yπάρχουν τροφές που πραγματικά βοηθούν σε τέτοιου είδους πόνους. Για την ενίσχυση των οστών εντάξτε στην διατροφή σας το γάλα, βιταμίνη C (που βρίσκεται σε φρούτα όπως το πορτοκάλι ή λαχανικά όπως η πιπεριά), σταφύλι και ginger.
Yπάρχουν τροφές που πραγματικά βοηθούν σε τέτοιου είδους πόνους. Για την ενίσχυση των οστών εντάξτε στην διατροφή σας το γάλα, βιταμίνη C (που βρίσκεται σε φρούτα όπως το πορτοκάλι ή λαχανικά όπως η πιπεριά), σταφύλι και ginger.
Άσκηση
Με προσοχή βέβαια στο τι θα κάνετε, για να μην καταλήξετε τελικά να τα καταπονήσετε περισσότερο. Δηλαδή, σαφώς και αποφεύγετε γυμναστικές τύπου crossfit ή έντονο ποδήλατο. Αντίθετα το κολύμπι, το περπάτημα και σε κάποιες περιπτώσεις το ελλειπτικό, βοηθούν ιδιαίτερα στην εκγύμναση των τετρακέφαλων (οι μύες που στηρίζουν τα γόνατα), χωρίς να τα επιβαρύνουν.
Με προσοχή βέβαια στο τι θα κάνετε, για να μην καταλήξετε τελικά να τα καταπονήσετε περισσότερο. Δηλαδή, σαφώς και αποφεύγετε γυμναστικές τύπου crossfit ή έντονο ποδήλατο. Αντίθετα το κολύμπι, το περπάτημα και σε κάποιες περιπτώσεις το ελλειπτικό, βοηθούν ιδιαίτερα στην εκγύμναση των τετρακέφαλων (οι μύες που στηρίζουν τα γόνατα), χωρίς να τα επιβαρύνουν.
Προτεινόμενες ασκήσεις
Έκταση του γόνατος ενώ είστε καθιστοί (με κίνηση)
Καθίστε ευθυτενείς σε μια καρέκλα και ακουμπήστε τα πόδια σας στο πάτωμα. Σιγά-σιγά σηκώστε και ισιώστε το πόδι που σας πονά μέχρι να νιώσετε τους μηρούς σας να σφίγγουν. Κρατήστε το πόδι σας σε αυτή τη θέση και ύστερα επιστρέψετε στην αρχική θέση. Επαναλάβετε την άσκηση 10 φορές.
Ενδυνάμωση τετρακεφάλων Σφίξτε τους μυς που βρίσκονται πάνω από το γόνατό σας πιέζοντας το πίσω μέρος των γονάτων σας στο κρεβάτι. Η πτέρνα θα πρέπει να σηκώνεται από το κρεβάτι. Τυχόν νάρθηκες μπορούν να παραμείνουν. Μείνετε για 10 δευτερόλεπτα. Επαναλάβετε 10 φορές, 3 φορές ημερησίως.
Συντήρηση αστράγαλου Σχεδιάστε τα γράμματα της αλφαβήτου στο έδαφος χρησιμοποιώντας μόνο τον αστράγαλο και το πέλμα. Σχεδιάστε τα γράμματα από το Α έως το Ω. Επαναλάβετε τουλάχιστον 3 φορές την ημέρα.
Ενδυνάμωση του γόνατος ενώ στέκεστε και κάμψη του ενός γόνατος
Σταθείτε ευθυτενείς στο πόδι που πονάει στην άκρη ενός σκαλιού και χρησιμοποιήστε μια καρέκλα για να στηρίζεστε. Λυγίστε το πονεμένο πόδι σας και σιγά-σιγά χαμηλώστε το άλλο πόδι κάτω από το ύψος του σκαλιού. Κανονικά πρέπει να αισθανθείτε ένα ελαφρύ τέντωμα στους μυς του γόνατός σας. Το χαμήλωμα πρέπει να διαρκέσει 3-5 δευτερόλεπτα. Το γόνατό σας πρέπει να είναι στραμμένο μπροστά.
Παραμείνετε σε αυτή τη θέση για 2 δευτερόλεπτα και επαναλάβετε την άσκηση 10-15 φορές 2 φορές την ημέρα. Με τις παραπάνω μεθόδους θα ανακουφιστείτε από τον πόνο στο γόνατο!
Ασκήσεις με βάρος Δοκιμάστε αυτές τις ασκήσεις όσο σας το επιτρέπει ο πόνος, μία εβδομάδα περίπου μετά τον τραυματισμό Σηκωθείτε στις μύτες των ποδιών σας. Επαναλάβετε 10 φορές, 3 φορές ημερησίως.
Απώλεια περιττών κιλών
Αν έχετε παραπανίσια κιλά καλό θα ήταν να τα χάσετε. Το πρώτο που προκαλεί πόνους στα γόνατα είναι τα κιλά που το σώμα δεν μπορεί να αντέξει.
Αν έχετε παραπανίσια κιλά καλό θα ήταν να τα χάσετε. Το πρώτο που προκαλεί πόνους στα γόνατα είναι τα κιλά που το σώμα δεν μπορεί να αντέξει.
Καλός ύπνος
Κοιμηθείτε καλά. Ειδικά αν βάλετε τα πόδια σας πάνω σε δύο μαξιλάρια, θα δείτε διαφορά.
Συμπληρωματική αγωγή
Συμπληρωματική αγωγή με φυσιοθεραπείες σύμφωνα με τις οδηγίες του ιατρού στο τμήμα επειγόντων περιστατικών και εφόσον διατίθενται στην περιοχή σας.
ΠΡΟΣΟΧΗ
Επισκεφτείτε άμεσα τον ιατρό αν:
Έχετε πολύ έντονο πόνο ακόμη και αν δεν πατάτε το πόδι
Το γόνατο είναι ασταθές και χαλαρό
Ανεβάσατε υψηλό πυρετό και το οίδημα δεν υποχωρεί μετά από λίγες ημέρες
Αν ο πόνος δεν υποχωρεί μετά από 7 ημέρες
Υπάρχει ήχος σπασίματος. Αν έχουν σκιστεί οι σύνδεσμοι θα χρειαστείτε χειρουργική επέμβαση το συντομότερο δυνατό. Αν το αμελήσετε μπορεί η επέμβαση να μην έχει 100% επιτυχή αποτελέσματα
Τα γόνατο κλειδώνει σε μια θέση